NR 3/2013inne armiePrzyszli użytkownicyW połowie 2012 roku uczestnictwo w programie AGSdeklarowała, mimo wielu trudności, prawie połowa państwNATO, czyli: Bułgaria, Republika Czeska, Estonia, RFN,Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Norwegia, Rumunia,Słowacja, Słowenia i Stany Zjednoczone. Poza Polskąponowne deklaracje w sprawie powrotu do programu złożyłyjesienią 2012 roku Dania i Kanada.niu. Zmiany umożliwiły poszukiwanie pojedynczychpartyzantów ukrywających się w górzystymterenie Afganistanu lub zakładających improwizowaneurządzenia wybuchowe na drogach.Brytyjczycy w pierwszej dekadzie XXI wiekubudowali narodowy system obserwacji obiektównaziemnych z powietrza ASTOR. Wstępną gotowośćoperacyjną osiągnął on w 2008 rokui w Afganistanie aktywnie wspiera brytyjski komponentlądowy. ASTOR dysponuje pięcioma załogowymiplatformami powietrznymi i siedmiomastacjami naziemnymi.Budowany przez państwa należące do NATOsojuszniczy program dozorowania z powietrzama między innymi za zadanie poprawę wciążzbyt niskiego poziomu interoperacyjności międzyposzczególnymi komponentami odpowiedzialnymiza obserwację i analizowanie sytuacji.Szczególnie jest to ważne kiedy sojusz wykonujezadania w oderwaniu od stacjonarnej infrastrukturybudowanej na terytorium państw NATO.Dzisiaj bardziej od możliwości lokalizacji dużychzgrupowań pancernych (dwadzieścia lat temutakie wymagania wpisano w Brukseli dlaAGS) oczekuje się precyzji w poszukiwaniu po-jedynczych ruchomych i stałych obiektów, któresą ukryte w terenie.W państwach Unii Europejskiej również pracujesię nad autonomicznym rozwiązaniem, podobnymdo AGS i nazwanym Stand-Off SurveillanceTarget Acquisition Radar (SOSTAR).Jednak sześć państw, które starają się od wielulat zbudować europejski odpowiednik AGS, niezbytchętnie dzieliło się informacjami o postępachprac. Od kilku lat trwają już próby w powietrzu.Statek powietrzny systemu SOSTARbazuje, podobnie jak Joint STARS i ASTOR, nakoncepcji wykorzystania do obserwacji obiektównaziemnych załogowej platformy powietrznej.Do tej pory kraje budujące system SOSTARpodczas prób korzystały z demonstratora technologii– załogowej platformy powietrznej Fokker100, nazwanej SOSTAR-X. We wszystkichwspomnianych rozwiązaniach platforma powietrznawykonuje zadania oddalona od bezpośrednichzagrożeń. Dodatkowym zabezpieczeniem,wpływającym korzystnie na jejbezpieczeństwo, może być współpraca z systememAWACS.Budowa systemu jedynie przez kilka najbogatszychpaństw NATO nie ma logicznego uzasadnieniaoperacyjnego. W takiej sytuacji niezostanie osiągnięty odpowiedni poziom interoperacyjnościmiędzy komponentami rozpoznawczymiinnych państw NATO.Ważny elementSystem AGS ma być ważnym elementem zintegrowanegosystemu dowodzenia i rozpoznania(Command, Control, Communications, Computers,Intelligence, Surveillance and Reconnaissance– C4ISR). Ma zapewniać na każdym szczebluorganizacyjnym poprawę świadomości sytuacyjneji wzmocnić w dodatkowe źródła danych procespodejmowania decyzji. Dostęp do danychz AGS ma pozwolić dowódcom i ich sztabomśledzić na bieżąco sytuację w rejonieprowadzonych działań. Korzystając z łącznościsatelitarnej pośredniczącej w komunikowaniu sięz elementami systemu AGS, dane będą mogły docieraćdo żołnierzy bez względu na miejsce,w którym się znajdują.104przegląd sił <strong>powietrznych</strong>
inne armieASTORWielka BrytaniaHERON TPFrancjaAGS CoreNATOInne systemypokładowe należącedo państw NATOJoint StarsUSAGlobal HawkUSAopracowanie własneMożliwy skład elementów systemu AGS – część wspólna (AGS-Core) oraz elementy narodowe doużycia w razie potrzeby, jako wzmocnienie zasadniczego elementu AGSW skład systemu AGS, oprócz bezzałogowychstatków <strong>powietrznych</strong>, będą wchodzić urządzenianaziemne, w tym zestawy do zabezpieczenia startówi lądowań, stacje naziemne do odbioru danych(11 mobilnych i 4 przystosowane do transportupowietrznego), stacje robocze do zdalnego sterowaniaBSP, 15 stacji łączności i transmisji danychoraz pakiet szkoleniowy.System AGS ma być wyposażony w najnowocześniejszeradary MP-RTIP. Będą one przystosowanedo prowadzenia obserwacji ruchomychi stacjonarnych obiektów naziemnychi obiektów wolno i nisko lecących na tle ziemi.Bezzałogowe statki powietrzne dysponującetym radarem będą wykonywały loty na wysokościokoło 20 kilometrów nad ziemią, co ułatwiobserwację.Dodatkową zaletą AGS będzie możliwość przechowywaniaw bazie danych gigantycznej ilościinformacji o interesujących obiektach. W raziepotrzeby będzie można porównać wcześniej zarejestrowaneobrazy i wykorzystać je podczas przygotowaniaoperacji i w jej trakcie. Nie bez znaczeniabędzie możliwość precyzyjnego rażeniaobiektów, które zostaną uznane za kluczowe dlaprzebiegu działań. Rezultaty rozpoznania, pochodzącebezpośrednio z pokładu platform bezzałogowych,będą mogły służyć do wielu innych celów,które nie zawsze muszą wiązać sięz natychmiastowym reagowaniem. Mogą one zapewnićpaństwom NATO odpowiednio wysokistopień znajomości rozwijającej się sytuacji kryzysowej,zanim będzie za późno na reakcję.Natowski system AGS, podobnie jak AWACS,będzie mógł być już wykorzystywany do obserwacjisytuacji w czasie pokoju.Oferta francuskaW 2008 roku Francja, jako jedno z pierwszychpaństw, wycofała się z programu AGS. Jednąz największych przeszkód okazała się zbyt dużarola, jaką odgrywały w nim Stany Zjednoczone.Amerykanie byli postrzegani przede wszystkimjako producenci BSP Global Hawk, czyli najważniejszegoelementu AGS.W połowie stycznia 2012 roku ambasadorzyprzy NATO reprezentujący Stany Zjednoczonei Francję podpisali się pod listem skierowanym naprzegląd sił <strong>powietrznych</strong> 105