Ўқиш - Академия МВД Республики Узбекистан
Ўқиш - Академия МВД Республики Узбекистан
Ўқиш - Академия МВД Республики Узбекистан
- TAGS
- xviii
- akadmvd.uz
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
етган, ақли расо, жисмоний шахс бўлиши<br />
билан бирга, ўзининг махсус белгиларига<br />
(мансабдор шахс, сиёсий партиялар ёки<br />
фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларининг<br />
вакиллари, ташаббускор гуруҳлар<br />
ёки сайлов ёхуд референдум комиссиялари<br />
аъзолари каби) ҳам эга бўлиши талаб этилади.<br />
Фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқ ва<br />
эркинликларини ҳимоя қилувчи жиноийҳуқуқий<br />
нормалар ушбу ҳуқуқларнинг сиёсий,<br />
ижтимоий-иқтисодий ҳамда шахсий ҳуқуқ ва<br />
эркинликларга бўлиниши тариқасида тавсифланади.<br />
Ўзига хос конституциявий ҳуқуқ ва эркинликлар,<br />
уларни ҳимоя остига олган муайян<br />
жиноий-ҳуқуқий нормаларни ташкил этади.<br />
Шу нуқтаи назардан, фуқароларнинг конституциявий<br />
ҳуқуқ ва эркинликларига тажовуз<br />
қилувчи жиноятлар учун жавобгарлик белгиланган<br />
жиноий-ҳуқуқий нормалар асосан уч<br />
гуруҳга ажратилади:<br />
1) фуқароларнинг сиёсий ҳуқуқ ва эркинликларига<br />
қарши жиноятлар: фуқароларнинг<br />
тенг ҳуқуқлилигини бузиш (ЖК 141-м.); сайлов<br />
ёки референдум ташкил қилиш, уларни<br />
ўтказиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини<br />
бузиш (ЖК 146-м.); сайлов ҳуқуқининг ёки<br />
ишончли вакиллар ваколатларининг амалга<br />
оширилишига тўсқинлик қилиш (ЖК 147-м.);<br />
<br />
2) фуқароларнинг ижтимоий-иқтисодий<br />
ҳуқуқ ва эркинликларига қарши жиноятлар:<br />
фуқароларнинг мурожаатлари тўғрисидаги<br />
қонун ҳужжатларини бузиш (ЖК 144-м.);<br />
меҳнат қилиш ҳуқуқини бузиш (ЖК 148-м.);<br />
муаллифлик ёки ихтирочилик ҳуқуқларини<br />
бузиш (ЖК 149-м.);<br />
3) фуқароларнинг шахсий ҳуқуқ ва эркинликларига<br />
қарши жиноятлар: фуқароларнинг<br />
турар жойи дахлсизлигини бузиш (ЖК<br />
142-м.); хат ёзишмалар, телефонда сўзлашув,<br />
телеграф хабарлари ва бошқа хабарларнинг<br />
сир сақланиши тартибини бузиш (ЖК 143-м.);<br />
виждон эркинлигини бузиш (ЖК 145-м.).<br />
Хулоса қилиб айтганда, фуқароларнинг<br />
конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларини<br />
бузиш қандай усулда содир этилмасин,<br />
фуқароларнинг сиёсий, ижтимоий-иқтисодий<br />
ва шахсий ҳуқуқларини қўпол равишда бузиш<br />
деб тан олинади. Шу боис, фуқароларнинг<br />
конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларини<br />
бузиш ҳолатларини аниқлаш ва унга қарши<br />
курашиш, шунингдек, ушбу турдаги жиноятлар<br />
учун жиноий жавобгарлик белгилашда фуқароларнинг<br />
конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларига<br />
қарши жиноятлар учун жавобгарлик<br />
ўрнатувчи жиноят қонунчилиги нормалари<br />
талабларининг ижросини таъминлаш долзарб<br />
аҳамият касб этади.<br />
Нашрга тайёрланди <br />
Жинoят ҳуқуқи. Махсус қисм: Дaрслик / Р. Кабулов, А. А. Отажонов вa бoшқ. — Т.: Ўзбeкистoн<br />
Рeспубликaси ИИВ Aкaдeмияси, 2012.<br />
Дарсликда жинoят ҳуқуқи Маxсус қисмининг тушунчаси, тизими ва тузилиш принциплари,<br />
жинoятларни квалификация қилишнинг назарий асoслари ҳамда шаxсга, тинчлик ва xавфсизликка қарши,<br />
иқтисoдиёт ва экoлoгия сoҳаларидаги, ҳoкимият, бoшқарув ва жамoат бирлашмалари oрганларининг<br />
фаoлият тартибига, жамoат xавфсизлиги ва жамoат тартибига, ҳарбий xизматни ўташ тартибига қарши<br />
жинoятларнинг тушунчаси, таркиби ва турлари, ушбу турдаги жинoятларни квалификация қилишнинг<br />
xусусиятлари, шунингдeк, xoрижий давлатлар жинoят ҳуқуқининг асoсий қoидалари замoнавий таҳлиллар<br />
асoсида ёритилган.<br />
70 Ўзбекистон Республикаси ИИВ <strong>Академия</strong>сининг ахборотномаси. — 2012. — №4.