nr 1(1) - Najwyższa Izba Kontroli

94
Małgorzata Włodarczyk
[94]
wpływ na przyznanie wyższego uposażenia służbowego, wymiar pensji emerytalnej
oraz zaopatrzenie należne wdowie lub dziecku (zwane pensją wdowią lub sierocą).
Funkcjonariusz obowiązany był do składania dokumentów świadczących
o wszelkich zmianach zachodzących w powyższych stosunkach oraz miał prawo
do przeglądania swojego wykazu służbowego.
Od 1931 r. nowo przyjmowani funkcjonariusze odbywali kurs doszkalający
(przygotowawczy). Kurs trwał dwa tygodnie i składał się z wykładów teoretycznych
i ćwiczeń praktycznych, zakończonych egzaminem zaliczeniowym 8 .
Zmiana, rozwiązanie oraz wygaśnięcie stosunku służbowego
Co cztery lata funkcjonariuszowi kontroli państwowej przysługiwał awans
o jeden stopień służbowy uposażenia. Obowiązywała „kolejka”, tzn. funkcjonariusz,
który nabył prawo do zmiany stopnia służbowego, otrzymywał go dopiero
wtedy, gdy urzędnik czekający dłużej niż on dostał awans.
Usunięcie ze służby urzędnika kontroli państwowej było możliwe tylko prawomocnym
zarządzeniem prezesa NIK, wydanym na podstawie ustawy o państwowej
służbie cywilnej lub orzeczenia komisji dyscyplinarnej. Członka Kolegium
Najwyższej Izby Kontroli można było usunąć ze służby jedynie uchwałą
Sejmu, większością 3/5 głosujących 9 . Zasada nieusuwalności członka Kolegium
NIK nie dotyczyła członków kolegiów departamentów i okręgowych izb kontroli,
aczkolwiek korzystali oni z ustawowych przywilejów sędziów.
Stosunek służbowy urzędnika NIK wygasał w chwili przejścia funkcjonariusza
w stan spoczynku (na emeryturę). Świadczenia emerytalne przyznawane były
przez Najwyższą Izbę Kontroli w porozumieniu z Ministerstwem Skarbu 10 .
Przeniesienie w stan spoczynku następowało na wniosek funkcjonariusza bez
względu na wiek, jeżeli funkcjonariusz stał się trwale niezdolny do pracy, a po
ukończeniu 60 lat życia – bez względu na zdolność do służby lub jeśli funkcjonariusz
uzyskał prawo do pełnego uposażenia emerytalnego i ukończył 55 lat.
Prezes NIK mógł również przenieść funkcjonariusza w stan spoczynku bez
jego wniosku – gdy urzędnik nie pełnił służby z powodu choroby dłużej niż
na to pozwalały przepisy ustawy o państwowej służbie cywilnej; gdy w wyniku
choroby stał się trwale niezdolny do pełnienia służby; gdy przekroczył 60 lat
8
Informacja o prowadzonych kursach z pisma prezesa J. Krzemieńskiego do wiceprezesa
Z. Rugiewicza z 3.08.1931 r., AAN, sygn. I/1189.
9
Art. 9 Konstytucji RP z 17.03.1921 r. (DzU z 1921 r., nr 44, poz. 267).
10
Ustawa z 11.12.1924 r. o zaopatrzeniu emerytalnem funkcjonariuszów państwowych i zawodowych
wojskowych (DzU nr 6, poz. 46).