tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

133
mimari alanında etkinlikleri sürerken III. Selim (1789-1807) dönemi
ıslahatları arasında Batı yöntemlerine uygun eğitim yapan askeri
okulların kurulması kararlaştırılmıştır. Bunlardan 1794 yılında eğitime
başlayan Mühendishane-i Berri Hümayun adını taşıyan askeri okulda
askeri amaçlı ilk resim dersleri verilmeye başlanmış, fakat bu dersler
içinde perspektif, ışık-gölge gibi kurallar da yer almıştır. III. Selim’in
başlattığı ıslahata II. Mahmud ( 1808-1839) devam etmiş ve yine
çağdaş anlamda eğitim veren Harbiye, Tıbbiye, Bahriye gibi askeri
okullar açılmıştır. II. Mahmud, aynı zamanda kendi resmini çoğaltarak
ve devlet dairelerine astırarak yeni bir geleneğin başlatıcısı da olmuştur.
Askeri okullarda eğitim gören ve resim yapmaya ilgi duymuş olan
sanatçılarımız çağdaş Türk Resim sanatının bir bakıma öncülüğünü
yapmışlardır. Genel olarak Asker Ressamlar Kuşağı olarak adlandırılan
bu dönem ressamları arasında en etkin olanları Kolağası Hüsnü Yusuf
Bey, Ferik Tevfik Paşa, Osman Nuri Paşa, Ferik İbrahim Paşa, Hüseyin
Zekai Paşa, Şeker Ahmet Paşa, Süleyman Seyyid Bey, Hoca Ali Rıza
ve Halil Paşa’dır”
(http://www.gorselsanatlar.org/v2/index.php/topic,471.0.html ).
Asker ressamlarla birlikte, resim sanatı duvar yüzeyi ya da kitap kapağı
olmaktan kurtulmuş, artık tuval resimleri oluşmaya başlamıştır. Manzara resmi
yanında, natürmort çalışmalarının da ağırlık kazanmasıyla bu konuda çok ünlü eserler
ortaya çıkmıştır. Asker ressamlar yaptıkları çalışmalarla, batılı anlamda Türk resmine
çok büyük katkılarda bulunmuşlardır. Resimlerinde genel olarak peyzaj, natürmort gibi
konulara ağırlık veren asker ressamlardan Şeker Ahmet Paşa’nın kendini paleti ve
fırçasıyla resmetmiş olduğu Kendi Portresi ise bu dönem için figür alanında yapılmış
en önemli çalışmadır. Osman Hamdi Bey tarafından 3 Mart 1883 tarihinde Sanayi-i
Nefise Mektebi’nin açılmasıyla, akademik anlamda ilk resim dersleri de verilmeye
başlanmıştır. Osman Hamdi Bey’e kadar sanatçılar çoğunlukla figür, portre
çizimlerinden kaçınmışlar natürmortlarla yetinmişlerdir. İslam dininin kapsayıcılığı bu
sınırlılıkta önemli bir etken olarak görülür. Sınırları zorlayan Osman Hamdi bu
anlamda bir başlangıç olmuştur.