Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

148 Adam KałowskiRozważając powyższą dyskusję w obszarze identyfikacji definicjirachunku ekonomicznego, można się zgodzić ze stwierdzeniem, iż rachunekekonomiczny to proces pomiaru efektywności wyrażonej relacją w tejsamej jednostce, efektów netto i nakładów niezbędnych do ich uzyskania przyuwzględnieniu czynnika czasu i porównaniu z innymi wariantami działaniacelem wyboru najbardziej optymalnego. Przy czym optymalizacja, zdaniemE. Nowaka, może przebiegać dwubiegunowo, tzn. 11 :––osiągnięcie maksymalnych efektów przy danych zasobach przedsiębiorstwa– maksymalizacja efektów,––osiągnięcie określonych korzyści przy minimalnym zużyciu zasobówprzedsiębiorstwa – minimalizacja nakładów.Dwubiegunowe spojrzenie na kwestię optymalizacji jest szczególnieistotne w badaniach pomiaru efektywności przedsięwzięć innowacyjnych,które z zasady są ukierunkowywane na osiągnięcie wielopłaszczyznowychefektów. Określenie wielkości efektów w rachunku ekonomicznym wymagauprzedniego zidentyfikowania pojęć korzyści i nakładów, które są nieodłącznymielementami tegoż procesu. Ponadto w procesie wyznaczania efektywnościprzedsięwzięć innowacyjnych należy ująć wszystkie pozycje nakładówi korzyści netto związane z badanym przedsięwzięciem w ujęciu przyrostowym(zasada kompleksowości i przyrostowości 12 ). Nieprzestrzeganie tejzasady powoduje błędne określenie poziomu efektywności przedsięwzięciai naraża promotora na prawdopodobieństwo poniesienia porażki.Prostota ujęcia koncepcji rachunku ekonomicznego nie odzwierciedlapełnej istoty i wielowariantowości tego pojęcia. Rachunek ekonomicznywbrew łatwo przyswajalnej definicji jest pojęciem, którego nie można sklasyfikowaćw oparciu o jeden wymiar. Z drugiej jednak strony wielowymiarowośćpojęcia rachunku ekonomicznego czyni z tej metody uniwersalnenarzędzie, szczególnie przydatne do oceny przedsięwzięć innowacyjnych.Nie wszystkie jednak techniki rachunku ekonomicznego sprawdzają sięw przypadku przedsięwzięć innowacyjnych 13 . W literaturze spotyka się rów-11W literaturze przedmiotu można jeszcze spotkać uzupełnienie do powyższych prymarnychzasad, jak na przykład R. Borowiecki uważa, iż powyższe zasady należy uzupełnićo zasadę jednoznaczności, obiektywności i spójności. R. Borowiecki (red.), Efektywność przedsięwzięćrozwojowych. Metody – analiza – przykłady, Akademia Ekonomiczna w Krakowie,Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Warszawa-Kraków 1996, s. 14.12Por. S.P. Kaufman, W.C. Shih, C.M. Christensen, Zabójcy innowacji, Harvard BusinessReview Polska, lipiec-sierpień 2008, s. 140; S. Nahotko, Rachunek ekonomiczny..., dz. cyt., s. 43.13J. Różański, Dylematy..., dz. cyt., s. 431.