SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU

mevcut sistemde deðiþen ekonomik ve sosyal þartlarýn gereklerine uygun olarak
deðiþiklikler yapýlmasý gerektiðini kabul etmiþtir (Alper, 2009). Sosyal güvenlik alanýnda
yapýlmasý gerekenler (ILO, 1984):
• Primli rejimlerin a-tipik ve esnek çalýþma þekillerini kapsama alacak þekilde yeniden
düzenlenmesi,
• Kadýn iþgücünün ev-iþyeri sorumluluklarýný baðdaþtýracak þekilde hak ve
yükümlülüklerin düzenlenmesi, kadýnlar lehine pozitif ayýrýmcýlýk anlamýna gelecek
uygulamalara yer verilmesi,
• Deðiþen aile yapýsýnýn ihtiyaçlarýna cevap verecek deðiþiklikler yapýlmasý,
• Primli rejimlerin saðladýðý sosyal güvenlik korumasýnýn yoksullukla mücadele
amacýna hizmet edecek þekilde belirlenmesi,
• Sosyal güvenlik kurumlarýnýn finansmanýnýn istihdam, tasarruf eðilimi, sermaye
birikimi ve büyüme gibi temel iktisadi deðiþkenler üzerinde olumsuz etkiler
yaratmayacak þekilde oluþturulmasý ve sürdürülebilir bir finansman sisteminin
oluþturulmasý,
• Sosyal güvenlik kurumlarýnýn halkla iliþkilerinin geliþtirilmesi ve dezavantajlý gruplarýn
özel ihtiyaçlarýna cevap verebilecek bir örgütlenme yapýsýnýn ve hizmet aðýnýn
oluþturulmasý.
olarak sýralanmýþtýr. ILO'nun önerileri doðru olmakla birlikte, sistemle ilgili temel
sorunlarýn tespitindeki eksiklikler dolayýsýyla yetersiz kalmýþtýr.
Dünya Bankasý'nýn çok sayýda uzmana hazýrlattýðý 1994 tarihli "Yaþlýlýk Krizinden
Kaçýnmak- Averting the Old-Age Crisis" baþlýklý rapor sanayi toplumu sosyal güvenlik
sistemi krizi ile demografik yapýdaki deðiþiklikler arasýnda çok yönlü ve güçlü bir bað
kurmuþ, nüfusun yaþlanmasýnýn primle finanse edilen sosyal sigorta tekniði üzerine
kurulmuþ mevcut sosyal güvenlik sistemlerini sürdürülemez hale getireceðini ileri
sürmüþtür. (WB, 1994). Öte yandan rapor, 1980'li yýllarýn baþýnda Þili'de hayata geçirilen
"tamamen liberalleþtirilmiþ-özelleþtirilmiþ" bir sosyal güvenlik sisteminin, güçlü bir sosyal
refah devleti geleneðine sahip ülkelerde hayata geçirilmesinin mümkün olmayacaðýndan
hareketle, çok ayaklý (multi-pillar) bir sistem önermiþtir.
Rapora göre, hangi kurumsal yapý ve tercihlerle oluþturulmuþ olursa olsun bütün
sosyal güvenlik sistemleri;
• Gelirin yeniden daðýlýmýný saðlamak,
• Sosyal risklere karþý sigorta saðlamak ve
• Fertlerin daha fazla tasarruf yapma talebini karþýlamak
olarak sayýlan 3 temel fonksiyonu yerine getirmek durumundadýr (WB, 1994). Sanayi
toplumu sosyal güvenlik sistemleri tek ayaklýdýr ve bu 3 fonksiyonu birlikte gerçekleþtirmesi
mümkün deðildir. Benzer eleþtiri tamamen özelleþtirilmiþ Þili modeli için de geçerlidir.
41