NR 3/2013inne armieAle być może najbardziej martwią Amerykanów,jedynych posiadaczy trudno wykrywalnychsamolotów, doniesienia, że Chiny wypróbowująrewolucyjny system Passive CoherentLocation, oparty na podobnych założeniachteoretycznych, jak Silent Sentry. Te raporty podają,że chiński system analizuje niewielkie turbulencjei fluktuacje sygnałów przesyłanych nakomercyjnych długościach fal, wywoływaneprzez wszystkie poruszające się w powietrzuobiekty, trudno wykrywalne i wykrywalne. Podobnonaukowcy z uniwersytetu Tung-Nanopracowali taki system, lecz na razie nie są znaneżadne szczegóły.Jaka przyszłość?O dominację w powietrzu walczy się terazw o wiele szerszym zakresie spektrum elektromagnetycznym.Przełomowa część walki powietrznejXXI wieku będzie pierwszym, niewidocznympojedynkiem błyskawicznie zmienianychczęstotliwości radarów AESA, wysyłanychprzez walczące samoloty na kilkusetkilometroweodległości. Ale są to jednak te same stare reguływalki powietrznej: kto pierwszy wykryjeprzeciwnika, wygra. To już wpływa na strategięPentagonu. Nie mówi się, że konstrukcje stealthpowinny zostać odrzucone, ale należy się liczyćz ulepszeniami oponentów. To jest też część gry– lecz aby wygrać, trzeba ponieść koszty.Istnieje realne ryzyko, że bardzo wysoki poziomtechnicznych inwestycji idzie w kierunku rozwiązań,w które, jak chcą nasi przeciwnicy, będziemyinwestowali, ponieważ mogą oni je zneutralizować– i wydać o wiele mniej pieniędzy, aby tegodokonać 9 mówi Travis Sharp. W swoim esejuw „Proceedings” admirał Jonathan Greenert proponujesposób zapewnienia bezpieczeństwaamerykańskim samolotom przez inteligentnywybór ich wyposażenia. Zamiast wydawania dużychpieniędzy na maszyny potrafiące pokonywaćkażde nowe zagrożenie, popiera kupnośrodków walki, które istniejący samolot możeużywać do atakowania celów na dużych odległościach,bezpiecznie – daleko od zasięgu ich radarów.Proponuje też użycie bezzałogowych statków<strong>powietrznych</strong> i pocisków zakłócającychradary przeciwnika, zanim nadleci samolot załogowy.Potrzebujemy większej ilości środkówwalki elektronicznej i cybernetycznych do udaremnianiawykrywania i celowania, napisał. Siłyzbrojne USA mogą... wykorzystywać czujniki dalekiegozasięgu, środki bojowe 10 i urządzenia naUSV zamiast używania tylko platform stealth,aby atakować cele.Atak może poprzedzać użycie bezzałogowychstatków <strong>powietrznych</strong>, pocisków manewrującychi pułapek uniemożliwiających efektywnąpracę środków radiolokacyjnychi zalewających wirusami sieci komputerowe.Będą one musiały pokonywać potężne sieci radarowei szybkie pociski rakietowe z nowoczesnymigłowicami śledzącymi.Lata zmagań z przeciwnikami nienowoczesnymitechnicznie zwiększyły zaufanie wojskado bezzałogowych statków <strong>powietrznych</strong>, któresą łatwo wykrywane przez radary. Musimy ponowniezacząć planowanie budowy systemówdziałających w środowisku rywalizacyjnym 11 ,powiedział w wywiadzie dla „Air Force Times”generał Charles Davies, odpowiedzialny za zakupydla US Air Force. Dlatego pojedynek,w takiej lub innej formie, będzie kontynuowany.Jak dotąd ani jedna rakieta zestawu przeciwlotniczegoS-300 nie została wystrzelona w stronęprzeciwnika powietrznego. F-35 Lightning IIwciąż jest testowany i na jego debiut na wojniebędziemy czekać jeszcze wiele lat. Porównanieich możliwości czeka. Wówczas różnice poglądówmiędzy krytykami, inżynierami oraz użytkownikamii dziennikarzami zostaną rozstrzygnięte– w walce.•Autor służbę wojskową zakończył w 1991 r. jako zastępcadowódcy pułku ds. szkolenia. Wcześniej był dowódcąeskadry w Tomaszowie Mazowieckim. Jego nalot wynosi3,5 tys. godzin. Był także oblatywaczem. Obecnie jestradnym gminy Lubochnia.9 Ibidem.10 J.W. Greenert: Forward Deployed…, op.cit.11 J.T. Bennett: House panel kills proposal to freeze F-35procurement funds. ”Air Force Times” June 2013.114przegląd sił <strong>powietrznych</strong>
z kabiny pilota i nawigatora / inne armiepolskaUjednolicona zdatność do lotuPodczas tegorocznego salonu lotniczego LeBourquet odbywającego się w Paryżu dyrektorDepartamentu Polityki Zbrojeniowej gen. dyw.pil. dr Leszek Cwojdziński, z upoważnienia ministraobrony narodowej, podpisał 18 czerwca dokument,Podpisywanie dokumentuDPZna mocy którego nasz kraj oficjalnie przystąpił doForum Wojskowych Nadzorów nad Zdatnościądo Lotu (MAWA Forum). Organizacja ta funkcjonujew strukturach Europejskiej Agencji <strong>Obrony</strong> (EDA)i zrzesza wojskowe nadzory lotnicze państw członkowskich.W dokumencie określono podstawowe zasady ujednoliconejeuropejskiej wojskowej zdatności do lotu,dotyczące rozwoju, przyjęcia i implementacji europejskichwojskowych wymagań zdatności do lotuwszystkich statków <strong>powietrznych</strong>, w tym bezzałogowych.W spotkaniu uczestniczyli: szefowa EuropejskiejAgencji <strong>Obrony</strong> Cloude-France Arnould orazdyrektor Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego(EASA) Patrick Goudou.W niedalekiej przyszłości w Siłach Zbrojnych RP podobneprzepisy będą regulowały eksploatację jednostekpływających Marynarki Wojennej oraz pojazdówWojsk Lądowych.•FEDERACJA ROSYJSKAPowietrzne tankowceSamolot tankowania w powietrzu Ił-78 MidasRosja planuje wydać 3,6 miliarda dolarów na nowesamoloty tankowania w powietrzu. W tejsprawie od października 2012 roku do 20 marcamax bryansky2013 roku trwały negocjacje między UAC (United AircraftCorporation) a rosyjskimi siłami powietrznymi.Dotyczyły one zakupu dodatkowych samolotów Ił-78Midas (tankowania w powietrzu/transportowe). RosyjskaGrupa Lotnicza dysponuje już siedmioma takimimaszynami (tankowiec/transportowiec) i trzynastomastarszymi Ił-78M. Rosyjskie siły powietrznenabędą 31 nowych samolotów Ił-78 (za 3,5 mld rubliza egzemplarz). Maszyny te wywodzą się z konstrukcjistrategicznego transportowego Ił-76. Rosja zwiększyłarównież zamówienie do 48 samolotów Ił-476;ma ono być połączone z zamówieniem na Ił-78. Rozpoczęciedostaw zaplanowano w 2014 roku 1 . •1 N. de Larrinaga: Russia planning to spend $ 3,6bn onIl-78s. “Jane’s Defence Weekly”, 27.02.2013, s. 15.przegląd sił <strong>powietrznych</strong> 115