maxloblad akldamad aiSena piramida, romelzedac, herodotes cnobiT, 30 weli100 aTasma kacma imuSava da romlis simaRle amJamad 139 metrs aRwevs.gv. 210. poli da virJini — fran<strong>gi</strong> mwerlis bernar<strong>de</strong>n <strong>de</strong>-sen-pieris (1737—1814) amave saxelwo<strong>de</strong>bis cnobili sentimentalur-idiliuri romanis gmirebi.gv. 219. `Sereuli komisiebi~ — 1851 wlis gadatrialebis Sem<strong>de</strong>g daawesanapoleon III-m Tavis politikur mtrebTan sasamarTlos meSveobiT angariSisgasasworeblad.`Tavisi sofluri makiavelobis wyalobiT...~ — nikolo makiaveli (1469—1527), didi italieli humanisti da politikosi, romelic fr. engelsmarenesansis epoqis erT-erT `titanad~ miiCnia, amtkicebda, rom xalxiskeTildReobisaTvis mzrunvel xelisufals aqvs ufleba da ki<strong>de</strong>vac marTebsyovelgvari saSualeba gamoiyenos Tavisi Zalauflebis gansamtkiceblad; amazriT Camoayaliba man Tavisi cnobili formula: `mizani amarTlebssaSualebas~. magram burJuaziulma saqmosnebma imTaviTve Seryvnes dagaavulgares, yovelgvari miznisaTvis gamarTlebulad CaTvales makiavelis espolitikuri principi, ise rom male `makiavelobis~ anu `makiavelizmis~ cnebaSegnebuli da sruli uprincipobisa da amoralizmis sinonimad aqcies.gv. 234. vatto, antuani (1684—1721) — `rokokos~ stilis gamoCenili fran<strong>gi</strong>mxatvari, romelsac axasiaTebda ferTa simkveTre da silaRe.gv. 240. `esk~ warmoadgens Semoklebas inglisuri sityvisa `eskuaier~-i, racniSnavs `memamule~-s.gv. 243. `nuTu ise ga<strong>gi</strong>J<strong>de</strong>bian, rom tunisis sisulele gaimeoron~. —miniSneba safrangeTis mier 1881 wels tunisis okupaciaze, romelmac namdviliomis xasiaTi miiRo.gv. 258. `espaneTi marokos gamo gviwyreba~, — frang da espanelimperialistTa interesebi xSirad ejaxeboda erTmaneTs marokoSi, vidre esukanaskneli 1912 wels ar iqna gayofili safrangeTsa da espaneTs Soris.gv. 268. `...magram julietas cremli ki ara, aramed didonasi~. — julietaSeqspiris cnobili tragediis gmiria, xolo didona — didi romaeli poetisvir<strong>gi</strong>liusis (70—19) poemis `eneidasi~. (am poemis mixedviT, eneasi, romaelTalegendaruli winapari, gaemijnura didonas, karTagenis damaarsebelsa dakviprosis mefis pigmalionis das, romelmac i<strong>gi</strong> mgznebared Seiyvara, xolo masSem<strong>de</strong>g, rac eneasma miatova, Tavi moikla). <strong>mopasani</strong>s teqstSi julieta dadidona dapirispirebulni arian, rogorc ymawvili qalis siyvarulisa dagadamwifebuli qalis vnebis gansaxierebani.gv. 271. `kambronis ena CemTan SedarebiT Tavazianobad moeCveneba~. —frangma generalma pier kambronma (1770—1842), romelic vaterloosTanbrZolaSi napoleonis Zvel gvardias sardlobda, uwmawuri <strong>gi</strong>nebiT upasuxadanebebis Sesaxeb mtris winada<strong>de</strong>bas.gv. 294. `im xanebSi mTeli qalaqi Jan lenoblis galereaSi midiodahungreli mxatvris karl markoviCis didi suraTis sanaxavad...