Partnerstwo dla Pokoju 20 lat później

Integracja euroatlantycka Ukrainy: retrospektywa
i perspektywy
Ihor Todorow
Doniecki Uniwersytet Narodowy
Stosunki Ukrainy z Organizacją Traktatu Północnoatlantyckiego
doprowadziły do zgromadzenia szerokiego doświadczenia w ramach
różnorodnych interakcji opartych na szeregu dokumentów normatywnych
oraz politycznych, zarówno na poziomie dwustronnym oraz krajowym.
Dynamika rozszerzenia współpracy została obiektywnie skierowana na
pragnienie uzyskania w przyszłości członkostwa Ukrainy w NATO, ale
w 2010 roku kontrowersyjne dążenie do Sojuszu zostało zatrzymane
poprzez zatwierdzenie tzw. „pozablokowości”.
Dla wielu osób w krajach socjalistycznych oraz ZSRR, wraz
z radziecką Ukrainą włącznie, oficjalny stosunek do NATO jako agresywnego
imperialistycznego bloku graniczył z postrzeganiem Sojuszu jako pewnego
symbolu wolnego Zachodu. Jeden z czeskich dyplomatów wygłosił nawet
toast: „za pierwszą miłość, za… NATO!”. Po zakończeniu zimnej wojny
prawie wszystkie kraje socjalistyczne próbowały jak najszybciej przystąpić
do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego. A ich główny motyw
świadomie lub nieświadomie wynikał z chęci uniemożliwienia raz i na
zawsze ekspansji rosyjskiego imperializmu. Oczywiście, ten kontekst był
charakterystyczny także i dla Ukrainy, chociaż głównie podświadomie.
Doświadczenie historyczne oraz logika rozwoju stosunków
międzynarodowych zdecydowanie wskazują na kluczową rolę czynnika
geopolitycznego w zapewnieniu bezpieczeństwa międzynarodowego.
Zadaniem strategicznym kursu polityki zagranicznej Ukrainy jest
zapewnienia warunków dla jej rozwoju jako państwa niepodległego oraz
suwerennego, osiągnięcia wysokiego poziomu konkurencyjności państwa
oraz społeczeństwa. Europejskie wartości, które definiują tożsamość
narodową społeczeństwa ukraińskiego, są w stanie być oparciem dla
modernizacji kraju, jego systemu politycznego, gospodarki, obszaru
społecznego oraz humanitarnego. Na korzyść takiego podejścia świadczy
przykład krajów sąsiednich z Europy Środkowej i Wschodniej.
25