tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

137
Ulusallık ve evrensellik tartışmaları, Türkiye sanat ortamının uzun yıllar en
önemli tartışma konusu olmuş ve sürekli gündemde tutulmuştur. Bu tartışmalar Türk
resminin kendi içinde karmaşık bir yapıya bürünmesine neden olmuştur. 1950’li
yıllardan başlayarak hızlı bir şekilde Türkiye sanatını etkisi altına alan soyut sanat
yanında, toplumsal gerçeklikleri natüralist bir yaklaşımla ele alan sanatçılara, izlenimci
etkileri sürdüren ya da geleneksel imgeleri sentezlemeye çalışan yapıtlara tanık oluruz.
Selim Turan, Avni Erbaş, Mübin, Remzi Yaşa, Fikret Mualla, Nuri İyem, Fethi
Karakaş, Şeref Bigalı, Adnan Çoker, Erdal Alantar, Adnan Turani, Devrim Erbil,
Dinçer Erimez, Neşet Günal, Lütfü Günay, Nedim Günsür, Nüzhet İslimyeli, Fethi
Kayaalp, Turan Erol, Nejat Akkan, Kadir Ata, Cihat Burak, Orhan Peker, Yüksel
Arslan gibi Figüratif alana yönelmiş sanatçıların yanında Adnan Çoker, Sabri Berkel,
Ömer Uluç, Ferruh Başağa, Nejat Devrim soyut alanda başarılı eserler meydana
getirmişlerdir. Bu yüzden Çağdaş Türk resminde uslupsal temsiller yerine bireysel
çabalar ön plana çıkar. İster figüratif olsun, ister soyut çalışmalar olsun, 1960’lar
toplumsal sorunların konu edildiği, toplumun her kesiminde çelişkilerin yaşandığı bir
süreçtir. Bu çelişkilerin içinde kentleşme olgusunun da ortaya çıkardığı dramatik
gerilimlerin, sanatçıların yeni arayışlara girişmelerinin itici gücü olarak kabul edilir.
Özgürlükçü düşüncelerin ve demokrasinin savunulduğu bu dönemde toplumsal
konular öncelik taşıyacaktır. Resimlerde, toplumsal gerçekçi bir anlayış olabildiğince
yaygınlık kazanacaktır.
“Bu dönem içinde, resim sanatında da bir çok sanatçı, toplum
gerçeklerini yorumlayan resimler üretmeye özen gösterecektir. Bunların
bir kısmı, klişeleşen ve salt slogan olarak değer taşıyan fakat plastik
niteliklere sahip olmayan yapıtlar olacaktır. Ancak Haşmet Akal, Neşet
Günal, Duran Karaca, Neşe Erdok, Fevzi Karakoç, Kadir Ata, Aydın
Ayan, Balaban ve Ramiz Aydın ile Cihat Özegemen, Alaattin Aksoy,
Seyit Bozdoğan ve bu yıllarda yaptığı resimlerde hiperrealist bir
yoruma yer veren Mehmet Mahir, bunların dışında kalacak ve bu alanda
özgün bir anlatıma ulaşacaktır” ( Kıymet Giray, 2000, 518, 519, 520).
1970’li yıllar sanat eyleminin her boyutuyla üretim ilişkisi bağlamında ele
alınmasını hızlandırmıştır. Sanat ürününün bir üretim nesnesi olarak değer kazanması
ülkedeki sanat ortamının da hareketlenmesini ve zenginleşmesini sağlamıştır. Sanat