nr 1(1) - NajwyÅ¼sza Izba Kontroli

More documents

Recommendations

Info

40 Jacek Jagielski [40] prokuratury, polegającego na sprawowaniu kontroli administracji publicznej (ustawa nie wspominała już ani o tzw. nadzorze ogólnym, ani o prokuratorskiej kontroli przestrzegania prawa). W latach 1980–1989 kontynuowany był też w ramach kontroli państwowej kierunek kontroli specjalistycznej, wzbogacany o kolejne inspekcje (nadzory, dozory) i urzędy centralne realizujące funkcje kontrolne. W niezmienionym kształcie funkcjonowała kontrola parlamentarna. Kontrola państwowa w okresie przemian ustrojowych po 1989 roku oraz w dzisiejszym systemie kontroli W zaznaczonym w tytule ostatnim etapie kształtowania się szeroko rozumianej kontroli państwowej w Polsce można wyróżnić dla podokresy. Pierwszy – to okres intensywnych przekształceń polityczno-ustrojowych i społeczno-gospodarczych podjętych po 1989 r. i w podstawowym zakresie zwieńczonych uchwaleniem nowej konstytucji w 1997 r. Drugi natomiast obejmuje czas od wejścia w życie konstytucji do chwili obecnej. Rozpoczęty po 1989 r. proces transformacji ustrojowej, politycznej i społeczno-gospodarczej objął również problematykę kontroli. Zarysowała się przede wszystkim wyraźna tendencja przesuwania akcentów w obrębie form i instytucji kontrolnych. Transformacja ustrojowa niosła ze sobą przewartościowane podejście do sytuacji jednostki w państwie i jej relacji z władzą publiczną (kwestia społeczeństwa obywatelskiego, eksponowanie praw i wolności jednostki, odejście od kanonu nadrzędności interesu społecznego, nacisk na uwzględnianie interesu indywidualnego i jego ochronę). Prowadziło to do skoncentrowania uwagi przede wszystkim na problemach (i rozwoju instytucji prawnych) zapewnienia ochrony interesów indywidualnych wobec działań administracji publicznej oraz zapewnienia praworządności działania aparatu władzy publicznej. W rezultacie, w sferze zagadnień kontroli nad administracją najbardziej ważkie i nośne w nurcie przemian stały się kwestie takie, jak na przykład dotyczące kontroli sądowej czy innych instytucji ochrony praw jednostki. W odniesieniu do tego kierunku kontroli, związanego z ochroną jednostki, podejmowane działania nie przynosiły nowych rozwiązań instytucjonalnych, ale miały charakter „doskonalący” istniejące jego instytucje. W dziedzinie kontroli sądowej doniosłą zmianę przyniosła ustawa z 24 maja 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego 38 . Zmiana to polegała przede wszystkim na tym, że w miejsce dotychczasowej klauzuli enumeracji pozytywnej, w odniesieniu do zakresu kontroli NSA wprowadzona 38 DzU nr 34, poz. 201.
[41] Instytucje kontroli państwowej w Polsce 41 została klauzula generalna, ograniczona klauzulą enumeracji negatywnej. Spowodowało to w efekcie, że do NSA można było zaskarżyć zasadniczo wszystkie decyzje administracyjne wydawane w trybie określonym w k.p.a. i innych ustawach szczególnych. Następnie kształt sądowej kontroli administracji unormowany został w ustawie z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym 39 . Ustawa ta uchyliła dział VI k.p.a. i zagadnienia kontroli sądowej przeniosła z płaszczyzny procedury administracyjnej na płaszczyznę odrębnej regulacji prawnej postępowania sądowo-administracyjnego. Nowe podstawy prawne otrzymała kontrola państwowa w ścisłym sensie, tj. kontrola NIK; stworzyła je ustawa z 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 40 . Wyniknęło to z konieczności dostosowania kontroli NIK do nowych uwarunkowań, jakie tworzyły się w zakresie struktur władzy publicznej, funkcjonowania gospodarki narodowej, a także rozwijającej się na bazie gospodarki rynkowej sferze indywidualnej działalności gospodarczej. Przejście do tworzenia aparatu państwowego na nowych zasadach (podział władz, system rządów parlamentarnych, ponowne wprowadzenie samorządu terytorialnego) dało impuls do konstruowania