tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

81
Batur’a göre, kötümserlik, ütopya, düş kurma zevki, her çeşit gerçeğe karşı
başkaldırı, iç dünyaya kaçış olarak belirtilebilecek dışavurumculuğun içeriği, bunu
yaratan toplumsal koşullardan ayrılamaz:
“Biçim açısından her ne kadar başka akımlarla yankılar kurulabilirse de,
dışavurumculuk hareketindeki özgüllüğün, kendisini yaratan kuşaktan,
bu kuşağın sıkıntısından, daha önceki bütün sanat biçimlerine karşı
köktenci başkaldırısından kaynaklandığı kesindir. Dışavurumcu
duyarlık, her ne kadar hareketin ortaya çıkışından önce var olmuşsa da,
buluş zenginliğinin, biçimlerdeki çokluğun ve bu harekete denk düşen
patlamanın benzerine daha önce rastlanmamıştır” (Batur, 1999, 254).
Plastik sanatların bu sert, katı ve biçim değişikliğine uğramış yeni üslubun
doğuşunu şiirden daha iyi kavramayı sağladığını söyleyen Batur, Ekspresyonizm ve
onunla eşzamanlı oluşumlara ilişkin şunları söyler:
“1910-1912 yıllarından sonra Fovlarla olan bağlantı tam olarak koptu.
Doğuşu, kübizm ve fütürizm ile aynı döneme rastlamakla birlikte,
dışavurumculuk, bu etkileri, söz konusu vizyonu geliştirmek için yeni
araçlar olarak kendi içinde eritti. Dışavurumculuğun üslubu, XX.
yüzyılın başlarında Almanya’da görülen kötümserlik ve sıkıntı
havasından kalkılarak yaratılmıştır” (Batur, 1999, 255).
Sanatçılar için dünya dış görünüşü ile değil, içinde yaşadıkları toplumun
sorunları ile resim yüzeyinde yer alıyordu artık. Sadece gördüğünü yapmak ve de
benzetme çabası sanatçılara anlamsız geliyor ve onları tatmin etmiyordu. Bunun
yanında tamamen doğadan kopmak da değildi amaçları. Onlar resimlerine kendi
düşlerini de koydular, doğa ve mekan kurgularında, bir bakıma, gerçek olana gözlerini
kapatıp akıldan boyadılar. Turani de ekspresyonist sanatçının gerçeklikle ilişkisi
konusunda belirleyici tartışma başlıklarını ele alırken buna benzer soruları
yanıtlamaya çalışır:
“Ekspresyonizm bir hayat anlayışı, bir dünya görüşüdür. Fakat bu görüş
insanın içine yönelmiştir. Ekspresyonistler kendilerini doğanın etkisine