SOSYAL-GUVENLIK-SISTEMINE-BAKIS-RAPORU

nedeniyle olduðu sürece daha da özendirilmesi gereken bir davranýþtýr. Öte yandan
Türkiye'nin, 15-19 ve yine eðitim yaþlarýný kapsayan 20-24 yaþ grubunun dýþýnda kalan
diðer tüm yaþ gruplarýndaki bireylerin, özellikle de kadýnlarýn iþgücüne katýlým oranlarýný
arttýrmak için aktif çaba göstermesi gerekmektedir. % 25'lerde gezen iþgücüne katýlým
oranlarýyla, çalýþma yaþýndaki nüfusunun yarýsýndan etkin biçimde yararlanamayan
Türkiye'nin bu nüfusu atýl býrakma lüksü yoktur. Bu çerçevede, ekonomik açýdan
eriþilebilir ve kaliteli çocuk bakým hizmetleri sunumunun teþvik edici düzenlemelerle
yurt çapýnda yaygýnlaþtýrýlmasý gibi önlemlerin yaný sýra daha ileri yaþlardaki kadýnlarýn
iþgücüne katýlýmýný olumsuz etkileyen baðýmlý ödemelerini, vefat eden eþlerden baðlanan
aylýklarýn düzeyi gibi konularý yeniden düþünmekte fayda vardýr. Kadýnlara eþlerinden
baðlanacak miktarlarý ve çalýþmaya baþladýklarý takdirde yapýlacak kesintileri, onlarý
çalýþmaktan caydýrmayacak düzeylerde tutmak, çalýþtýklarý takdirde kendileri ve iþverenlerinin
ödeyecekleri primleri de hesaba katarak saptamak gerekmektedir.
Diðer taraftan iþgücüne katýlým oranlarýnýn artmasýnýn, çalýþan sayýsýný ve emeklilik
sisteminin prim gelirlerini artýrabilmesinin, iþgücüne katýlan bireylerin kayýtlý çalýþacak
iþler bulmalarýna baðlý olduðu unutulmamalýdýr. Örneðin, burada yapýlan projeksiyonlar,
genç iþsizliði azalsa da, kayda deðer düzeylerde seyretmeye devam edeceðini göstermektedir.
Erkeklerde iþsizlik oranýnýn 20-24 yaþ grubu için 2010 yýlýndaki % 22'lik düzeyinden
2050'de % 14'e; 25-29 yaþ grubunda ise % 14'ten % 9'a düþeceði tahmin edilmektedir.
Sorunun boyutlarýnýn, kadýnlar için daha büyük olmasý beklenmektedir. 15-35 yaþ
grubundaki kadýnlarýn iþsizlik oranýnýn 2010-2050 döneminde % 10'un altýna inmeyeceði,
20-24 yaþ grubunda ise % 20 ve üstünde seyredeceði öngörülmektedir. Bu gruplar için
iþsizlik oranlarýnýn gerçekten bu düzeylerde seyretmesi durumunda, iþgücüne katýlým
oranlarýnda yükselme olsa bile, bunun sisteme ek gelir yaratma kapasitesini önemli
ölçüde sýnýrlayacaðý açýktýr.
Sonuç olarak, emekli maaþ baðlatma yaþýna iliþkin olarak halen yürürlükte olan ve
gelecekte girmesi karara baðlanmýþ olan artýþlar, nüfus yaþlanmasýnýn emeklilik sistemi
üzerinde yaratacaðý ek yükü karþýlama yönünde atýlmýþ çok isabetli adýmlar olsa da,
bunlarýn emeklilik sigortasý sunumundan kaynaklanacak açýklarý önlemekte tek baþlarýna
yeterli olmayacaðý anlaþýlmaktadýr. Ancak Türkiye'nin, 1999'u izleyen süreçte, emeklilik
sistemi açýklarýyla mücadele etmek üzere denenebilecek parametrik reform alternatiflerini
büyük ölçüde devreye soktuðu düþünülürse, açýklarý kabul edilebilir seviyede tutmak
üzere kullanýlabilecek ek politikalarýn daha yaratýcý biçimde tasarlanmasý gerekmektedir.
Bunlar arasýnda, sonuç alýnmasý uzun döneme yayýlacak olsa da hem ek prim geliri
yaratma potansiyellerinin büyüklükleri itibarýyla hem de ekonomik ve sosyal geliþmenin
diðer amaçlarýyla da uyumlu olmalarý itibarýyla öncelik verilmesi gereken iki politikadan
birincisinin, kayýt dýþý istihdam ile ciddi, kapsamlý ve sorunun temel nedenlerinin
farkýndalýðýna dayalý bir mücadele yürütülmesi; ikincisinin ise, kadýnlar baþta olmak
üzere eðitim yaþý dýþýndaki gruplarýn iþgücüne katýlma oranlarýnýn yükseltilmesi olacaðý
düþünülmektedir.
119