SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU
SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU
SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
sistemi kapsamýndaki nüfusun ve dolayýsýyla sosyal güvenlik büyüklüklerinin seyri için<br />
önemli imalara sahiptir. Bu yüzden, sosyal güvenlik kurumu gelir ve gider büyüklüklerini<br />
hesaplarken, kritik deðiþkenlerin içinde yer almasý olasý bantlarý ya da deðer aralýklarýný<br />
göz önüne almakta yarar vardýr.<br />
Sosyal güvenlik sistemi kapsamýndaki nüfusun içerisinde kalacaðý bandýn sýnýrlarý,<br />
iþgücüne katýlým oranýndaki ve sosyal güvenlik sistemine kayýtlý istihdam payýndaki<br />
deðiþiklikler kurgulanarak hesaplanabilir. Kadýnlar ve erkeklerin farklý yaþ gruplarýndaki<br />
iþgücüne katýlým ve sosyal güvenlik kayýtlýlýðýnýn seyri deðiþtirilerek iyimser ve kötümser<br />
senaryolar kurgulanabilir ve bu senaryolara karþýlýk gelen alt bant ve üst bantlar<br />
hesaplanabilir. Alt ve üst bantlarýn hesaplamasý (7), (9) ve (10) numaralý denklemler<br />
yardýmýyla gerçekleþtirilebilir. Bunlardan (7)'nin 15 yaþ üstü nüfusu iþgücüne; (9)'un<br />
iþgücünü toplam istihdama ve (10)'un da sosyal güvenliðe kayýtlý istihdamý toplam<br />
istihdama baðladýðý hatýrlanarak,<br />
lfpr t,c,y<br />
ifadesi yazýlabilir. Bu denklem t zamanýnda, c cinsiyetinde ve y yaþ grubunda olan sosyal<br />
güvenlik sistemine kayýtlý çalýþanlarý (Çt,c,y), ayný gruptaki 15 yaþ üstü kurumsal olmayan<br />
nüfusa (Nt,c,y) doðrudan baðlar.<br />
Ýþgücüne katýlým oraný, lfpr, ile sosyal güvenlik kayýtlýlýk oraný, , deðerlerindeki<br />
dalgalanmalar sosyal güvenliðe kayýtlý istihdamda da dalgalanmalara yol açacaktýr. Toplam<br />
kayýtlý çalýþan sayýsýnýn, sosyal güvenliðe kayýtlý çalýþanlarýn toplam istihdam içindeki<br />
payý ile iþgücüne katýlým oranlarýnda olabilecek deðiþikliklere tepkisini, denklem (12)'nin<br />
iki tarafýndaki toplam deðiþimin matematiksel ifadesi yardýmýyla hesaplamak mümkündür 12 :<br />
Denklem (13), yaþ ve cinsiyete göre iþgücüne katýlým oraný lfprt,c,y ile yine yaþ ve<br />
cinsiyete göre sosyal güvenliðe kayýtlý istihdam oraný t,c,y'nin alabileceði farklý deðerlerin<br />
alt ve üst-sýnýrlarý yardýmýyla sosyal güvenlik kapsamýndaki çalýþan aktiflerin içinde<br />
seyredebileceði bir bant bulunmasýna izin verir. Bu bantýn hesaplanmasý için, yüksek<br />
katýlým ve kayýtlýlýk oranlarýna dayalý bir iyimser senaryo ile düþük katýlým ve kayýtlýlýk<br />
oranlarýna dayalý bir kötümser senaryo kurgulanmýþtýr.<br />
12 Denklemde dN terimini içeren bir ifadenin yer almamasý nüfusun sabit olduðu izlenimi verse de, buradaki<br />
analiz nüfusun zaman içerisindeki olaðan seyrine (kullanýlan projeksiyonlarda öngörüldüðü biçimde) devam<br />
ettiðini reddetmemektedir. Denklem nüfusun projekte edilen seyrini veri alýrken, iþgücüne katýlým oraný ve sosyal<br />
güvenliðe kayýtlý istihdam oranýndaki deðiþmelerin, aktif çalýþan sayýsýnýn zaman içinde izleyeceði patikalarý nasýl<br />
farklýlaþtýracaðýný göstermektedir. Bir baþka deyiþle buradaki toplam türev zamana göre deðil, demografik yapýnýn<br />
altýnda yatan parametre deðerlerine göredir.<br />
103<br />
(12)<br />
(13)
Change language