tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

11
Sanat Tarihi bu iki genel karşıt eğilimin farklı uygarlıklarda ve farklı
zamanlarda az çok değişiklikler, farklılıklar gösteren serüvenini anlatır. Genel olarak
doğayı taklit etme ve bundan ısrarla kaçınma gibi görünen bu eğilimler insanın
düşünsel gelişimine ve sanatın üstlendiği sorumluluklara bağlı olarak şekillenmişlerdir.
Doğayla insan arasındaki ilişki insanın düşünsel gelişiminin sınırlılıkları içerisinde
biçimlenmiş olduğuna göre sanat ta buna bağlı olarak tüm toplumsal hayatı da
biçimleyen bu düşünsel süreçlere nesnellik kazandıran bir işlev üstlenmiştir. Örneğin
resim sanatında doğaya bağlılığın, nesnelerin dış görünüşlerini ne ölçüde amaçlarsa
amaçlasın yalnızca kusursuz bir taklit anlamına gelmeyeceğini, bu eğilimlerin fazlaca
benimsendiği kültürleri ve dönemleri dikkatlice izlediğimizde daha açık kavrarız.
Doğayla insan arasındaki birliği ya da yakınlaşmayı kapsayan bu biçimleme eğilimleri
insanın akıl ve gözlem yoluyla doğadaki bilinmezliği insanileştirdiği ve tüm sırları
açığa çıkaracak bir kavrayış geliştirdiği dönemlere denk düşer. Gerçeklik bu anlamda
korku ve huzursuzluk duyulan bir dünya değil, bilinçle farkına varılmış bir mutluluk
aracıdır. İnsanın hayatı kavrayışını görsel biçim diline aktarışı bilinmeyeni değil insanı
ve nesneleri idealleştirdiği, onlarda ölümsüzlüğü bile arayıp bulduğu ölçüde bir
kurtuluştur. Antik Yunan’la başlayan insanileşen doğa ve hayat algısının yerine dinsel
hayat algısının egemen olduğu Avrupa kültürlerinde sanatın doğayı ve nesneleri
algılayışındaki değişiklik bu teze ilişkin önemli verilerdir.
Resim.13. Duccio di Buoninsegna, Maesta, 1308-11 tempera on panel 214x412cm.,
(orgiinal dimensions 500x468cm), Siena, Museo dell Opera del Duomo.