Wskrzeszenia na pograniczu dwóch światów - Iwieniec

ozpoczęto Msze św. w sali poczekalni dworcowej 60 , a później uzyskano samodzielny budynek kolejowej 61 ; korzystając z
tego, że „Oddział drogowy w Królewszczyźnie czasowo na kaplicę przeznaczył budynek kolejowy‖, (dawnej stolarni).
1927- I. 1928 – r e ktor e m ks . W ładys ła w NOW I CKI
Nowym nabytkiem dla powstającej świątyni była ziemi w Janis zewie, (3,86 ha) ofiarowana przez Walese – Helene Rudomino.
62
1928- 1930 - re kto re m ks . W in centy BORS UK.
Wygląda na to, że ks. Borsuk pojawił się po raz pierwszy w Królewszczyźnie jesienią 1927 r., ale brak warunków do zamieszkania
zmusił go do wyjazdu [28.XI.1927 r.]. Natomiast otrzymane po powrocie warunki lokalowe, służbowe mies zkanie
kolejowe, 63 choć nadal nie były zachwycające, ale pozwalały zostać na miejscu. 64
Od samego początku swojej bytności w parafii Zaszcześle, proboszcz zaangażował się mocno w tworzenie nowego
ośrodka parafialnego w Królewszczyźnie. 65 Zabiegając o budowę własnej kaplicy, myślał nawet o przeniesieniu starego
kościoła z Zamoszcza do centrum miejscowości, tak by łatwiej pomieścić przybywających w tym miejscu katolików. 66
Sprawa budowy kościoła nabrała mocy od pierwszych dni pobytu kapłana i już w dniu 24.V.1928 r., ks. biskup dał pozwolenie
na używanie pieczęci z tytułem: „Komitet Budowy kościoła w Królewszczyźnie‖. 67 Powstał też projekt architektoniczny
nowego kościoła, wykonany przez inż. arch. Hryniewicza, jaki był gotowy już w połowie 1929 r. 68
Warto przypomnieć, że w tym roku parafia, jeszcze nie podzielona na Zaszcześle i Królewszczyzne, liczyła razem
2.600 katolików. 69 Więks ze uroczystości, jakie przeżywano w tym czasie w tej powstającej od nowa parafii to: odpust w
uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa [tytuł kościoła] i św. Teresy od Dzieciątka Jezus [3.X]. 70
b. Parafia w Królewszczyźnie (1931-1950 r.).
1930- 1932 - p robos zc ze m ks . Tad eus z SZA BDEJ 71 .
Zamiany proboszcza dokonano w końcu 1930 r., i początek prac przy budowie dotyczy tegoż roku, natomiast nie ulega
wątpliwości, że w dniu 21.V.1931 r. rozpoczęto wykopy pod fundamenty. 72 Natomiast uroczystością poświęcenia świątyni,
73 miała miejsce dnia 4.X.1931 r., przez posługę abp Romualda Jałbrzykowskiego.
Jak już wspomniano, nieco wcześniej, urzeczywistniono myśl poprzedniego proboszcza, planującego by kapłan mógł
mieszkać w Królewszczyźnie, poprzez przewiezienie z Zaszcześla materiału na budowę plebanii, kiedy to tzw. „zrąb‖ domu,
[materiał, przygotowany do postawienia prostokątnego domu o wymiarach: 22 x 7 m], został ustawiony obok kościoła.
60
ABW sygn. 318-1730, k. 3; gdzie przy zdawaniu parafii w 1934 r. przez ks. Wieliczko został sporządzony dokładny rys historii powstania parafii,
czytamy tam: „Królewszczyzna licząca obecnie 1.035 mieszkańców w tym 662 katolików jeszcze w 1920 roku była jedynie stacją ko lejową z paru nieodłącznymi
przy każdej stacji, domkami prywatnymi (...) pod nazwą Siesławino stacja przetrwała czas wojny światowej (...) katolicy zaś okolicznych osiedli
należeli do parafii Dokszyckiej, skąd proboszcz przyjeżdżał czasem do kościółka w Zamoszu, położonego o 3 klm. Od Królewszczy zny. (...) Pionierem
myśli by budować kościół był technik Dystansu Kazimierz Kromplewski.‖ Tam o podpisywanych przez niego dokumentach z lat 1923-1926 r. kiedy
starano się o znalezienie pomieszczenia, wspomagał go w pracach tych p. Stefan Wyganowski, zawiadowca stacji.