~ — aseTimxatvari, romlis xsenebuli suraTi valterma iyida, ar arsebula, magram 1884wels parizSi marTlac yofila gamofenili cnobili ungreli mxatvrismunkaCis suraTi `qriste jvarze~, xolo 3 wliT adre amave mxatvarma marTlacmihyida viRac amerikels uzarmazar fasad (120000 dolarad) Tavisi meoresuraTi `qriste pilates winaSe~. amrigad mopasanma mxatvris gvari da missuraTTa siuJeti Secvala mxolod, xolo Tavisi drois kulturuli cxovrebisnamdvili <strong>de</strong>tali ucvlelad asaxa romanSi.gv. 297. gobelenis xaliCa — ke<strong>de</strong>lze dasakidi xaliCa, romelzedac raimesuraTia amoqarguli.venera — romaul miTolo<strong>gi</strong>aSi siyvarulisa da silamazis RmerTqali,RmerTTa RmerTis, iupiteris asuli, cecxlis RmerTis, vulkanis meuRle daomis RmerTis, marsis satrfo.gv. 304. buduari — patara, koxtad morTuli sastumro qalisa.gv. 309. `sapatio le<strong>gi</strong>onis jvari~ — napoleon bonapartis mier 1802 welsSemoRebuli or<strong>de</strong>ni, romliTac saxelmwifos winaSe gansakuTrebuli
damsaxurebisaTvis jildov<strong>de</strong>bian rogorc samxedro ise samoqalaqo pirebi.sxvaTa Soris, erT-erTma pirvelma miiRo es or<strong>de</strong>ni napoleonis cnobilmaqarTvelma mamluqma rustanma. monarqiis damxobis Sem<strong>de</strong>g am or<strong>de</strong>niT ministrTaward<strong>gi</strong>nebiT ajildovebs respublikis prezi<strong>de</strong>nti. dÁuruam miiRo am or<strong>de</strong>nis`kavaleris~ wo<strong>de</strong>ba, e. i. misi pirveli, umdablesi xarisxi (sul xuTi xarisxiarsebobs). dajildovebulni Cveulebriv atareben ara TviT or<strong>de</strong>ns, aramedor<strong>de</strong>nis niSans — saRileSi mimagrebul patara alisfer lents.gv. 313. `inglisel saldaTebs hgavdnen~. — Sedareba emyareba im droisinglisel jariskacTa mundirebis wiTel fers.gv. 323. sen-Jermeni — parizis, senis marcxena mxares m<strong>de</strong>bare gareubani,cnobili renesansis epoqis sasaxliTa da imave saxelwo<strong>de</strong>bis tyiT.anri meoTxe (1553—1610) — safrangeTis didi mefe, burbonTa dinastiismamamTavari.gv. 346. Tanxmobis moedani, — Tavdapirvelad `lui XV moedani~, — XVII s-is SuaSi dagegmili da klasicizmis stiliT gamarTuli centraluriarqiteqturuli ansambli parizisa, romelsac ukavSir<strong>de</strong>ba qalaqis umTavresima<strong>gi</strong>stralebi.burbonTa sasaxle — safrangeTSi monarqiis damxobis Sem<strong>de</strong>g <strong>de</strong>putatTapalatis ad<strong>gi</strong>lsamyofeli..`me vxedav ambebs, romlebic sasaciloa, sasacilo, da ki<strong>de</strong>v bevr rasme, racsamwuxaroa, samwuxaro; mokled, mTeli qveyana sulelia, suleli, aqac, viTyvelgan~, — ase swerda <strong>mopasani</strong> Tavis maswavlebelsa da ufros megobars,gÁustav flobers.es mware sityvebi <strong>mopasani</strong>s zogma burJuaziulma mkvlevarma didi fran<strong>gi</strong>beletristis Semoqme<strong>de</strong>biTi mrwamsis gamoxatulebad miiCnia. am TvalsazrisiT,<strong>mopasani</strong> warmogvidgeba, rogorc `Tavisi epoqis uZlieresi da srulyofilipesimisti~, romelic `ise ganasaxierebs yvelgan sasacilos, samwuxarosa dasulelurs, rom gamosavlis yovelgvar imedsa da gardaqmnis yovelgvarsurvilsaa moklebuli~; am arafrismorwmune kacs TiTqos imis CvenebaRa swadia,rom adamianica da cxovrebac naklebad imsaxureben siyvarulsa da pativiscemas,radgan erTTavad warmoadgenen mdabal cxovelur vnebaTa saTavssa da borotidumal ZalTa sarbiels. aseTi `totaluri pesimizmis~ mesveurad misiwarmosaxviT burJuaziis i<strong>de</strong>ologebi eZieben Surs maTi `cxovrebis wesis~ imulmobeli mxilebisaTvis, romelmac <strong>mopasani</strong> mecxramete saukunis frangulirealizmis korifeTa, — stendalis, balzakisa da floberis, — memkvidredaqcia.