You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Qinrash. (h). Hatun yana chuspi. Moscardón.- Qinrashmi aytsa hananchaw puriykan.- El moscardón se pasea encima de lacarne.Qinwa. (h). Akapa raprayuq qallwash niraqkulluyuq hacha. Quingual.- Qinwa rurinchawmi chinchiskuna taaraayan.- Los jilgueros viven en los quinguales.Qipa. (h). Imapis waqtantsikmannaw kaqkuna.Detrás, parte posterior.- Allqum nuna qipanta aywan.- El perro va detrás del hombre.Qipi. (h). Imapis apanapaq pitushqa kaq.Atado, bulto.- Shipashmi qipita apan.- La muchacha carga el bulto.Qipiy. (r). Mantawan, ratashwan imatapispituy aparinapaq. Envolver.- Chakwanmi papata qipiykan aparinanpaq.- La viejita está envolviendo papas paracargar a la espalda.Qipsha. (h). Nawintsikchaw aqtsanaw kaq.Pestaña.- Taqay nunapa qipshanmi hatun.- Las pestañas de aquel hombre songrandes.Qirara. (h). Markakunapa kapushqankunawanriqinapaq rurashqa kaqnin. Escudo.- Peruwnintsikpa qiraranchawmi wikuñakan.- El escudo de nuestra patria tiene unavicuña.Qiri. (h). Yawartsashqa qarantsik. Herida,úlcera, llaga.- Warmipa makinmi qiriyuq.- La mano de la mujer tiene una herida.Qiru. (h). Yakuta, aswata upunapaq mitupitainkakuna rurashqan. Vaso incaico.- Raymikunachawmi aswata upuyan qiruchaw.- En las fiestas toman chicha en vasoincaico.Qishpi. (h). Butillakunata ruranapaq kaqlaya rumi. Vidrio.- Ashnum qishpita halushqanpita chakinchawqiriyuq kaykan.- El burro tiene una herida en la pata porquepisó un vidrio.Qishpitsiq. (r). Allqutsakuq nunakunapitahurqakuq. Libertador.- San Martinqa qishpitsiqmi.- San Matín es un Libertador.Qishu. (h). Wallpa, pishqukuna rurunta wachayaananpaqkaqninkuna. Nido.- kullkupa rurunmi qishunchaw kaykan.- Los huevos de la tórtola están en sunido.Qishya. (h). Mana alli kay, imantsikpis nanay.Enfermedad.- Mana alli mikushqaqa qishyam tsarimantsik.- Si no comemos bien nos atacan las enfermedades.Qishyay. (r). Warmikunapa killatayanyawarnin shutumuq patsakuna. Menstruar.- Shipashqa qishyanwan kaykan.- La joven está menstruando.Qiwlla. (h). Hatunlla uyulla pishqu, llanuriprayuq, mayu hananpa, mama quchakuchunchaw paariq. Gaviota.- Qiwllam paariykan pampachaw.- La gaviota está volando en la pampa.67