tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

20
etkileyici hale getirir. Böylece, akılcı bir kompozisyonun duygusal
etkiyi kuvvetlendirdiğine tanık oluruz” (Krausse, 2005, 9, 10).
Massacio’ nun resmiyle tarihlenen buluş, mekansal algının sanatsal
anlatımlarda vazgeçilemez bir eleman olarak kabul edilmesinin başlangıcı sayılmalıdır.
Bu bulgu, sanatta doğanın ve mekanın güçlü gözleminin yaratacağı devrimin de
müjdesidir aynı zamanda.
“Rönesans’a kadar sadece zanaat sayılan ressamlık artık mekanik
sanatlardan biri (ars mechanica) olarak değil, bağımsız, serbest bir sanat
dalı (ars liberalis-liberal sanatlar) olarak tanınmak istiyordu. Müzik,
hitabet (retorik) ve şiir kendilerine çoktan yüksek bir sosyal ve kültürel
statü edinmişlerdi. Artık resmin de bu mertebeye çıkması gerekiyordu.
Öte yandan, sanatçılar artık mevcut bilimsel yöntemlere başvurmakla
kalmıyor, kendileri de yeni buluşlarla gelişmeye katkıda
bulunuyorlardı. Gerçekten de sanatçılar bilginlerin bile ötesine
geçmişlerdi; doğayı kendi gözlerine dayanarak inceliyorlar, bilgilerini
kütüphane raflarında tozlanan ve yalnız Kilise’nin izin verdiği konuları
işleyen yüz yıllık kitaplardan edinmiyorlardı. Piero della Francesca işte
böyle bir araştırmacıdır. Rönesans’taki bir çok sanatçı gibi Piero da,
Tanrı’nın yarattığı her şeyin temelinde kusursuz bir geometrinin
yattığına ve insanoğlunun bu geometriyi tanımak, anlamak ve çizmek
zorunda olduğuna inanıyordu. Yalnız resimlerini en ince detayına kadar
hesaplamakla kalmamış, Erken İtalyan Rönesans’ında, ışığın, resmin
genel bütünlüğü ve malzeme ile renklerin görünümü açısından önemini
kavrayan ilk ressamlardan biri olmuştur” (Krausse, 2005, 11, 12).
“İsa’nın Kırbaçlanması resmi iddialı bir kompozisyona sahiptir; ana
konusu sol tarafa, arka plandaki bir mekâna kaydırılmıştır. Ön planda
ise, muhtemelen sanatçıya bu işi sipariş eden şahsın çevresinden bir
grup adam büyükçe resmedilmiştir. Bu iki sahne, resmin tümüne aynı
oranda nüfuz eden ışık sayesinde bütünleşirler. Piero della Francesca
resme yeni bir boyut katmıştı: Mekân, renk ve beden unsurlarına artık
ışık da eklenir.