SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU

2.4.5. Düzensizleþen Hayat Devreleri (The unequal desynchronisation
of life cycles)
Yaþlanma ve ortalama hayat ümidinin uzamasý, nüfusu; daha az genç, daha fazla yaþlý
ve daha fazla baðýmlý bir nüfus haline dönüþtürürken, insan hayatýnýn gençlik, çalýþma
ve yaþlýlýktan oluþan klasik üç dönemli yapýsýný deðiþtirerek iç içe geçmiþ döngüler haline
getirmektedir. Uzayan eðitim ve artan genç iþsizliði gençlik dönemini; ortalama hayat
ümidinin uzamasý da yaþlýlýk dönemini uzatmaktadýr. Öte yandan klasik üçlü hayat
döngüsüne, her gruptaki insanýn baðýmlýlýk oranýný artýran; genç ancak eðitim dolayýsýyla
iþgücüne geç girilen dönem; çalýþma çaðý içinde olan ancak iþsiz kalýnan dönem; yaþlý
ancak çalýþma gücü olan fakat uygun iþ bulunamayan dönem ve nihayet 75+ ve 80+ yaþ
grubunu ifade etmek üzere kýdemli yaþlýlýk gibi yeni dönemler ilave edilerek çok dönemli
bir hayat döngüsüne geçilmektedir. Ancak bu deðiþim, iþgücü ve istihdam piyasasýna
da yönelik düzenlemelerle; (gençlerin istihdam piyasasýna giriþlerini teþvik, örgün eðitim
yanýnda çalýþma hayatý içine dahil edilen hayat boyu eðitimin yaygýnlaþtýrýlmasý, yaþlý
ancak çalýþma hayatýna devam etmek isteyen yaþlýlarýn çalýþma hayatlarýnýn uzatýlmasý)
çalýþan ve prim ödeyenlerin sayýsýný artýrdýðý ölçüde sosyal güvenlik sistemlerine yeni
fýrsatlar getirecektir.
Ýnsana yakýþýr iþ anlayýþýyla çalýþma þartlarýnýn iyileþtirilmesi, erken emeklilikten
kaçýndýracak tedbirler ve çalýþma sürelerinin esnekleþtirilmesi, aktif/çalýþan ve prim
ödeyen iþgücünü artýrdýðý ölçüde sosyal güvenlik sistemlerini rahatlatacaktýr.
2.4.6. Göç
Küreselleþme ile ülkeler ve bölgeler arasýnda artan karþýlýklý baðýmlýlýk uluslar arasý
insan ve emek göçünü de yoðunlaþtýrmýþtýr. Uluslararasý göçle yer deðiþtiren insan sayýsý
dünya nüfusunun % 3'üne tekabül eden 200 milyon civarýna ulaþmýþtýr (ISSA, 2010, 14).
Ülke içi göçle yer deðiþtirenlerin sayýsý 740 milyon civarýndadýr. Genellikle geri kalmýþ
bölge ve ülkelerden geliþmiþ bölge ve ülkelere doðru olan göçe, 14 milyon mülteci ve
500 bin sýðýnmacý da dahil olmuþtur. Göç, demografik yapýyý deðiþtirdiði ölçüde sosyal
güvenlik sistemlerini de etkilemektedir.
Bir demografik olgu olarak göçün getirdiði sosyal güvenlik sorunlarý, kimlerin, hangi
þartlarda, nasýl ve nereden nereye göç ettiðine baðlý olarak deðiþmektedir. Uluslar arasý
göç, göç veren ülke ile alan ülke bakýmýndan sosyal güvenlik sistemi ile ilgili farklý
sonuçlar vermektedir. Birçok geliþmekte olan ülke, kontrollü bir göç politikasý ile nüfusun
üretim gücünü korumayý, kendisini yenilemesini saðlamaktadýr. Genç ve eðitimli insan
göçü geliþmekte olan ülkelerin insangücü yatýrýmýný oluþturmaktadýr. Göçün kýsa ve
orta dönemde yarattýðý en önemli sosyal güvenlik sorunu, farklý ülkelerde elde edilen
sosyal güvenlik haklarýnýn transferi ile ilgilidir.
32