Partnerstwo dla Pokoju 20 lat później

zmianę analizy tego, czym obecnie stały się alternatywy Kijowa w polityce
zagranicznej.
Wektor wschodni polityki Kijowa
Polityka zagraniczna Ukrainy związana jest z trzema podstawowymi
kierunkami, które określane są wektorami. Jednym z kluczowych
dylematów jest wybór pomiędzy Wschodem a Zachodem. Innym, szerszym
ujęciem, będzie ujęcie tego wyboru jako paradygmatu polityki zagranicznej,
co sprowadzać się będzie do wariantu „euroatlantyckiego” lub
„euroazjatyckiego”. To powszechnie stosowane uproszczenie wiązać się
będzie przy kierunku wschodnim z pogłębianiem relacji z Rosją
i kierowanymi przez nią organizacjami, zwłaszcza Wspólnotą Niepodległych
Państw, Unią Celną czy Euroazjatycką Wspólnotą Gospodarczą. Oczywiście
stać to będzie w opozycji, a nawet będzie przeciwieństwem ukraińskiej
drogi na Zachód.
Powiązania gospodarcze między Ukrainą a Rosją są znaczące
i w opinii wielu ekspertów warunkowały zawsze konieczność zachowania jak
największego „dystansu politycznego” od Moskwy, dla zachowania
maksymalnego poziomu autonomii dla własnej polityki, a nawet pozycji na
arenie międzynarodowej. Wybierając więc kierunek wschodni i rezygnując
z integracji z UE czy NATO, Ukraina znalazłaby się w sytuacji bez wyjścia,
w strefie wpływów rosyjskich, co w najgorszym wypadku mogłoby
doprowadzić do wariantu białoruskiego.
Oba wybory są faktem, jednak tak jak w nich samych istnieją różne
warianty, tak samo przy braku aktywności na którymś z wektorów Ukraina
nie musi pozostawać czymś na kształt „rosyjskiej kolonii”, ale stanowić byt,
w przeciwieństwie do wspomnianej Białorusi, bardziej samodzielny.
Generalnie można odwołać się również w tym miejscu do kwestii
etnicznych, językowych i ideologicznych.
Rola Ukrainy dla Europy czy Stanów Zjednoczonych (głównie poprzez
NATO) wzrasta, co pociąga za sobą także równoległy wzrost
zainteresowania Ukrainą ze strony Rosji, postrzegającej ją jako swoją strefę
wpływów. W sposób znaczący więc ogranicza to możliwości i zawęża pole
działania dla w pełni samodzielnej polityki Kijowa, która sprowadzała się
generalnie do „balansowania” między Brukselą a Moskwą i docelowo
osiągania jak największych korzyści. Okres ten jednak zakończył się wraz ze
szczytem Partnerstwa Wschodniego, a przypieczętowany został rosyjską
37