24.10.2014 Views

Ўқиш - Академия МВД Республики Узбекистан

Ўқиш - Академия МВД Республики Узбекистан

Ўқиш - Академия МВД Республики Узбекистан

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

етган, ақли расо, жисмоний шахс бўлиши<br />

билан бирга, ўзининг махсус белгиларига<br />

(мансабдор шахс, сиёсий партиялар ёки<br />

фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларининг<br />

вакиллари, ташаббускор гуруҳлар<br />

ёки сайлов ёхуд референдум комиссиялари<br />

аъзолари каби) ҳам эга бўлиши талаб этилади.<br />

Фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқ ва<br />

эркинликларини ҳимоя қилувчи жиноийҳуқуқий<br />

нормалар ушбу ҳуқуқларнинг сиёсий,<br />

ижтимоий-иқтисодий ҳамда шахсий ҳуқуқ ва<br />

эркинликларга бўлиниши тариқасида тавсифланади.<br />

Ўзига хос конституциявий ҳуқуқ ва эркинликлар,<br />

уларни ҳимоя остига олган муайян<br />

жиноий-ҳуқуқий нормаларни ташкил этади.<br />

Шу нуқтаи назардан, фуқароларнинг конституциявий<br />

ҳуқуқ ва эркинликларига тажовуз<br />

қилувчи жиноятлар учун жавобгарлик белгиланган<br />

жиноий-ҳуқуқий нормалар асосан уч<br />

гуруҳга ажратилади:<br />

1) фуқароларнинг сиёсий ҳуқуқ ва эркинликларига<br />

қарши жиноятлар: фуқароларнинг<br />

тенг ҳуқуқлилигини бузиш (ЖК 141-м.); сайлов<br />

ёки референдум ташкил қилиш, уларни<br />

ўтказиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини<br />

бузиш (ЖК 146-м.); сайлов ҳуқуқининг ёки<br />

ишончли вакиллар ваколатларининг амалга<br />

оширилишига тўсқинлик қилиш (ЖК 147-м.);<br />

<br />

2) фуқароларнинг ижтимоий-иқтисодий<br />

ҳуқуқ ва эркинликларига қарши жиноятлар:<br />

фуқароларнинг мурожаатлари тўғрисидаги<br />

қонун ҳужжатларини бузиш (ЖК 144-м.);<br />

меҳнат қилиш ҳуқуқини бузиш (ЖК 148-м.);<br />

муаллифлик ёки ихтирочилик ҳуқуқларини<br />

бузиш (ЖК 149-м.);<br />

3) фуқароларнинг шахсий ҳуқуқ ва эркинликларига<br />

қарши жиноятлар: фуқароларнинг<br />

турар жойи дахлсизлигини бузиш (ЖК<br />

142-м.); хат ёзишмалар, телефонда сўзлашув,<br />

телеграф хабарлари ва бошқа хабарларнинг<br />

сир сақланиши тартибини бузиш (ЖК 143-м.);<br />

виждон эркинлигини бузиш (ЖК 145-м.).<br />

Хулоса қилиб айтганда, фуқароларнинг<br />

конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларини<br />

бузиш қандай усулда содир этилмасин,<br />

фуқароларнинг сиёсий, ижтимоий-иқтисодий<br />

ва шахсий ҳуқуқларини қўпол равишда бузиш<br />

деб тан олинади. Шу боис, фуқароларнинг<br />

конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларини<br />

бузиш ҳолатларини аниқлаш ва унга қарши<br />

курашиш, шунингдек, ушбу турдаги жиноятлар<br />

учун жиноий жавобгарлик белгилашда фуқароларнинг<br />

конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларига<br />

қарши жиноятлар учун жавобгарлик<br />

ўрнатувчи жиноят қонунчилиги нормалари<br />

талабларининг ижросини таъминлаш долзарб<br />

аҳамият касб этади.<br />

Нашрга тайёрланди <br />

Жинoят ҳуқуқи. Махсус қисм: Дaрслик / Р. Кабулов, А. А. Отажонов вa бoшқ. — Т.: Ўзбeкистoн<br />

Рeспубликaси ИИВ Aкaдeмияси, 2012.<br />

Дарсликда жинoят ҳуқуқи Маxсус қисмининг тушунчаси, тизими ва тузилиш принциплари,<br />

жинoятларни квалификация қилишнинг назарий асoслари ҳамда шаxсга, тинчлик ва xавфсизликка қарши,<br />

иқтисoдиёт ва экoлoгия сoҳаларидаги, ҳoкимият, бoшқарув ва жамoат бирлашмалари oрганларининг<br />

фаoлият тартибига, жамoат xавфсизлиги ва жамoат тартибига, ҳарбий xизматни ўташ тартибига қарши<br />

жинoятларнинг тушунчаси, таркиби ва турлари, ушбу турдаги жинoятларни квалификация қилишнинг<br />

xусусиятлари, шунингдeк, xoрижий давлатлар жинoят ҳуқуқининг асoсий қoидалари замoнавий таҳлиллар<br />

асoсида ёритилган.<br />

70 Ўзбекистон Республикаси ИИВ <strong>Академия</strong>сининг ахборотномаси. — 2012. — №4.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!