61
Msza odprawiana była na stacji kolejowej, 2 razy w miesiącu przez ks. F. Cybulskiego z Dokszyc, „w dniu nabożeństwa sala trzeciej klasy i połączona
z nią bagażownia stawała się Przytułkiem Pana‖. W dniu 7.I.1923 r. kwesta na budowę własnego pomieszczenia wyniosła 50.000 mkp. Od 1924 r.
odprawiana była ona w dawnej stolarni, przystosowanej na kaplicę, ostatnią ks. Cybulski odprawił tu w dniu 25.XII.1927 r.
62
ABW sygn. 318-1730, s. 4.
63
Jeszcze w maju 1930 r. stawiano pytanie: kto ma płacić za dzierżawę? Komitet Parafialny czy niewiele posiadający dochodu duszpasterz, a może
władza państwowa lub odpowiadająca na jej prośbę o przysłanie kapłana Kuria biskupia.
64
W sierpniu 1929 r. młody proboszcz skarżył się w piśmie do Kurii, że dach przecieka i czasem w nocy musi uciekać z łóżka [IAW, sygn. 694-5-
1586]. Mieszkał razem ze swoją mamą, jaka, według relacji syna, była starszą schorowaną osobą ale oddaną sprawie kościoła: „k uchnia tak mała, że
zaledwie może się pomieścić parę osób przeto służącej nie mam a obsługuje mnie matka, kobieta stara i w dodatku chora na zapalenie nerek‖ [k.8].
65
Zaraz po przyjściu do parafii, nowy proboszcz podjął decyzję o wprowadzeniu dodatkowej Mszy św., bo jak motywował w liście do Biskupa prosząc
o pozwolenie na binacje: „kaplica jest mała nie może wszystkich pomieścić‖, a ponadto chciał objąć duszpasterstwem grupę najmłodszych parafian,
bo wspomniał, że druga Msza św. potrzebna dla „dzieci szkolnych‖ por.: IAW sygn. 694-5-1589 k. 2 odpowiedzią było pozwolenie na banicje w dni
niedzielne i świąteczne [nr 4583/30.X.1929].
66
IAW, sygn. 694-5-1585 tam list z Kurii na prośbę skierowaną dnia 15.VIII.1928 r., w jakim sugerowano uzyskać zgodę miejscowej ludności; było
to wprawdzie tak niewiele, ale mający dobre rozeznanie w nastrojach parafian proboszcz wolał zrezygnować z pomysłu niż przekonywać okolicznych
mieszkańców o potrzebie przewiezienia kościoła na nowe miejsce.
67
IAW, sygn. 694-5-2201.
68
IAW, sygn. 694-5-2200 gdzie także list z datą 3.IX.1929 r. i podpis bp. Kazimierza Michalkiewicza, sufragana wileńskiego, ze słowami: „projekt
budowy akceptuje‖, jaki zdaje się najlepiej określać datę rozpoczęcia budowy.
69
Por.: R-wil-1926. W tym czasie sama miejscowość Królewszczyzna liczyła 1930 r. = 538 osób w 116 domach (por.: K. Szytow, artykuł o Królewszczyźnie).
70
IAW, sygn. 694-5-1591 k.7, gdzie odpowiedz pozytywna Kurii na prośbę o pozwolenie na Msze św. wraz z wystawionym Najświętszym Sakramentem
właśnie w te święta. Ponadto takie Msze św. odprawiano w czasie Rorat, Gorzkich Żali i w 1 niedziele miesiąca.
71
Czasem nazwisko pisane „Szabdey‖.
72
W archiwum parafii zachowały się zdjęcia z tego czasu. Data wykopów na podst.: IAW sygn. 318-1730.
73
ABW, sygn. 318-333 gdzie plenipotencja wystawiona w Wilnie 22.X.1930 r. [nr 5173] dla ks. Tadeusza Szabdeja [czasem zapis: „Szabdey‘a‖];
wysłany został dokument jednak tylko 5.II.1932 r. Chodziło tutaj o wydzierżawienie na okres 25 lat ziemi pod budowę kościoła. Akt wystawiono
24.IV.1931 i dotyczył on umowy zawartej 25.III.1931 r. z mieszkańcami zaścianka Krupskie [Bykowski i Hryckiewicz]. Granice parceli o powierzchni 1
ha 6.668 m
181
2 przebiegała na pn. przy wsi Babicze, na zach. i pd. Obok gruntów Konstantego, Hieronima i Wincentego Bobrowskich, na wsch. obok terenu
kolejowego. [Stefan Bobrowski 8 dziesięcin, Wincenty Hryckiewicz 8 dziesięcin, Elżbieta Gwrzakowa i Maria Kozłowska po 2,1/2 oraz Józef Bobrowski
8 dziesięcin].