tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

41
2. BÖLÜM
RÖNESANS SONRASI AVRUPA RESMİNDE DOĞA VE MEKAN
BETİMLEMELERİ
2.1. Rönesans’tan Empresyonizm’e Uzanan Sanat Tarihsel Süreçte, Resimde
Kullanılan Doğa Ve Mekân Görüntüleri
Rönesans birikiminin dönüşümümde Manyerizm bir geçiş dönemi işlevini
görmüştür denilebilir. Bu dönüşüm, “Avrupa’nın tüm dini ve sosyal kurumlarının
kökten sarsıldığı ve reform hareketlerinin güç kazandığı bir zamanı kaplar.
Rönesans’ın dengeli ve uyumlu formları bozulmuş hareketlenme ve uzama eğilimiyle
geometrik belirlilik ve çizgisel bütünlük kaybolmuştur. Bu akım kurallara karşı çıkan
tavrıyla belirsizlikler ortamının kaosunu da yansıtmaktadır”
(Sanat Akımları, www.pardex.org/sanat_akimlari.htm).
Rönesans’la birlikte sanat, artık gözlerini öbür dünyadan bu dünyaya kaydırmış
ve somut dünya ile uğraşmaya başlamıştır. Resimlerde sadece konular değil mekân,
perspektif, renk, ışık gibi öğeler de ön plana çıkmaya başlamıştır. Resimsel mekânın
sürekli ve doğal gelişimi sonucu, kusursuz bir ustalığa dönüşen perspektif tutkusu da
ciddi problemlerin çıkmasına neden olmaya başlamış, merkezi perspektifin yanında,
renk ve hava perspektifiyle sağlanan etki, ışık ve gölgeyle elde edilen uyumlu
bütünlük, beraberinde denge tutkusunu getirmiştir. Mehmet Ergüven’in deyişiyle,
resim tarihi açısından öte-dünya’ya yönelik ilginin somut yaşama kaymasıyla başlayan
dönüşüm süreci, kusursuz mekân yanılsaması ile Rönesans’ta en uç noktaya vardıktan
sonra gitgide yorgun düşmeye başlamıştır artık. Ergüven, manyerist sanatçının bu
süreçte çelişkili bir tavır sergilediğini saptar ve bunu, mekânsal etkiyi alabildiğine ön
plana çıkartan anlayışla bunu dışlayan bir tutumun kimi zaman yan yana olmasına
bağlar.
“Rönesans resmi için bunca önemli olan mekâna yönelik
bağıntılar arasındaki birlik düşüncesi, manyerist biçemde gerçekliğini
yitirerek birbirinden ayrı mekân parçalarına bırakmıştır yerini. Üstelik
bununla kalmayıp, içerik açısından da farklı bir biçimde düzenlenmiş