You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Rani. (h). Ullqupa ishpakunanpaq kaqnin.Pene.- Llullupa raninta pitsayan.- Están limpiando el pene del niño.Ranra. (h). Maypis atska rumiyuq kaqpatsakuna. Pedregal.- Ranrachawqa manam ima yurapis winantsu.- En el pedregal no crece ninguna hierba.Rantiy. (r). Qatukuqkunata imapis munashqantsikpaqqullqin quykur apakuy.Comprar.- Huk warmim tsukuta rantin quwanpaq.- Una mujer compra sombrero para suesposo.Rapi. (h). Cuadernukunapa qillqanapaqkaqninkuna, librukunapapis. Papel, página.- Wamrakunam qillqayan cuadernuparapinchaw.- Los niños escriben en las páginas delcuaderno.Raqra. (h). Patsa maychawpis kichakashqakaq. Quebrada Abra.- Taqay raqrachawmi puma yachan.- El puma vive en aquella quebrada.Raqu. (h). Mankata ruranapaq mitu. Arcilla.- Manka ruraqkunam raquta ashiyan.- Los alfareros buscan arcilla.Rara. (h). Imapapapis umanchaw kaq.Parte alta.- Rarachawmi hachata walluykaayan.- En la parte alta están derribando árboles.Rashtay. (r). Tsururunaw tamya shikwamuq.Nevar.- Hirkachawmi rashtaykan.- Está nevando en el cerro.Ratakuy. (r). Pitapis mana rikashqanmanchurakay. Esconderse.- Wallpakunam ratakuyan wamanpita.- Las gallinas se esconden para no servistas por el gavilán.Ratash. (h). Nunakunapa qaran tsapaq.Vestido.- Warmikuna ratashninkunata taqshayan.- Las mujeres lavan su ropa.Ratay. (r). Ima qishyapis tsarimashqa,tsayta pikunapis muyanakuyaptin. Muyanakuy. Contagiar, infectar.- Wamrakunatam chuqa rataramushqayachay wayichaw.- Mis hijos fueron contagiados con la tosen la escuela.Rawray. (r). Nina mana upitsiy. Arder.- Hirkakunachaw uqshakunam rawraykan.- La paja está ardiendo en los cerros.Rayan. (h). Huk kaq hacha, yanalla mikunayuq.Saúco.- Yukismi rayanpa mikunanta mikuykan.- El zorzal está comiendo el fruto del saúco.Raymi. (h). Markakunachaw, kastakunachawnunakuna kushikuyaananpaq rurashqakaq, qatswawan, qutsuywan,mikuywanpis. Fiesta.- Markaapa rayminchawmi tuurukunapukllayanqa.71