tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü resim ... - Kütüphane

55
Hanımın fırlayan pabucu, açılan eteği bu dedikodulu yaşama ince bir
nükte katmaktadır” (Ünsal Yücel, 18. ve 19. y.y. Batı Sanatı,
www.istanbul.edu.tr/Bolumler/guzelsanat).
William Hogarth, Jean Babtiste Simeon Chardin, Giovanni Battista Tiepolo,
Francesco Guardi, Sir Joshua Reynolds, Thomas Gainsborough, Joseph Wright of
Derby gibi sanatçılar eserlerinde küçük farklılıkları içinde barındırsalar da Rokoko
sanatını temsil etmişlerdir. Yüzyılın ikinci yarısında bilimin popülerleşmesi ve
yaygınlaşması, burjuvazinin bilincini de önemli ölçüde etkilemiştir. Bu gelişmeler
dönemin ihtiyaçlarına cevap veriyor ve zamanın ruhunu yansıtıyorlardı. Dahası, 18.
yüzyılın ikinci yarısında, Neo-klasisizm’in doğmasında bu süreçte yaşananlar etkili
olmuştur. Krausse, sanatçıların akla ve dünyanın akıl yoluyla kavranmasına mutlak
öncelik tanıyan Aydınlanma ruhuna uyum sağladıklarını, daha akılcı, daha berrak
eserler hayal etmeye başladıklarını, esin kaynağı olarak bir kez daha Antik Çağ’a
yöneldiklerini ve yeni akımın klasik ideallerden feyiz almasının ona ‘Neo-Klasisizm’
ismini kazandırdığını söyledikten sonra kimi tarihsel karşılaştırmalar yapar:
“Neo-Klasik resmin kimi zaman soğuk, fazla düz ve taklit gibi görünen
‘tarihselciliği’ bugün gözümüze, karşı çıktığı Rokoko kadar yapay ve
dışsal görünür. Yine de bu sanat akımı bir yeniliği temsil ediyordu.
Rönesans sanatçılarının Antik Çağ’a öykünerek yeni bir bilgi biçimini
ve düşünsel tutumu dışa vurmaları gibi, Neo-Klasik ressamlar da
Fransız devrimi’nin arifesinde yeni bir çağın yolunu hazırlamaktaydılar.
Ama bu ‘Anti-Rokoko’ sanatçılar Antik Çağ’ı Rönesans’takiler gibi
taklit etmediler; onun biçimlerini ve içeriklerini kullanarak o günün
yeni, güncel dünya görüşünü ifade etmenin yollarını aradılar. Önceleri
pek hissedilmese de Neo-Klasisizm düşünce tarihinde bir dönüm
noktasını temsil eder. Aydınlanma, Sanayi Devrimi ve mutlakıyetçi
feodal sistemin çöküşü Tanrı, insan ve dünya algılarını tepetaklak
etmişti. Hıristiyanlık dini, toplumdaki belirleyici rolünü tamamen
kaybediyordu. Değer yargılarındaki bu devrim kendisini elbette sanatta
da açığa vuracaktı. Barok döneme kadar resme damgasını vuran dinsel
motifler artık hemen hemen tümüyle kaybolmuştu. Mitolojinin yerini
tarih alıyor, Antik Çağ’ın ve burjuva dünyasının imajları ön plana