NR 3/2013prawo i dyscyplina– karę pieniężną (nałożyć ją może przełożonydyscyplinarny, zajmujący stanowisko służbowe zaszeregowanedo stopnia etatowego kapitana albowyższe, lub kierownik instytucji cywilnej);– ostrzeżenie o niepełnej przydatności na zajmowanymstanowisku służbowym (udzielić go możeprzełożony dyscyplinarny, zajmujący stanowiskosłużbowe nie niższe niż dowódcy jednostki wojskowej,lub kierownik instytucji cywilnej);– odwołanie z zajmowanego stanowiska służbowego(wymierzyć je może przełożony dyscyplinarny,zajmujący stanowisko służbowe nie niższe niżdowódcy jednostki wojskowej zaszeregowane dostopnia etatowego co najmniej podpułkownika, lubkierownik instytucji cywilnej);– ostrzeżenie o niepełnej przydatności do służbykandydackiej, przygotowawczej, okresowej albodo zawodowej służby wojskowej (udzielić gomoże przełożony dyscyplinarny, zajmujący stanowiskosłużbowe nie niższe niż dowódcy jednostkiwojskowej, lub kierownik instytucji cywilnej);– usunięcie ze służby kandydackiej, przygotowawczej,okresowej albo zawodowej służby wojskowej.Wymierzyć je może wobec:a) żołnierza służby kandydackiej lub przygotowawczej– rektor uczelni wojskowej lub komendantszkoły podoficerskiej, centrum lub ośrodkaszkolenia;b) żołnierza okresowej służby wojskowej – przełożonydyscyplinarny, zajmujący stanowisko służbowenie niższe niż dowódcy jednostki wojskowej;c) żołnierza zawodowego – organ wojskowy,który byłby uprawniony do powołania tego żołnierzado zawodowej służby wojskowej w chwiliwymierzania kary, albo nadrzędne nad nim organywojskowe.W kolejnym przepisie ustawy sprecyzowano zasadywymiaru kar dyscyplinarnych.• Karę upomnienia wymierza się przez wytknięcieżołnierzowi przewinienia dyscyplinarnego, jakiegosię dopuścił.• Karę nagany wymierza się przez wytknięcieżołnierzowi przewinienia dyscyplinarnego, jakiegosię dopuścił, oraz ostrzeżenie, że kolejne naruszeniedyscypliny wojskowej przed zatarciem ukaraniamoże skutkować ukaraniem surowszą karądyscyplinarną.• Karę pieniężną wymierza się w stawkachdziennych, określając ich liczbę. Stawka dziennastanowi jedną trzydziestą miesięcznego uposażeniazasadniczego otrzymanego przez żołnierzaw miesiącu, w którym popełnił on przewinieniedyscyplinarne, natomiast liczba stawek dziennychmoże wynosić od jednej do dziesięciu. Karę przekraczającąpięć stawek dziennych można potrącaćw ratach miesięcznych. Karę wykonywaną w ostatnimmiesiącu czynnej służby wojskowej potrąca sięz kolei w całości, niezależnie od jej wysokości.• Karę ostrzeżenia o niepełnej przydatności nazajmowanym stanowisku służbowym wymierza sięprzez wytknięcie żołnierzowi przewinienia dyscyplinarnego,jakiego się dopuścił, oraz ostrzeżenie,że kolejne rażące naruszenie dyscypliny wojskowejmoże skutkować wymierzeniem surowszej karydyscyplinarnej, w szczególności kary odwołaniaz zajmowanego stanowiska służbowego.