You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Wirpa. (h). Shimintsikpa kuchun. Labios.- Yanasaami tita wirpayuq.- Mi amigo tiene labios gruesos.Wiru. (h). Puqushqana harapa tullun.Caña de maíz.- Yana wirum allaapa mishkin.- La caña negra es muy dulce.Wisku. (h). Mana rikaq nuna, ashmapis.Ciego.- Wisku nunaqa tukrunllawanmi purin.- El ciego camina sólo con su bastón.Wiskur. (h). Hatun yana pishqu, wanushqaashmakuna mikuq. Gallinazo.- Wiskurmi wanushqa waakata mikuykan.- El gallinazo está comiendo una vacamuerta.Wishi. (h). Waakapa llullu wawan. Becerro.- Wishim mamanta chichiykan.- El becerro está mamando a su madre.Wishka. (h). Kunishnaw, itsanqa hatunchupayuq ashma. Vizcacha.- Wishkaqa qaqa rurinkunachawmi kawan.- La vizcacha vive en medio de las rocas.Wishqa. (h). Allaapa alalaychaw kashqamtsarikun, sinqantsikpa atska yakuyashqapisqa yarqun, llapan qarantsikachachaywan qishya kaq. Catarro, gripe.- Wamrakunam wishqawan kaykaayan.- Los niños están con gripe.Witiy. (r). Maypitapis aywakuy, yarquypis.Retirarse.- Mishi waqaptinqa ukushkuna witiriyanmi.- Cuando maúlla el gato los ratones seretiran.Wiyay. (r). Ima kaqtapis rinrintsikwanmaakuy. Oír.- Yachatsikuq rimaptin yachakuqkunamwiyaayan.- Cuando el profesor habla los alumnosle escuchan.Wiyaakuy. (r). Pipis willapaamashqantsiktawiyay. Kaasukuy. Obedecer, hacercaso.- Wamrakunaqa taytantam wiyaakuyan.- Los niños obedecen a sus padres.Wiiqu. (h). Patsa rurinchaw kawaq kuru.Lombriz.- Wamrakunam wiiquta ashikaayan challwakuyaananpaq.- Los niños están buscando lombricespara carnada de su pesca.Wishlla. (h). Qirupita llaqllashqa mikunapaqkaq. Cucharón.- Warmi wishllawan kashkita qawin.- La mujer bate la sopa con un cucharón.Wachakuq. (h). Yachay wayichawwamrakuna. Alumno.- Yachakuqkunam yachay wayichawqutsuykaayan.- Los alumnos están cantando en la escuela.100