innego niż dotychczas wymiaru kontroli parlamentarnej oraz kontroli w terenowych ogniwach władzy (w tym kwestia nadzoru nad samorządem). W ramach procesu transformacji ustrojowej można było też dostrzec rozwijanie się kontroli specjalistycznej. Natomiast zdecydowane zahamowanie nastąpiło w zakresie kontroli resortowej. Dotychczasowe rozwiązania prawne dotyczące kontroli resortowej odnosiły się do funkcjonującego ówcześnie modelu aparatu państwowego, w którym przeważały układy scentralizowane, zarówno w sferze administracji, jak i przede wszystkim w obszarze zarządu gospodarką narodową. Wiele elementów składających się na kształt organizacyjny i funkcjonalny kontroli resortowej obliczonych było właśnie na ten model zawiadywania sprawami gospodarki i administracji. Siłą rzeczy więc dokonane po 1989 r. zmiany polityczno-ustrojowe, wprowadzenie decentralizacji w systemie administracji, oparcie gospodarki na kanonach gospodarki rynkowej niewątpliwie zachwiały przydatnością dotychczasowego kształtu kontroli resortowej w obecnej sytuacji. Jak już wspomniałem, w procesie kształtowania się kontroli państwowej w nowej rzeczywistości polityczno-ustrojowej po 1989 r. ważnym punktem było uchwalenie konstytucji. Zamknęła ona etap podstawowej przebudowy ustroju społeczno-gospodarczego i państwowego, tworząc trwałe podstawy rozwoju państwa. 39 DzU nr 74, poz. 368, ze zm. 40 DzU z 2007 r., nr 231, poz. 1701.
Page 1 and 2: [1] 1 WARSZAWA ROCZNIK LIV - NUMER
Page 3 and 4: [3] 3 Fot. KPRP Lech Kaczyński Pre
Page 5 and 6: [5] 5 Nie należy zapominać, że s
Page 7 and 8: [7] Plan pracy NIK 7 Fot. PAP/Micha
Page 9 and 10: [9] 9 przekonać, ile naprawdę są
Page 11 and 12: [11] Plan pracy NIK 11 Mirosław Se
Page 13 and 14: [13] 13 uproszczenia. Stąd też pr
Page 15 and 16: [15] 15 Jacek Jezierski Prezes Najw
Page 17 and 18: [17] 17 okolicznościami tak znacz
Page 19 and 20: [19] Plan pracy NIK 19 „KONTROLA
Page 21 and 22: [21] 21 Jacek Jagielski KSZTAŁTOWA
Page 23 and 24: [23] Instytucje kontroli państwowe
Page 39: [39] Instytucje kontroli państwowe
Page 45 and 46: [45] Emigracja zarobkowa Polaków 4
Page 47 and 48: [47] NOK w Europie 47 zorganizowane
Page 49 and 50: [49] NOK w Europie 49 w regionie w
Page 51 and 52: [51] NOK w Europie 51 w procesie us
Page 53 and 54: [53] NOK w Europie 53 Ze względów
Page 55 and 56: [55] NOK w Europie 55 Izba Obrachun
Page 57 and 58: [57] NOK w Europie 57 W Czechosłow
Page 59 and 60: [59] NOK w Europie 59 Podsumowując
Page 61 and 62: [61] NOK w Europie 61 przez parlame
Page 63 and 64: [63] Sport niepełnosprawnych 63 Wy
Page 65 and 66: [65] 65 KONTROLA PAŃSTWOWA WYKŁAD
Page 67 and 68: [67] Wykłady Zenobjusza Rugiewicza
Page 87 and 88: [87] Naruszenie uczciwej konkurencj
Page 89 and 90: [89] Naruszenie uczciwej konkurencj
Page 91 and 92:
[91] Refleksje o urzędnikach Izby
Page 93 and 94:
[93] Naruszenie uczciwej konkurencj
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
[97] Listy do redakcji 97 97 Fot. A
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
[103] Wypowiedź Prezesa NIK 103 10
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
[111] Współpraca międzynarodowa
Page 113 and 114:
[113] 113113
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
[121] Kolegium NIK 121 121 - 9 - pr
Page 123 and 124:
[123] 123 123 - 11 - Przechodząc d
Page 125 and 126:
[125] Recenzja 125 125 - 13 - W Poz
Page 127 and 128:
[127] Recenzja 127 127 - 15 - na kt
Page 129 and 130:
[129] Sygnały o książkach 129 12
Page 131 and 132:
[131] 131 145131 - 19 - organów ur
Page 133 and 134:
[133] 133 133 - 21 - lono na odpowi
Page 135 and 136:
[135] 135 135 - 23 - Kolegja Depart
Page 137 and 138:
[137] 137 SPIS TREŚCI Lech Kaczyń
Page 139 and 140:
[139] 139 Lech Kaczyński - Preside
Page 141 and 142:
162 Leon Kobyłecki [141] 141 165 K
show all

nr 1(1) - NajwyÅ¼sza Izba Kontroli

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?