tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

94
Problemlere parmak basan, doğruyu söylemek isteyen bu resimlere paralel
olarak bir de izleyicinin karşısına “büyülü gerçekçi” olarak nitelenebilecek yeni bir
eğilim çıktığını söyleyen Krausse, söz konusu eğilimi şöyle anlatır:
“Metalik bir keskinlikle çevrelenmiş kapalı renksel alanlar resmin
öğelerini çevrelerinden kopartarak teker teker öne çıkartır ve onlara
bariz nitelik kazandırırlar. Düz yüzeylere ve belirgin konturlara sahip
olan formlar böylece yeni bir temsiliyet elde ederler. Çok gerçekçi
olmalarına karşın yabancıdırlar ve bizi düşünmeye sevk ederler”
(Krausse, 2005, 101).
Bu olağanüstü çeşitlilik içinde kuşkusuz en çok tartışma yaratanlardan biri
Gerçeküstücülüktür. Toplumsal sorunlara duyarlı ve eleştirel bakan bu resim akımının
Almanya’da 1920’lerin başında Dadaizm’in içinden doğduğunu söyleyen Krausse,
Fransa’da ise sanatçıların Dada’nın mantıksızlık, akıl dışılık ve rastlantısallık ilkelerini
resimlerine yansıtarak bilinç altına doğru bir yolculuğa çıkmayı yeğlediklerinin altını
çizer:
“Onlar da artık gözle görülen gerçekliğin doğruluğuna inanmıyorlardı
ve her şeyi kapsayan bir gerçekliği, “super-reality”, Fransızca’daki
söylenişiyle sürrealizm, yani “gerçeküstü”nü arıyorlardı (Fransızca
“sur”, “üstüne, üstünde” anlamına gelir). Dışavurumculuk gibi
Gerçeküstücülük de yalnız resim sanatıyla sınırlı kalmayacak,
“gerçekliğe yönelik bir duruş” olarak edebiyatta da önemli bir çıkış
yapacaktı.
Görünen dünyanın yanı sıra bilinçaltına ittiğimiz bir çok deneyimin
varolduğu ve bunların düşlerde ve halüsinasyonlarda ortaya çıktığı gibi,
resimlerle de ifade edilebileceği inancı gerek ressam, gerekse
yazarlardan oluşan uluslar arası camiayı aynı noktada birleştirdi.
Hareketin resimdeki en önemli temsilcileri İspanyol Salvador Dali ile
Joan Miro, Alman Max Ernst, Belçikalı Rene Margritte ve Meksikalı
kadın ressam Frida Kahlo oldu. Bu ressamlar, Gerçeküstüne çok farklı
açılardan yaklaşmışlar, sürekli olarak “dış dünyanın gerçekliğinin
yerine ruhsal gerçekleri” koymaya çalışmışlardır. Taraflardan biri