Ўқиш - Академия МВД Республики Узбекистан
Ўқиш - Академия МВД Республики Узбекистан
Ўқиш - Академия МВД Республики Узбекистан
- TAGS
- xviii
- akadmvd.uz
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
М. Душабаева*<br />
КОНСТИТУЦИЯ — АЁЛ ҲУҚУҚЛАРИНИНГ КЎЗГУСИ<br />
Халқимиз яна бир улуғ байрам –<br />
мамлакатимиз Конституцияси қабул қилинганлигининг<br />
20 йиллигини кенг нишонлади.<br />
Чунки ўзини шу давлат ва миллатга дахлдор<br />
ҳисоблаган инсон борки, Асосий қонунимизни<br />
ўз ҳаётининг ажралмас ва муҳим қисми деб<br />
билади. Ўзбекистон Конституцияси Президент<br />
Ислом Каримов раҳбарлигида мамлакатимиз<br />
ва халқимиз ҳаётида амалга оширилаётган<br />
туб ислоҳотлар учун мустаҳкам ҳуқуқий асос<br />
бўлмоқда.<br />
Бой миллий ҳуқуқий мерос ва азалий<br />
анъаналардан ташқари Бирлашган Миллатлар<br />
Ташкилотининг ҳужжатларига, Инсон<br />
ҳуқуқлари умумжаҳон декларациясига, халқаро<br />
ҳуқуқнинг умум эътироф этган қоидаларига<br />
қатъий амал қилган ҳолда яратилган Конституциямизнинг<br />
эътиборли жиҳатларидан бири<br />
шундаки, унда аёл ҳуқуқлари фуқаро ва инсон<br />
ҳуқуқларининг, қолаверса, халқаро ҳуқуқнинг<br />
таркибий ва узвий қисми сифатида эътироф<br />
этилган.<br />
Маълумки, халқимизнинг буюк тарихида<br />
ўзининг жасорати ва матонати, ақл-заковати,<br />
нафосат ва назокати билан ўчмас ном қолдирган<br />
Тўмарис, Бибихоним, Гулбаданбегим,<br />
Зебуннисо, Нодирабегим, Увайсий, Анбар отин<br />
ва бошқа юзлаб аёлларимизни ҳамиша<br />
ҳурмат ва эҳтиром билан тилга оламиз. Зеро,<br />
аёлнинг оилада, жамиятда, хусусан, ҳар бир<br />
инсон ҳаётида тутган ўрни ва аҳамияти беқиёсдир.<br />
Ўзбекистон Президенти Ислом<br />
Каримов таъбири билан айтганда, «инсонни<br />
инсон қиладиган ҳам, майиб-мажруҳ, бахти<br />
қаро қиладиган ҳам оиладир, Худонинг<br />
марҳамати билан оилани оила қиладиган зот<br />
– бу Аёлдир» 1 .<br />
Асосий қонунимизда оилавий муносабатларга<br />
алоҳида боб бағишланган ва оиланинг<br />
ижтимоий мақоми унда аниқ белгилаб<br />
қўйилган. Уларда оила, оналик ва болалик<br />
жамият ва давлат муҳофазасида бўлиши<br />
кафолатлангани, ота-оналар ўз фарзандларини<br />
вояга етгунларига қадар боқиш ва<br />
тарбиялашга, вояга етган, меҳнатга лаёқатли<br />
фарзандлар эса ўз ота-оналари ҳақида ғамхўрлик<br />
қилишга мажбур эканликлари белгилангани<br />
– мамлакатимизда оила қонунчилиги<br />
халқимизнинг тарихий тажрибасига таянган<br />
ҳолда яратилганидан далолатдир.<br />
Конституциямиз асосида қабул қилинган<br />
Оила кодексида биринчи марта никоҳланувчи<br />
шахсларни тиббий кўрикдан ўтказиш, оилавий<br />
муносабатларда миллий урф-одатларнинг<br />
қўлланилиши, қон-қариндошлик, болаларнинг<br />
насл-насабини белгилаш, алимент тўлаш<br />
тўғрисидаги мажбуриятлар, ота-она қарамоғидан<br />
маҳрум бўлган болаларнинг ҳуқуқ ва<br />
манфаатларини ҳимоя қилиш каби бир қанча<br />
муҳим қоидалар ўз ифодасини топган.<br />
Мустаҳкам оила йилида бу борадаги<br />
ишлар кўлами янада кенгайди. Жумладан,<br />
«Мустаҳкам оила йили» давлат дастурига<br />
биноан маҳалла идораларининг оилаларни<br />
ижтимоий ҳимоя қилишдаги ваколатлари<br />
кенгайтирилди. Шунингдек, оилавий муносабатлар<br />
билан боғлиқ бўлган туғилиш, никоҳ ва<br />
никоҳдан ажралиш каби фуқаролик ҳолати<br />
далолатномаларини ёзиш – ФҲДЁ органлари<br />
томонидан амалга оширилишини инобатга<br />
олиб, кейинги йилларда ушбу соҳа фаолиятини<br />
такомиллаштириш мақсадида бир қатор<br />
қонун ҳужжатлари қабул қилинди. Бу борада<br />
* Ўзбекистон Республикаси ИИВ <strong>Академия</strong>си тиллар ва адабиёт кафедраси катта ўқитувчиси.<br />
1<br />
Каримов И. А. Биз келажагимизни ўз қўлимиз билан қурамиз. Т. 7. – Т., 1999. – Б. 255.<br />
Ўзбекистон Республикаси ИИВ <strong>Академия</strong>сининг ахборотномаси. — 2012. — №4.<br />
47
Change language