tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

15
dünyaya ve onun bilinmezliklerine yönelik yeni bir bilim ve teknoloji
gerekiyordu. O dönemin birçok buluşu, örneğin; saatler, haritalar ve
daha başka birçok mekanik alet bu ihtiyaçtan kaynaklanmıştır.
İnsanların çevrelerindeki doğayla ilgilenmeye başlamasıyla birlikte
resim sanatında da o güne kadar görülmemiş ölçülerde bir gerçekçilik
akımı doğdu” (Krausse, 2005, 7, 8).
Sanatta yaşanacak olan bu değişimin ilk ipuçları XIII. yüzyıl kitap resimlerinde
görülmeye başlamıştır. XIII. yüzyılda bazı sanatçılar kutsal bir anlatının geleneksel
biçimlerine saygı göstermekle birlikte bu biçimleri daha gerçekçi kılmanın yollarını da
aramaya girişmişlerdir. Kimi zaman kilisenin saptadığı kalıpları bir yana bırakıp, kendi
ilgilerini çeken şeyleri betimlemeye başlamışlardır. Bu nedenle elinde çizim araçlarıyla
doğaya açılan sanatçı modeli önemli bir değişimin habercisidir ve bu sanatçıların
gerçekten doğaya benzer bir şeyler çizmiş olmaları çok önemlidir. 1255 yılında Fransa
kralı Louis tarafından İngiltere kralı III. Henry’ ye gönderilen ‘fil’in imgesini yapan
Matthew Paris’in gerçekçi oranlara gösterdiği özen dikkat çekicidir. Ancak benzer bir
çok örneğe karşın ortaçağ sanatının büyüsünü paramparça edip onun kalıntıları
altından Antik Dönemin bulgularını; nasıl insan bedeninin açık koyu değerlerle
oylumlandığını, kısaltım teknikleriyle mekânın ve nesnenin nasıl ilişkili hale
getirdiğini bulgulayan ilk sanatçının Giotto olduğunu söylemek gelenek haline
gelmiştir.
Giotto’nun ele aldığı konuların yine dinsel konular olmasına karşın o, kalıplaşmış
kuralları bir ölçüde de olsa yıkmaya çalışmıştır. Yaptığı doğa gözlemlerinde toplumsal
gerçeklikleri ele almış ve kullandığı figürlerdeki ifadelere önem vermiştir. Kısaltımla
gösterilmiş kollar, yüzün ve bedenin oylumlanışı, vurgulanmış gölgeler ve akıp giden
kıvrımlarla düz bir yüzey üzerinde derinlik yanılsaması yaratmayı başarmıştır. Giotto’
nun resminin ortaçağ resminden ayrılan en önemli farkı resmin, yazılı sözün yerine
geçen şey olmasının çok ötesinde bir gerçekliği olduğunu kavramasıdır. Ortaçağ
ressamı olayı gerçekte olduğu gibi betimleme gereği, mekânsal bir inandırıcılık
endişesi duymazken Giotto izleyiciyi sahnede oynanan gerçek bir olayın tanıkları
haline getirmeye çalışmıştır.