Jaitsi hemen liburu osoa - Lezoko Unibertsitateko Udala

Lezo: ondarea eta hiri garapena
Trenbidearen gainean, Errenteria-Lezo errepidean, gaineko pasabide bat
zegoen La Merceditas izeneko teileria mekanikoaren ondoan. Alabaina, 1899an
jada, pasabidea zabaltzeko beharra ikusi zuten. Erabaki horretan zerikusi handia
izan zuten bertako enpresetako jarduerak eta inguruko zirkulazio biziak, eta halaber
eguneroko langile oldeek eta Lezoko Gurutze Santua gurtzera hurbildutako
jendetzak. Guztiarekin ere, gaineko pasabide hori funtsezkoa izan zen bertatik
igarotzen ziren ibilgailu eta oinezkoentzat.
Pasabidea zabaltzeko proposatutako eraikuntza sistema Huestiza izeneko
zubian erabili zen sistema bera izan zen. Zubi hori pasabidearen ondoan zegoen,
errepidean, Oiartzun ibaiaren gainean. Burdinazko armazoiz egindako bi banda
eseki erabili ziren, 4,20 metrotik gorako zabalera emateko, eta alde bakoitzean
1,25 metroko zabalera zuten bi nasa eraikitzeko 68 .
Gaur egungo Lezo-Errenteria geltokia 70-80ko hamarkadan eraiki zen, estilo
neoeuskaldunaren berrinterpretazio bat eginez. Dena den, badira jatorrizko eraikin
osagarriak, hala nola, biltegia, geralekua eta trenbideetako langilearen etxea.
Biltegia eraikin xumea da eta egitura metalikoa, bi isurkiko estalkia eta adreiluzko
hormak ditu.
1929an Udalak Gaintxurizketan bazterbide bat eraikitzeko eskatu zuen, bertan
jende asko bizi zela, eta, ondorioz, erabili ahal izango zutela argudiatuz.
Bazterbidearekin batera, azpiestazio elektrikoa eta trenbideetako langileen etxeak
eraiki ziren. Gaur egun ikusten ditugun hondarrak jatorrizko trenbide arkitektura
eklektikoaren testigantza zuzena dira.
72
Gaintxurizketa tren-zaindariaren etxea. Trenbidearen Euskal Museoa (Azpeitia).
68 AGG-GAO, JD T 360.3