sił powietrznych - Ministerstwo Obrony Narodowej

NR 3/2013szkolenie i blCh-58U, AS-37 Armat – zmodernizowana wersjapocisku AS-37 Martel), ich promień rażenia sprzęturadiolokacyjnego i siły żywej się nie zmienił.Jednocześnie opracowano kilka nowych konstrukcji,lecz mieściły się one w istniejących już kategoriachciężaru głowic bojowych (w ZSRR: Ch-15P– 150 kg, Ch-31P – 87 kg; w USA: AGM-88 Harm– 70 kg, AGM-88A Harm – 66 kg, AGM-88BHarm – 66 kg). Większość wyposażono w głowiceodłamkowo-burzące o typowym dla tych wagomiarówefekcie rażenia sprzętu radiolokacyjnegoi siły żywej. Wśród nich wyjątkowy jestRosyjskie konstrukcjeNowe pociski rosyjskie będą mieć możliwości, które jużdziś mają ich zachodnie odpowiedniki. Na podstawie wskazanychwcześniej oznaczeń można się spodziewać głębokiejmodernizacji (głównie głowicy), która będzie wiązaćsię z wykorzystaniem satelitarnych systemów nawigacyjnych.Nie da się ostatecznie wykluczyć zastosowania jakiegoścałkowicie nowego rozwiązania technologicznegow dziedzinie naprowadzania. W wypadku przyjęcia rozwiązaniazbliżonego do AGM-88E AARGM, jego bazą możebyć istniejąca już głowica aktywna z radarem milimetrowyminnego pocisku (np. Ch-15S, Ch-25MAE lubCh-58A). Czas pokaże, w którym kierunku rozwiną swedziałania rosyjskie zespoły konstrukcyjne.AGM-88A Harm. Niektóre źródła podają, że jegogłowicę bojową wyposażono w 25 tysięcy prefabrykowanychodłamków stalowych, które zapewniajązwiększony efekt rażenia, nie podano jednakjego promienia. Zapewne dotyczy to również wersjioznaczonej literą B (AGM-88B Harm), gdyżdla wersji C opracowano już inną, nową głowicębojową. Dokładność trafienia Ch-15P orazCh-58U wynosi 5–8 metrów, Ch-31P – 5–7 metrów(niektóre źródła podają dokładność trafieniaokoło 0,25 m) 32 . Pierwsze wersje AGM-88 Harmmają dokładność około 7,3–9 metrów. Znane jestrównież prawdopodobieństwo trafienia w celCh-58U w promieniu rażenia 20 metrów – wynosiono 0,8.W latach dziewięćdziesiątych oprócz nowejkonstrukcji, jaką był opisany już Alarm, modernizowanorównież dotychczasowe (Ch-25MPU,Ch-32P, Ch-58E, Ch-58EM, AGM-88C Harm).By poprawić skuteczność rażenia obiektów ataku,pociski Ch-58E oraz Ch-58EM wyposażonow głowicę bojową o działaniu odłamkowo-burzącymz wymuszoną fragmentacją, natomiastAGM-88C Harm w głowicę bojową o działaniuodłamkowym zawierającą 12 845 elementówrażących o sześciennym kształcie ze stopu wolframowegoo wielkości 5 milimetrów, przebijającychz odległości 6 metrów (zakładana dokładnośćtrafienia pocisku) arkusz miękkiej staligrubości 12,7 mm oraz płytę pancerną grubości6,35 mm. Ich zwiększona siła rażenia zapewnianiszczenie sprzętu radiolokacjyjnego i siły żywejw dwukrotnie większym promieniu niż podstawowawersja pocisku AGM-88, lecz źródła niepodają promienia rażenia wersji podstawowej.Alarm ma wysoko efektywną głowicę bojowąodłamkowo-burzącą, zawierającą odłamki wolframowe33 . Niestety, dostępne źródła nie podająani wagi jego głowicy bojowej, ani promieniarażenia. Podawane parametry szczegółowe obejmująodległość (wysokość) zadziałania zapalnikaod celu dla pocisków Ch-58E oraz Ch-58EM –5–8 metrów. Dokładność trafienia AGM-88CHarm wynosi 6 metrów.Pociski z pierwszej dekady XXI wieku podwzględem efektywności rażenia nie odbiegająod swoich poprzedników, gdyż w większościsą ich wersjami rozwojowymi (Ch-31MP,Ch-58USzE, Ch-58USzKE, YJ-91/YJ-93,AGM-88D Harm Block 6, AGM-88E AARGM,MAR-1). Są jednak wyjątki (Ch-31PD, Armiger).Zmodernizowany pocisk Ch-31PD wyposażonow udoskonaloną głowicę bojową kasetowąo uniwersalnym działaniu, o masie do110 kilogramów i wydłużonym zasięgu rażeniaw stosunku do swego poprzednika (Ch-31P).Niestety, źródła nie podają jego promienia rażenia.Natomiast niemieckiego Armigera uzbrojonow niewielką głowicę bojową o masie zaledwie20 kilogramów o kombinowanym oddziaływaniu,56przegląd sił powietrznych