NR 3/2013inne armieręce sekretarza generalnego NATO Andersa FoghRasmussena, w którym przedstawiono propozycjęwsparcia przez Francję 13 państw pozostającychw programie AGS.Na razie nie wiadomo jeszcze, w jaki sposóbbyłyby wykorzystywane francuskie platformybezzałogowe w systemie AGS.Francja w podobnych sytuacjach, jakie międzyinnymi występują podczas prac nad systememAGS, zawsze sprzeciwiała się używaniu przezsojusz północnoatlantycki funduszy na zakupgotowego już sprzętu wyprodukowanego przezprzemysł amerykański. Kraj ten zamierza szczegółyswojej oferty zawrzeć w specjalnym porozumieniu– Memorandum of Understanding(MOU), uzgodnionym z naczelnym dowódcą połączonychsił zbrojnych NATO w Europie (SupremeAllied Commander Europe – SACEUR).Porozumienie w tej sprawie miałoby być przygotowanenie później niż do osiągnięcia gotowościoperacyjnej systemu. Francja ma zamiar pokrywaćkoszty operacji wykonywane przezfrancuskie BSP oraz zapewniać łączność satelitarnąniezbędną podczas jej prowadzenia. Francuskieelementy systemu miałyby być w raziepotrzeby przekazane do NATO, jako ekwiwalentodpowiedniego procentowego udziału tegopaństwa we wspólnym międzynarodowymprzedsięwzięciu. W innym wypadku Francja,chcąc być członkiem programu, musiałabywpłacić do wspólnej kasy programu odpowiednieśrodki finansowe.Niemieckiemu ministerstwu obrony propozycjafrancuska niezbyt się spodobała. Niemcy napoczątku 2012 roku podkreślali, że w dłuższymprzedziale czasu ich cztery strategiczne BSP EuroHawk, zbudowane na bazie amerykańskiejplatformy Global Hawk, też będą mogły wspieraćnatowski AGS. Nie wszystko jednak potoczyłosię po ich myśli. W połowie maja 2013 rokuniemieckie ministerstwo obrony poinformowałoo całkowitej rezygnacji z programu Euro Hawk.To oznacza, że nie dojdzie do zakupu czterechz pięciu wcześniej zaplanowanych do pozyskaniamaszyn i wykorzystania operacyjnego posiadanegojuż przez Niemcy prototypu. Pomimo zamieszaniaz Euro Hawk Niemcy już teraz istotniepartycypują, jako jedno z 13 państw, w pozyskiwaniusprzętu dla AGS-Core 5 .15 lutego 2012 roku media światowe przekazałyinformację, że w Brukseli ministrowie obronypaństw NATO zgodzili się na wspólne finansowanieprogramu AGS. Na ten ważny dla bezpieczeństwapaństw NATO program przeznastępne dwadzieścia lat państwa postanowiłyprzeznaczyć trzy miliardy euro 6 .Państwa, które zdecydowały się pozostać bezpośredniow programie, mają współfinansowaćpozyskiwanie wyposażenia dla AGS-Core. Na teważne decyzje duży wpływ miały wyniki analizystanu systemu rozpoznania i obserwacji sytuacjipodczas operacji powietrznej przeprowadzanejprzez NATO z ograniczonym udziałem StanówZjednoczonych nad Libią w 2011 roku 7 .Po ostatnich doświadczeniach zdecydowanosię na doposażenie BSP w Link 16 i bezpiecznełącze radiowe Saturn. Global Hawk będzie równieżwyposażony w automatyczny system identyfikacyjny.Te zmiany pozwolą na udział naprzykład platform <strong>powietrznych</strong> AGS w operacjachantypirackich. Platformy bezzałogowe należącedo systemu AGS zostaną certyfikowanewe Włoszech i będą nosić włoskie oznakowanie,podobnie jak samoloty E-3, które latają w barwachLuksemburga. Pierwszy Global Hawk maprzybyć do głównej bazy AGS w Sigonelli wewrześniu 2015 roku. W 2017 roku nowy systemma osiągnąć pełną gotowość operacyjną 8 . •Autor jest absolwentem WOSL, AON, Netherlands DefenceCollege w Rijswijk oraz NATO Defence College w Rzymie.Od 1993 r. służył w SGWP, a od 2009 r. był szefemOddziału Programowania i Koordynacji w DepartamenciePolityki Zbrojeniowej oraz sekretarzem Rady Uzbrojenia.W 2010 r. przeszedł do rezerwy.5 P. Tran: US Backs French Heron offer for NATO AGS System.www.defensenes.va.newsnenory.com.30.01.2012, s. 7.6 J. Holland: NATO awards AGS contract to Northrop Grumman.