tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

44
mimari, resimde aynen devam ettiriliyor ve bir yanılsamanın içine
doğru uzatılıyordu. Gerçek mekanla resimsel mekan birbirinden ayırt
edilemez hale gelirken gerçek dünyayla hayal dünyasının, maddi
hayatla manevi hayatın arasındaki sınır da adeta kalkmış oluyordu.
İçerdekileri olağanüstü dinamizmle bulundukları mekana büyük hareket
getiren bu devasa resimlerin elbette çok ustaca planlanmış bir
kompozisyon içinde bütünleşmiş olmaları lazımdı. Bu, çok sesli bir
koronun karmaşık bir yapıta konsantre olmasına benzerdi” (Krausse,
2005, 34).
Doğa taklidi ile ulaşılacak bir çeşit gerçekçi anlatımın temsilcisi olan
Caravaggio, Barok sanatın ilk büyük temsilcisidir. Gerçek mekân ve resimsel mekân
arasındaki ilişki onun resimlerinde hayal ve gerçeği birbirine bağlardı.
“Çok etkileyici olmalarına rağmen Caravaggio resimlerinde
gerçeklerden uzak, farklı bir dünyaya aitmiş izlenimi veren bir atmosfer
vardır. Ressam gerçekçi tasvirlerine ruhani, aşkın bir karakter
kazandırır. İncil’den bir öyküyü ya da mitolojik bir olayı sadece tuvale
yansıtmakla kalmaz, onun ruhsal boyutuna ulaşmaya çalışarak resmine
katar. Caravaggio’nun mesajı bir bakıma resimlerinin yapılış tarzında
gizlidir” (Krausse, 2005, 35).
Caravaggio’nun ruhsal boyutu güçlü resimlerine “Evliya Mattheus” iyi bir
örnektir. Kullandığı renkler, oluşturduğu atmosfer tam da bunu dile getirmektedir.
Oluşturulan mekân bu atmosferi çok iyi bir şekilde temsil etmektedir. Bu resimde,
“Mattheus İncil yazarken bir melek ona ilham vermektedir. Işık-gölge ve planların
siyah-beyaz değerlendirilişi bilgili, gözlem de tam doğacı bir biçime dayanmaktadır.
Anatomi, ideal Rönesans anlatımından uzaklaşmış, tenin ve damarların âdeta optik bir
saptanmasını göstermektedir. Çıplak bacakların kirliliğine kadar varan bir doğa
gözlemi ve bunun saptanması, yaşlılığın tendeki izleri, ressam tarafından ifade
edilecek yeni öğeler olmuştur. Görülüyor ki, nesnenin optik, biçimsel durumu, ışıkgölge
ile sanatçıyı natüralist bir anlatıma, doğacılığa götürmüştür. Böylece kutsal bir
kişi, dünyevi görüntünün içine oturtuluyor, uhrevi olan dünyevileşiyor. Renkler de
lokal izlenimlere dayanıyor” (Turani, 1992, 457).