türk dünyası incelemeleri dergisi - 404 - Sayfa bulunamadı! - Ege ...

C İmâdü’l- İslâm’da Ünlü Uyumları2. Dudak Uyumu (Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu)Türk Dilinde dil uyumunun çok eski devrelerde gelişmesini tamamlayarak dilde sağlam bir kuralhaline gelmesine karşılık dudak uyumu tarihi devrelerde dalgalı bir seyir izlemiş ve sağlam ve kurallıyapısı çok sonraları oluşmuştur.Eski Türkçede belli bir dudak uyumu varlığından söz etmek mümkün iken Batı Türkçesinin EskiAnadolu Türkçesi (EAT) devresinde bu uyum hemen hemen kaybolurken yuvarlaklaşma belirleyici birözellik olmuştur. Dudak uyumunun EAT’nin sonunda ve İlk Osmanlıca devrelerinde başlayıp KlasikOsmanlıca’da hızla gelişerek Son Osmanlıca devresinde ise seyrini tamamlayıp kurallı ve sağlam bir yapıhaline geldiğini söyleyebiliriz.Yukarıda da temas ettiğimiz gibi Arap harfli Osmanlı metinlerinde kalıplaşmış bir imlakullanıldığından bu uyumun seyrini sıhhatli şekilde takip etmek güçtür. Metnimizin, dil uyumundaolduğu gibi, dudak uyumu için de bize önemli ipuçları vereceği kanaatindeyiz.Eklerdeki dudak uyumunu işlerken Dr. Hayati Develi’nin tasnifini kullanacağız. 71. Sınıftaki Ekler (Düz ünlülerini en uzun süre koruyan ekler)a. + ci (İsimden isim yapma eki)