<strong>mopasani</strong>s i<strong>de</strong>olo<strong>gi</strong>uri mtrebi lamoben yovelmxriv daamciron misipirovneba da memkvidreoba. kerZod, maT surT warmoad<strong>gi</strong>non i<strong>gi</strong>, rogorcsakuTari `bunebis memkvidreobiTi gaorebulobis~ msxverpli. TiTqosda,floberisagan gansxvavebiT, romelsac sicocxlis Sinaarsad mTlianadxelovneba eqmna, <strong>mopasani</strong> erTdroulad `cxovrebaze~ amaRlebisaken mswrafi,sazogadoebis moZule xelovanic iyo da `maRali wreebis~ modur salonebSigarTuli, pativmoyvareobis vnebasa da tkbobis Jins ayolili snobic. es`gaoreba~, Turme, <strong>mopasani</strong>saTvis mSobelT uan<strong>de</strong>rZebiaT, romelTagan <strong>de</strong>da,Zveli da kulturuli burJuaziuli ojaxis qali, romantikos poetis alfred<strong>de</strong>-puatvenis da floberis siWabukis megobari, Tavis Svils bolo drom<strong>de</strong> udgagverdiT literaturul mrCevelad da TanaSemwed, xolo mamam, gaRaribebulmaaristokratma, marTlac Sealia Tavisi jani da peizaJisti mxatvris arcTuurigo niWi salonebSi drostarebas. da am `gaorebas~, romelsac Se<strong>de</strong>gad
- Page 2 and 3:
axla survili hqonda, elises mindvre
- Page 5:
forestiem kari SeaRo. `Semodi~, —
- Page 10 and 11:
sixaruliT akankalda, radgan igi gac
- Page 12 and 13:
daixara, misi grZeli Tma axalgazrda
- Page 14 and 15:
da misma qmarmac saTvalis zevidan u
- Page 16:
saubari gaabes, dÁuruas azrebi Tav
- Page 19 and 20:
unebiT patiosani normandieli iyo, m
- Page 21 and 22:
sawer magidasac ise SesCveoda, rogo
- Page 23 and 24:
— Semdegi xval iqneba, — mere w
- Page 25 and 26:
— keTili, Tanaxma var. Tu marTla
- Page 27 and 28:
uceb SiSi Seepara: `iqneb `afrikeli
- Page 29 and 30:
— Tan axalgazrda dÁuruas waiyvan
- Page 31 and 32:
adgnen, bulvars gahyvnen da madlena
- Page 33 and 34:
— sulelo, imas niSnavs, rom momew
- Page 35 and 36:
da qalebsac ver dauaxlovda, Tumca z
- Page 37 and 38:
alanZuli hqonda da balRuri aRfrTova
- Page 39 and 40:
forestie TiTqmis iwva savarZelSi. e
- Page 41 and 42:
da misTvis erT sityvasac veRar poul
- Page 43 and 44:
dÁuruam daJinebiT moindoma gaego,
- Page 45 and 46:
klo gkocnis~.swored xuT saaTze Sevi
- Page 47 and 48:
da Tavisuflad, uxamuSod miujda magi
- Page 49 and 50:
Seadgens. amas unda daematos tanisa
- Page 51 and 52:
— naxevar weliwads mainc unda gav
- Page 53 and 54:
q-ni de-mareli sul ar uyurebda scen
- Page 55 and 56:
adgan orasic sWirdeboda, gadawyvita
- Page 57 and 58:
TanamSromels valteris ojaxSi Tanaba
- Page 59 and 60:
amgvarma msjelobam yvela gaaoca.qal
- Page 61 and 62:
mxolod oTxasi franki miiRo avansad.
