84 84 [84] Fot. Archiwum Akt Nowych w Warszawie
[85] Wykłady Zenobjusza Rugiewicza 85 Zakończenie. [...] Celem działalności <strong>Kontroli</strong> powinno być, by komunikując Rządowi bezstronnie i obiektywnie wyniki kontroli, żądając usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, braków lub nieporządku w gospodarce finansowej, żądając pociągnięcia do odpowiedzialności tych, co przez nieudolną gospodarkę stratę spowodowali, i pokrycia przez nich strat; żądając pociągnięcia do odpowiedzialności karnej i materialnej tych, co dopuścili się nadużycia – pomagać administracji do wprowadzenia ładu i porządku i dążyć do osiągnięcia uczciwej, prawidłowej i oszczędnej finansowej gospodarki państwowej, a więc prawidłowego wykonywania budżetu. Aby kontrola spełniła swe zadania i osiągnęła zamierzony cel, musi być: a) niezależna od tych, których czynności finansowo-gospodarcze kontroluje, b) musi być fachową, tj. być odpowiednio przygotowaną do kontroli danej czynności, c) musi być przeprowadzona z największą dokładnością, intensywnością i oszczędnością czasu, d) musi być najzupełniej obiektywną, nie powinna być uprzedzona do administracji i uważać ją a priori za niezdolną do prawidłowego i sumiennego wykonywania powierzonych jej czynności, a tym więcej, nie mając do tego dostatecznych dowodów, podejrzewać, że administracja działa ze złą wolą i robi nadużycia, e) powinna być najzupełniej apolityczną, niezależną od jakichkolwiek wpływów partyjnych. […] Ani wskazówki, ani instrukcje, o których była mowa, nie mogą, oczywiście, objąć wszystkich bez wyjątku czynności kontroli i wszelkich okoliczności, w jakich mogą się one odbywać, nie mogły więc objąć przepisów co do tego, w jaki sposób ma być wykonywana kontrola we wszystkich bez wyjątku wypadkach […]. […] Wiedząc, jak należy dane czynności wykonywać, i opierając się na ogólnych zasadach kontroli, kontroler zawsze znajdzie odpowiedni sposób, by należycie te czynności sprawdzić i właściwie je ocenić, co da mu jednocześnie moralne zadowolenie ze spełnionego sumiennie obowiązku. Kontrola nad groszem publicznym, o ile jest wykonywana dobrze, sumiennie i uczciwie, wywiera dobroczynny wpływ na dobrobyt ogólny i na pomyślność finansową kraju. A więc i działalność <strong>Kontroli</strong> Państwowej i jej pracowników będzie dla Państwa pożyteczna, o ile zadania, do których została powołana, będą wykonywane z całą wiedzą i pełnym poczuciem odpowiedzialności. Byście wy, młodzi kontrolerzy, powiększając grono pracowników <strong>Kontroli</strong> Państwowej, kroczyli tą właśnie drogą i jak najgorliwiej pracowali dla dobra Państwa, ja, stary kontroler, życzę wam z całego serca.