Wskrzeszenia na pograniczu dwóch światów - Iwieniec

Dokszyce – parafia p.w. Trójcy Przenajświętszej
E. Cmentarze miejskie i wojskowy oraz o innych cmentarzach na terenie dokszyckiej parafii.
Wprowadzenie w historie miejsc pogrzebów na przestrzeni XVIII-XX w.
Na dzień dzisiejszy mamy już pierwsze dokumentacje dotyczące opisu grobów na cmentarzach, czase m przeprowadzone
dosyć solidnie bo z załączeniem fotografii 1 , kiedy indziej tylko w spisie zrobionym na własny użytek, ponieważ jest to
jednak bardzo „kruchy‖ materiał czasem szybciej niszczejący niż zapisy książkowe dlatego w tym paragrafie postaram się
przedstawiać nie tylko lokalizacje cmentarzy ale też podać choć niektóre zachowane inskrypcje nagrobne, zwłaszcza te z
XIX w. z zachowaniem często miejscowej pisowni. 2
Zanim przejdziemy do omawiania istniejących dzisiaj w rejonie dokszyckim cmentarzy i opis ywania tych pozostałych z
dawnych lat nagrobków, najpierw dokonamy pewnego zestawienia materiału na temat cmentarzy zawartego na wcześnie jszych
stronach tej pracy lub pominiętego z powodu braku odpowiedniego miejsca. Chodzi mianowicie o istniejące w p oszczególnych
miejscowościach cmentarzy, które w ciągu omawianego okresu zmieniały przecież wielokrotnie swoją przynależność
parafialną, w zależności od okresu historycznego i przynależności terytorialnej. Aby uczynić publikowane tu
wiadomości bardziej czytelny mi, przedstawi w przypisach wypis kilkunastu miejsc grzebalnych dokonany na podstawie
ksiąg pogrzebowych. Znajdują się tam cmentarze przynależne kiedyś do parafii Dokszyce, z uwzględnieniem obszaru
dawnej parafii Bierezino 3 :
To co widoczne z zamieszczonych danych, to istnienie w Dokszycach aż do pocz. XIX w. tylko jednego cmentarza p arafialnego
i dopiero administracja carska wprowadziła obowiązek stworzenia cmentarza „publicznego.‖ Widoczny jest też
brak pochówków w terenach o przewadze greko-katolickiej, tam bowiem cmentarze należały do cerkwi unickich.
1 Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej: województwo wileńskie na obszarze Republiki Białorusi (A. Lewkowska,
J. Lewkowski, W. Walczak), Warszawa 2006. [dalej: ZC]
2 Np.: na grobach widnieją napisy „Juzef‖ „Jakób‖ co dziś jest bardzo rzadkim sposobem przedstawiania imion.
3 Tabela 42 – Miejsca pochówków parafian dokszyckich XVIII-XIX w. (wg ksiąg metrycznych: GAB sygn. 937-4-34, 937-4-24 a , 1781-30-54.)
Nazwa cmentarza 1782 r. 1794 r. 1826 r. 1829 r. 1830 r. 1844 r. 1850 r.
Babinicki +
Berezyński + +
Borsucki + + + +
Chrule +
Charanopel +
Dominikowskie +
Dziedziński + + + +
Dokszyce parafialny + + + +
Dokszyce publiczny + + +
Dokszyce katolicki + +
Hnieździłów + + + + +
Janowski („Aulla‖) +
Jeleńskie +
Kozły +
Komajski +
Litowce +
Małodolecki +
Niebyszyński +
Olchowski +
Łapickie + + +
Osinowka +
Ostrowskie + +
Otrubski +
Padomski + +
Palenicza +
Pianica +
Porpliszcze + +
Słobodzki + +
Słobodzko-Zamojski +
Świnno +
Szantary + +
Szweplowski
Szachtirowski +
Turki +
Więckowski + +
Zamoski + + + +
118