Wskrzeszenia na pograniczu dwóch światów - Iwieniec

Wileńskiej. 90 Po zajęciu tych terenów przez Rosję, miasteczko Parafianów, a raczej to wszystko, co było własnością Arch idiakonatu,
przeszło na własność skarbu państwa, 91 (zarówno majątek ziems ki, jak i zabudowania gospodarcze) 92 , by później
stać się dobrami prywatnymi jako nadanie carskie, odsprzedawane dla rodów szlacheckich. 93 Dokument ABW sygn.
43-14701 zawiera list biskupa wilańskiego ks. Jana Kossakowskiego, z 3.II.1801 r., w którym pozwala by wydać dokume nty
wieczyste majątku Parafianowo [tzw.: „Dokumenta Autentyczne Majątkowi Parafianow służące‖]. Natomiast w ABW
sygn. 43-14697, k. 1 wspomina że „Dobra te gdy do Guberni Mińskiej odeszły (...) zostały Archidiakonowi odjęte i J. W.
Baronu d. Asch darowane‖.
Po zos ta łoś c i po ma jąt ku a rch id ia konac kim w Pa ra f iano wie
Inni archidiakoni XIX ,w. jak: 1815-1821 – ks. Michał Dłuski 94 , 1821-1827 - ks. Paweł Brzostowski 95 , 1872 – ks. Aleksander
Bażyński, nie pretendowali już do administrowania tymi ziemiami. W Archiwum W ileńskim pozostały jeszcze dokumenty
wymagających opisania, jak wspomniany ju ż katalog ogólnym z 1804 r.
e. Układ przestrzenny, obszaru majątku archidiak ońskiego Parafianowo.
Tabela 65 - (1) – ABW sygn. 43-14630; (2) – ABW sygn 43-14632; (3) – ABW sygn. 43-14671; (4) – ABW sygn. 43-14680; (5) - ABW sygn. 43-14696
1606 r. (1) 1619 r. (2) 1737 r. (3) 1776 r. (4) 1794 r. (5) współczesne nazwy
Dworczanie Dworczanie Dworczanie
Jasiewo Paszewo
Świrki Świrky w. Świrki w. Świrki w. Świrki
Ozarcy Ozarcy w. Ozarcy w., z. Azarce w. Ozarcy, z. Oziarcy
Janowicze Janowicze z. Janowicze w. Janowicze Янушэва
Moskali Moskalie w. Moskale w. Moskale
Cielesze w. Cielesze w. Cielesze w. Cielesze
Struki Struky w. Struki w. Struki w. Struki
Heleniszcze Heleniszcze
Bateromiejowcy Bartłomiejowcy
Wereńki Wierenky w. Wierzeńki w. Wiereńki
Parfianowo Parafianowo M-ko Parafianów M-ko Parafianów M-ko Parafianów Парафьянава
Zołotuchy Zołotuchy z. Załotuchy z. Zołotucho z. Zołotuchy
Chiłowszczyzna Chiłowszczyzna z. Chyłowszczyzna z. Chiłowszczyzna z. Chiłowszczyzna
Hryniewszczyzna z. Hryniewszczyzna w. Hryniwszczyzna z. Hryniewszczyzna
Wiborowszczyzna z. Librowszczyzna z. Wyberowszczyzna z. Wibrowszczyzna
Rakowszczyzna z. Rakowszczyzna z. Rakowszczyzna z. Rakowszczyzna
Nieszczerowka z. Nieścierowszczyzna z. Nieścierowka w. Nieściorówka
Borowszczyzna z. Borkowszczyzna z. Borkowszczyzna
Koczki z. Skoczkowszczyzna z. Skaczkowszczyzna z. Skoczkowszczyzna
z. Żywule z. Ziwulew
z. Dubowe w. Dobowo
z. Ankudowicze z. Kudowszczyzna Młyn Andukowszczyzna
w. Bojary w. Bojary
z. Katoszyna z. Krotoszyn
z. Jurkowszczyzna z. Jurkowszczyzna
z. Zabiechy
z. Muraszki z. Muraszyno z. Muraszyna
z. Przy długim moście z. Przy Długim Moście
z. Kaszewskich
w. Jawicze
z. Girnowszczyzna z. Nabutwiłowszczyzna
z. Liczko
w. Polaniny
90
SAKW s. 392
91
DM T 1, s. 141: ,,Parafianów pierwotnie należał do archidiecezji wileńskiej, a po roku 1795 przeszedł na własność skarbu państwa, by wreszcie być
oddanym z domu monarszego w ręce obywatelskie‖. W tym czasie wg: ABW sygn. 43-14696, k. 1-3 do dóbr tych należały następujące miejscowości: w.
Świrki (9 domów), z. Ziwulew (1), w. Ozarcy (19), z. Ozarcy (2), w. Janowicze (6), w. Moskale (7), z. Dobowo (2), w. Cielesze (25), w. Struki (9), z.
Wibrowszczyzna (3), młyn w Ankudowszczyźnie (1), w. Nieścierowka (4), w. Bojary (5), z. Krotoszyn (-), z. Jurkowszczyzna (3), w. Wiereńki (9), z.
Rakowszczyzna (1), z. Zołotuchy (2), z. Borkowszczyzna (3), z. Zabiechy (1), z. Muraszyna (3), z. Przy Moście Długim (1), z. Chiłowszczyzna (2), z.
Skoczkowszczyzna (2), w. Hryniewszczyzna (20), miasteczko alians Dworczanie (6). W tym samym dokumencie widoczna różnorodność nazwisk, brak
jednak ruskich brzmień. Tak np. Struki: Karp Szablewski, Józef Korościk, Siemion Krukowicz, Kazimierz Zołotucho, Janko Karościk, Maciej Karościk,
Michał Skarachoda, Alexscy Janowicz, Ilia Krukowicz. Natomiast we wsi Moskale: Jaśko Gigła, Michał Gigła, Mikołaj Gigła, Mich ał Piotrowicz, Józef
Piotrowicz, Szymon Wojnicz.
92
ABW sygn. 43-14691 wspomina o zabraniu od archidiakona ks. Jerzego Połubińskiego dokumentów własności majątku Parafianowo, na wniosek
sędziego oszmiańskiego Jana Łyszkiewicza z 16.03.1795 r.
93
J. Krz., Parafianów, SłG T 8, s. 858: ,,własność niegdyś Przeździeckich, później hr. Tyszkiewicza, obecnie Bohusza-Szyszki.
94
Ks. Michał DŁUSKI, wg: SAKW s. 442 zm. 10.04.1821 ale wśród zostawionych dóbr nie ma już Parafianowa tylko Rukojnie, Michniszki, Łosk;
wg innych źródeł przez 34 lata należał do Loży „Doskonała Jedność‖, „Gorliwy Litwin‖ i „Szkoła Sokratesa‖, pełniąc tu urząd mistrza, natomiast za
swoje profrancuskie sympatie zesłany był do Rosji w latach 1813-1814.
95
Ks. Paweł Ksawery BRZOSTOWSKI, ur. 1739, zm. 1827.
195