Partnerstwo dla Pokoju 20 lat później

w stosunku do Dialogu Śródziemnomorskiego oraz Stambulskiej Inicjatywy
Współpracy.
Większość członków NATO, zwłaszcza kraje Unii Europejskiej,
rozumieją, że w warunkach kryzysu finansowego oraz konieczności
oszczędnego gospodarowania środkami pieniężnymi krajowe budżety
obronne będą ulegać zmniejszeniu. W tej sytuacji każda pomoc wydaje się
być stosowna, a nowa strategia partnerstwa pozwala zrekompensować
mniejsze możliwości krajów członkowskich Sojuszu. W tym kontekście
NATO de facto przymyka oko na wątpliwą reputację swoich krajówpartnerów
w zakresie praw człowieka czy też niedemokratycznych form
rządów.
Rozszerzenie sieci partnerów Sojuszu ma jednak również wadę:
ciągły wzrost ilości członków prowadzi do utrudnień w procesie
podejmowania decyzji, koordynacji działań z wszystkimi partnerami oraz
implementacji. O idei „globalnego NATO” coraz częściej dyskutuje się nie
tylko w Waszyngtonie, ale również w stolicach krajów europejskich.
Amerykańska badaczka A. M. Slaughter, komentując koncepcję Sekretarza
Generalnego NATO A. Rasmussena o transformacji NATO w centralny
ośrodek sieci globalnych partnerstw bezpieczeństwa, zasugerowała ideę
„dwóch NATO w jednym”. Pierwsze NATO, tzw. „NATO wewnętrzne”, to
sojusz bezpieczeństwa zbiorowego oparty na artykule 5. Traktatu
Waszyngtońskiego, zakładający reakcję w przypadku ataku na
któregokolwiek z jego członków. Zakres jego kompetencji ograniczony jest
tylko do kontynentu europejskiego, w myśl zasady „twardego
bezpieczeństwa” i w oparciu o zasoby wszystkich państw Sojuszu. Drugie
NATO to tzw. „NATO globalne”, od którego partnerzy z całego świata będą
mogli otrzymać zasoby w postaci począwszy od wsparcia eksperckiego do
kontyngentu wojskowego. Jego zakres terytorialny obejmuje regiony
położone daleko poza Europą, a udział wszystkich państw członkowskich
Sojuszu nie jest wymagany. Przykład stanowi tutaj Libia, gdzie wszyscy
członkowie NATO uczestniczyli w procesie podejmowania decyzji, jednak
tylko kraje zainteresowane dostarczyły swoją pomoc 129 .
Idea globalnego NATO jako modelu bezpieczeństwa zbiorowego ma
znaczną liczbę przeciwników. Po pierwsze, może ona doprowadzić do utraty
przez organizację swoistej „europocentryczności” oraz redystrybucji
środków przeznaczonych na realizację zadań związanych z globalnym
129 A. Slaughter, Two NATOs in One, [z:] http://www.atlanticcouncil.org/blogs/natosource/
two-natos-in-one [28.08.2014].
139