SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU
SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU
SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
4.4.3.4. Giderleri azaltmaya yönelik tedbirler<br />
4447 sayýlý Kanun emeklilik yaþýný yükselterek orta ve uzun dönemde sosyal sigortalarýn<br />
en önemli gider kalemini oluþturan emekli aylýðý ödemelerini azaltacak en kapsamlý<br />
tedbiri getirmiþtir. 5510 sayýlý Kanun ise, 2036 yýlýndan sonra emekli olma yaþýný tekrar<br />
ve kademeli olarak yükselten hükmü getirmiþtir. Daha önce belirtildiði gibi, yakýn<br />
zamanda emekli olma yaþý ile ilgili baþkaca bir deðiþiklik beklenmemelidir. Kademeli<br />
geçiþ dolayýsýyla 2012 yýlý itibarýyla kadýnlar 45, erkekler 49 yaþýndan önce emekli<br />
olamamaktadýrlar ve ortalama emekli olma yaþý da 2011'de 48 iken 2012'de 49'a<br />
yükselmiþtir. Bir önceki baþlýkta belirtilen veriler de dikkate alýnýnca emeklilik yaþýnýn<br />
yükseltilmesinin gider azaltýcý etkisi çok belirleyici olmayacaktýr.<br />
4447 sayýlý Kanun ödenen primlerle alýnan aylýklar arasýnda güçlü bir iliþki kurmuþ<br />
ve daha uzun süre çalýþan ve fazla prim ödeyenin yüksek aylýk almasýný amaçlamýþtý.<br />
5510 sayýlý Kanun aylýk hesaplama sistemi ile ilgili parametrelerde (güncelleme katsayýsý<br />
ve aylýk baðlama oraný) köklü deðiþiklikler yapmýþ ve orta ve uzun dönemde aylýklarýn<br />
düþmesini beraberinde getirecek bir formülü hayata geçirmiþtir. Nitekim, bazý çalýþan<br />
gruplarý bakýmýndan yoksulluk yaratan bir sosyal sigorta sisteminin ortaya çýkmasý söz<br />
konusu olabilecektir.<br />
Tablo 4.11. 5510 Sayýlý Kanuna Göre Hesaplanan Aylýklarýn<br />
4447 Sayýlý Kanuna Göre Hesaplanan Aylýklara Oraný<br />
Kaynak: Rabihan Yüksel Arabacý-Yusuf Alper. (2010), "Sosyal Güvenlik Reformunun Yaþlýlýk<br />
Aylýklarýna Etkisi: Yoksulluk Yaratan Bir Sosyal Güvenlik Sistemi, Amme Ýdaresi Dergisi, Cilt:43,<br />
Sayý:2, Haziran 2010. s.111. PÖGS: Prim Ödeme Gün Sayýsý<br />
Tablo 4.11 deki verilere göre 5510 sayýlý Kanunla getirilen yeni aylýk hesaplama<br />
sistemi tamamen yürürlüðe girdiði zaman 33 yýl (11880 gün) prim ödeyen sigortalý<br />
bile 4447 sayýlý Kanun kapsamýnda sigortalý olsa idi alacaðý aylýðýn ancak % 89-91'ini<br />
alabilecektir. Birçok sigortalý için bu oran % 65'e kadar düþmektedir. Hatta 7200 gün<br />
prim ödeyerek emekli olan iki sigortalýdan primlerini asgari ücretten ödeyen ile asgari<br />
ücretin 6,5 katýndan (tavandan) ödeyen arasýnda emekli aylýðý bakýmýndan bir fark<br />
olmayacaktýr. Bir diðer örnek olarak, 33 yýl asgari ücretten (taban) prim ödeyen<br />
sigortalýnýn, 33 yýl tavandan prim ödeyen sigortalýdan daha yüksek aylýk almasý gibi<br />
bir sonuç ortaya çýkabilecektir. Ancak bu etkinin ortaya çýkmasý sigortalýnýn bütün<br />
70
Change language