nr 1(1) - Najwyższa Izba Kontroli

[75] Wykłady Zenobjusza Rugiewicza
75
Niemożność stwierdzenia w takich wypadkach właściwej jakości odbieranego
materiału winna być zaznaczona przez delegata Kontroli w protokóle odbioru
[…]. Kontroler, który sprawdza pewne roboty w tym stadium, w którym nie
wszystkie, poszczególne uprzednio wykonane roboty mogą być z całą ścisłością
sprawdzone, tak co do ilości, jak i co do jakości – powinien w odpowiednich aktach
wyraźnie zastrzec, czego w tym momencie stwierdzić nie mógł […].
O ile kontroler zaznaczy wyraźnie w protokóle, na czym mianowicie polegał
dokonany w jego obecności odbiór danego obiektu – zastrzega się co do odpowiedzialności
za możliwe konsekwencje niedokładnego wykonania tych robót,
w których odbiorze udziału nie brał.
Możemy przytoczyć jeden z poważniejszych przykładów niewłaściwego załatwienia
sprawy odbioru robót przez kontrolera.
Na jednej z budujących się kolei w Rosji miejscowa administracja dokonywała
odbioru kilku niedużych mostów już po ich ukończeniu z udziałem delegata
Kontroli. Mosty obejrzano wszechstronnie, wypróbowano ich wytrzymałość
i w wyniku dokonanych oględzin i prób – Komisja odbiorcza uznała, że mosty
mogą być przyjęte. Kontroler podpisał akt odbioru bez żadnych zastrzeżeń, przyłączając
się w ten sposób do decyzji Komisji. Przedsiębiorca, który budował mosty,
otrzymał należne pieniądze – i sprawę uznano za zakończoną. W następnym
roku po otwarciu ruchu na kolei, po obfitych deszczach i znacznym podniesieniu
się poziomu wody, w pewnym momencie, gdy pociąg przechodził przez jeden
z tych mostów, jeden z filarów mostowych nachylił się i pociąg wykoleił się.
Poziom wody w dniu katastrofy był niższy od przypuszczalnego największego,
jaki przyjęto za podstawę przy ustalaniu technicznych warunków budowy mostu.
Błędów w obliczeniu nie znaleziono, materiały, użyte do budowy filaru, były
dobre. Ale gdy odkopano ziemię przykrywającą fundament filaru, stwierdzono,
że fundament został założony na mniejszej głębokości, niż to było przewidziane
w warunkach technicznych, które obowiązywały przedsiębiorcę. Dokonano
badania innych mostów, budowanych przez tegoż przedsiębiorcę, i wszędzie
stwierdzono niewłaściwe założenie fundamentu. W rezultacie przedsiębiorca
otrzymał pieniądze za robotę niewykonaną. Do odpowiedzialności pociągnięto
tych, co mieli bezpośredni nadzór nad budową. Ale i kontrolera nie pozostawiono
w spokoju, gdyż prawidłowość wykonania całości budowy stwierdził swoim
podpisem.
Cóż powinien był zrobić kontroler? Powinien był na akcie wyraźnie zaznaczyć,
przy oględzinach jakich mianowicie robót był obecny, a jakich w jego obecności
nie sprawdzano.
[…] W ocenę technicznego wykonywania robót oraz technicznej wartości
materiałów, o ile są zgodne z warunkami technicznymi, przez właściwe władze