• Wymierzenie kary odwołania z zajmowanegostanowiska służbowego oznacza zwolnienieżołnierza z tego stanowiska i wyznaczenie na innealbo przeniesienie do rezerwy kadrowej, na zasadachokreślonych w ustawie o służbie wojskowejżołnierzy zawodowych. Co istotne, karę tęmożna wymierzyć jedynie wówczas, gdy żołnierzpopełnił:– przewinienie dyscyplinarne, wyczerpujące znamionaprzestępstwa ściganego na wniosek dowódcyjednostki wojskowej albo wykroczenia ściganegona żądanie tego dowódcy (kierownika instytucjicywilnej), jeżeli uprawniony do złożenia wnioskualbo żądania nie skorzystał z tego prawa;– czyn o znamionach przestępstwa (w tym skarbowego)lub wykroczenia (w tym skarbowego), jeżelisąd lub prokurator albo inny organ uprawnionydo orzekania w tych sprawach wystąpił do dowódcyjednostki wojskowej (kierownika instytucjicywilnej) z wnioskiem o ukaranie dyscyplinarne;– przewinienie dyscyplinarne, polegające na rażącymniedopełnieniu obowiązków lub przekroczeniuuprawnień wynikających z zajmowanegostanowiska służbowego;– przewinienie dyscyplinarne przed zatarciemuprzednio orzeczonej kary ostrzeżenia o niepełnejprzydatności na zajmowanym stanowisku służbowym.78przegląd sił <strong>powietrznych</strong>
prawo i dyscyplinaJarosław wiśniewskiFot. 2. Właściwa reakcja przełożonego w stosunku do żołnierza, który popełnił przewinieniedyscyplinarne, może wpłynąć pozytywnie na innych• Karę ostrzeżenia o niepełnej przydatności dosłużby kandydackiej, przygotowawczej, okresowejalbo do zawodowej służby wojskowej wymierzasię przez wytknięcie żołnierzowi przewinieniadyscyplinarnego, jakiego się dopuścił, orazostrzeżenie, że kolejne naruszenie dyscypliny wojskowejprzed zatarciem ukarania może skutkowaćukaraniem karą usunięcia ze służby kandydackiej,przygotowawczej, okresowej albo zawodowej służbywojskowej.• Wymierzenie kary usunięcia ze służby kandydackiej,przygotowawczej, okresowej albo zawodowejsłużby wojskowej oznacza zwolnienie z tej służby.Karę tę można wymierzyć, jeżeli żołnierz popełniłrażące przewinienie dyscyplinarne:– wyczerpujące znamiona przestępstwa ściganegona wniosek dowódcy jednostki wojskowej albowykroczenia ściganego na żądanie tego dowódcy(kierownika instytucji cywilnej), jeżeli uprawnionydo złożenia wniosku albo żądania nie skorzystałz tego prawa;– o znamionach przestępstwa (w tym skarbowego)lub wykroczenia (w tym skarbowego), jeżelisąd lub prokurator albo inny organ uprawniony doorzekania w tych sprawach wystąpił do dowódcyjednostki wojskowej (kierownika instytucji cywilnej)z wnioskiem o ukaranie dyscyplinarne;– przed zatarciem uprzednio orzeczonej karyostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby kandydackiej,przygotowawczej, okresowej albo do zawodowejsłużby wojskowej;– które świadczy, że postępowanie tego żołnierzanie daje rękojmi dalszego rzetelnego pełnieniasłużby wojskowej.Reagowanie dyscyplinarne obejmuje szeroki wachlarzmożliwości działania przełożonego wojskowegow celu prawidłowego kształtowania dyscyplinywojskowej w pododdziale. Przepisy ustawyo dyscyplinie wojskowej pozwalają przełożonymdyscyplinarnym nie tylko na wyróżnianie i karanieżołnierzy, ale również na podejmowanie środkówprobacyjnych i dyscyplinarnych (fot. 2).Inne ustaleniaZgodnie z przepisami ustawy przełożony dyscyplinarnymoże ukarać dyscyplinarnie żołnierza,ale może również uznać go winnym popełnieniaczynu i orzec o odstąpieniu od ukarania. W jegogestii leży także warunkowe zawieszenie wykonaniaorzeczonej kary pieniężnej oraz środka dys-przegląd sił <strong>powietrznych</strong> 79