Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
- Marcelino es el más alto de sus hermanos.- Una mujer sopla a su hijo en la barrigapara calentarle.Hawya. (h). Runkuman millwa winashqa.Pununapaq piqantsikta tsayman churantsik.Almohada.- Mamaa hawyaa churamun pununaapaq.- Mi madre me acomoda una almohadapara dormir.Hayay. (r). Mana murushqa chakra,wayichaw mana imapis kay. Desocuparse.- Nuqapa wayii hayaykanmi.- Mi casa está desocupada.Haytana. (h). Haytar pukllanapaq pukllana.Pelota.- Yanasaakunawanmi haytanawan pukllayaayachay wayichaw.- Jugamos pelota en el camino con misamigos de la escuela.Hichay. (r). Imapis yakunaw kaqtapatsaman tikray. Derramar, echar.- Yakuta hichay mana patsa quntataananpaq.- Echa agua a la tierra para que no hayapolvareda.Hichiy. (r). Millwata sutay, mashtapashpanaw,putskanaapaq. Escarmenar.- Warmikunam millwata hichikaayan.- Las mujeres están escarmenando lalana.Hichkay. (r). Imapis qachqa kaptinhukwan llushuqyaatsiy. Raspar.- Warmikuna mankapa sikinta ashpiyantaqran yarqunanpaq.- Las mujeres están raspando la base dela olla para sacar la mugre.Hiktsuy. (r). Harinanaw papata mikushqamillpuqtuntsikpa wayrata hitamuntsik.Hipar.Haytay. (r). Chakintsikwan takar pitapismaqay. Patear, dar de puntapiés.- Wamrakunam haytanakuyan.- Los niños se dan de puntapiés.Haakay. (r). Puywannintsikpita wayrawanpitapis waqtanchaw, pachanchaw puukay,quñutsinanpaq. Soplar para calentar algo,dar aliento.- Huk warmim wawanta haakan pachanchaw.- Wayru papata mikuptiimi hiktsutsiman.- Cuando como papa wayro me hacehipar.Hikutay. (r). Imatapis ras ras ruray.Apurar.- Wamrakuna hanankunata taqshar hikutayan.- Los niños se apuran en lavar sus ropas.Hinanpa. (h). Imapis llapan patsapakaptin. Por doquiera.26