“Jane’s Defence Weekly”, 30.05.2012, s. 6.7 NATO to spend 3 billion Euros on Global Hawk Program.“Defense News”, 15.02.2012 – wydanie internetowe.8 T. Osborne: NATO changes configuration of AGS platforms.“Unmanned Vehicles” 2012 nr 10/11, s. 5.106przegląd sił <strong>powietrznych</strong>
zazwyczaj zwyciężają w walkach, także na promocyjnychanimacjach. Przecież rząd USA wydałprzez 16 lat 396 miliardów dolarów, by F-35mogły wlatywać w dobrze bronione przestrzeniepowietrzne bez wykrycia. A teraz Rosjanie mająi sprzedają systemy przeciwlotnicze, które mogąje zestrzeliwać.Inżynierowie z Ałmaz w trakcie prezentacjiodpowiadali na pytania o czujniki podczerwieni,które wychwytują cieplne promieniowanie emitowaneprzez silniki samolotów oraz tarcie powietrzao poszycie. Mówili, że podczerwień jesttylko jedną z metod wykrywania celów, jakieAłmaz oferuje klientom. Inne to, między innymi,głowice poszukująco-śledzące, które do wykrywaniai śledzenia samolotów używają zmodernizowanegoradaru. Niektóre z pokazanych sąprzekrojami demonstrującymi zamocowanąprzegubowo-dyskową antenę z mnóstwem maleńkich,w kształcie litery T, modułów nadawczo-odbiorczych.Pod anteną znajduje się małykomputer, który szybko przetwarza nawet najsłabsze,odbite od celu, impulsy radarowe. Taantena, o średnicy 15 centymetrów, mieści sięw nosie pocisku rakietowego. Dlatego jest takaprecyzyjna i trudna do wymanewrowania. FirmaAłmaz-Antiej sprzedaje te głowice Syrii, Weneinnearmieppłk pil. w st. spocz.Maciej kamykPojedynek technologiiPrzed klęską obrony przeciwlotniczej Iraku w 1991 rokuw czasie „Pustynnej burzy” Rosjanie nie brali poważnieamerykańskiej technologii stealth. Operacja zmieniła całkowicieich podejście.Wciągu ostatnich 30 lat technologiastealth zapewniała amerykańskiemulotnictwu wojskowemu dominacjęw przestrzeni powietrznej. Obecnierosyjskie firmy zbrojeniowe konstruują, produkująi sprzedają takie narzędzia wojny, które, jaktwierdzą, mogą wykrywać i zestrzeliwać nawetnajbardziej nowoczesne i wyrafinowane maszyny.Dlatego najnowsze „niewidzialne” samoloty,na przykład myśliwiec F-35B Lightning II, niesą już tak bezpieczne przed wykryciem przezsystemy radarowe. Teraz nawet Iran chwali się,być może by odstraszyć Amerykanów, że budujeśrodki walki, które mogą zestrzeliwać ich najnowszemaszyny bojowe.Poszukiwanie rozwiązańRosyjska firma Ałmaz-Antiej, jeden ze światowychliderów w produkcji środków przeciwlotniczych,pokazała niedawno na olbrzymimekranie animację: pocisk rakietowy Ałmaz poruszającysię w kierunku samolotu, który wyglądałjak pokładowy F-35C Lightning II. Pocisk zbliżyłsię do samolotu, a ten zniknął w pomarańczowejchmurze eksplozji. Obraz wstrząsnąłdziennikarzami i ekspertami, którzy byli do tejpory przyzwyczajeni, że amerykańskie samolotyprzegląd sił <strong>powietrznych</strong> 107