SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU
SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU
SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
• Giderek artan sayýda ülkede ILO sözleþmelerinde belirtilen bütün sosyal risklere<br />
karþý sosyal güvenlik garantisi saðlama amacýna yaklaþýlmýþtýr.<br />
• Saðlanan sosyal güvenlik garantisinin gelir olarak seviyesi, hizmet olarak standardý<br />
yükselmiþ, kiþilere yaþadýðý toplum içinde insan haysiyetine yaraþýr bir sosyal<br />
güvenlik garantisi saðlama amacýna yaklaþýlmýþtýr.<br />
Saðlanan bütün olumlu geliþmeler raðmen, özellikle 1970'li yýllarýn ikinci yarýsýnda<br />
yaþanan ve "refah devleti krizi" olarak da adlandýrýlan dönemdeki geliþmelere baðlý<br />
olarak sosyal güvenlik sistemleri çok yönlü eleþtirilerin odaðý haline gelmiþtir. 1980'li<br />
yýllarýn baþý itibarýyla sanayi toplumu sosyal güvenlik sistemlerine yönelik eleþtirilerin<br />
kaynaðý aþaðýdaki hususlar olmuþtur (ILO, 1984, Alper, 2009):<br />
• Milli gelirden sosyal güvenlik için ayrýlan pay artmasýna raðmen yoksulluk problemi<br />
çözülememiþtir.<br />
• Çalýþmayan veya sosyal sigortalardan hak kazanmaya yetecek kadar prim ödemeyenler<br />
sosyal güvenlik garantisi dýþýnda kalmýþlardýr.<br />
• Hizmet toplumunun yeni çalýþma þekillerine (kýsa çalýþma, tam gün çalýþmayanlar<br />
vb) göre çalýþan gruplar koruma kapsamý dýþýnda kalmýþtýr.<br />
• Kadýn-erkek, vatandaþ olanla olmayan arasýnda ortaya çýkan farklýlýklar giderilememiþtir.<br />
• Uluslararasý insan ve emek göçünün sosyal güvenlik ihtiyacýný karþýlayacak deðiþim<br />
ve dönüþümü gerçekleþtirilememiþtir.<br />
• Cömert sosyal yardýmlar ve ödemeler çalýþanla çalýþmayan arasýndaki farký ortadan<br />
kaldýrdýðý ölçüde sosyal dayanýþmayý zedelemiþ, adeta tembelliði ve tedbirsizliði<br />
teþvik eden bir sistem ortaya çýkmýþtýr.<br />
• Artan sosyal güvenlik harcamalarý kamu harcamalarýný artýrdýðý ölçüde bütçe<br />
açýklarýnýn artýþýný, bütçe açýklarýný kapamaya yönelik borçlanmanýn artýþý da<br />
ekonominin temel göstergelerini olumsuz etkilemiþtir.<br />
ILO'nun ifadesi ile sosyal güvenlik sistemlerinin "gelecek endiþesi taþýmayan bir toplum<br />
yaratma" amacý öne çýktýkça, bireyi ve bireysel sorumluluðu geri planda býrakan<br />
uygulamalarý verimsizliði ve çalýþmamayý teþvik eden bir etki yaratmaya baþlamýþtýr.<br />
3.1.2. Sanayi Toplumu Sosyal Güvenlik Sisteminde Kriz ve Yeniden<br />
Yapýlanma Ýhtiyacý<br />
Sanayi toplumu sosyal güvenlik sistemi, hizmet toplumunun sosyal güvenlik ihtiyacýný<br />
karþýlama bakýmýndan gösterdiði yetersizlikler yanýnda "sürdürülebilirliðini" gündeme<br />
getiren olumsuz geliþmelerin de etkisi altýnda kalmýþtýr. Çok sayýda yazara göre finansal<br />
yetersizlikler sistem için bir krizdir ve sosyal güvenlik sistemlerini temel fonksiyonlarýný<br />
yerine getiremeyecekleri bir noktaya götürmektedir. 1980'li yýllar itibarýyla geliþmiþ<br />
ülkelerde:<br />
38
Change language