- Page 63 and 64:
mere valteri meore kedels miadga da
- Page 65 and 66:
— Tavadaznaurul nakacarebs gamdid
- Page 67 and 68:
aRar davbrundebi da arc erTi iseTi
- Page 69 and 70:
`jibgirebis, TaRliTebisa da aramzad
- Page 71 and 72:
— Cveni piroba ar dagaviwydeT. Cv
- Page 73 and 74:
`kalmis~ viRac anonimurma mjRabnelm
- Page 75 and 76:
da iqve restoranSi Sevidnen. dÁuru
- Page 77 and 78:
stveniT midiodnen, meoreni ki sadRa
- Page 79 and 80:
dÁurua adgilidan veRar daiZra, rad
- Page 81 and 82:
da roca q-ni de mareli — es Tvals
- Page 83 and 84:
— cota haeri SemouSvi.— frTxila
- Page 85 and 86:
wavideT, me ki saSinlad meSinia, ub
- Page 87 and 88:
gavidnen da karTan skamze — ayvav
- Page 89 and 90:
foresties? ukve aqvs Tu ara raime p
- Page 91 and 92:
— sawyali, — imanac, Tavis mxri
- Page 93 and 94:
madlenam uceb Rimili Camoixsna, xel
- Page 95 and 96:
maRla aewia, ulvaSi amayad aigrixa
- Page 97 and 98:
dÁu-rua cdilobda, sacolesaTvis am
- Page 99 and 100:
— ratom?—imitom, rom Tqven kisr
- Page 101 and 102:
— daswyevlos eSmakma, — wamoiZa
- Page 103 and 104:
— ieso qriste! biWo, Sena xar?Jor
- Page 105 and 106:
da mTel qveyanaze, sadRac maRla moc
- Page 107 and 108:
JorJma lampa aiRo da kabinetSi gavi
- Page 109 and 110:
dÁu-rua pasuxs ar aZlevda, magram
- Page 111 and 112:
gverdiT mihqrodnen. qalebs Ria feri
- Page 113 and 114:
ganuwyveteli guguni esmoda. mas erT
- Page 115 and 116:
— damijere, agrea, giJuri aRtaceb
- Page 117 and 118:
hqmnis, roca igi Cvens pativmoyvare
- Page 119 and 120:
am mrgvalTaRa sardafs JorJi mSveniv
- Page 121 and 122:
oxunjobis, iafi sikeklucis, yalbi s
- Page 123 and 124:
maqvs. ubralod movedi da meti arafe
- Page 125 and 126:
q-ni valteri daibna, Seyoymanda. da
- Page 127 and 128:
da pasuxs daeloda. dÁu-rua sapasux
- Page 129 and 130:
jibe moiCxrika, gasaRebTa akido amo
- Page 131 and 132:
— mSvenieria... saucxooa... namdv
- Page 133 and 134:
Tumca jer oqtombris dasawyisi iyo,
- Page 135 and 136: Semdeg sityva momaval sesiaze Camoa
- Page 137 and 138: suzanasTan, romelic mas Tavisi anco
- Page 139 and 140: — ara... imisTvis movedi, rom...
- Page 141 and 142: da Tavis loyas mis mkerdze Tanaswor
- Page 143 and 144: — im qals uyvarxar... mas undoda
- Page 145 and 146: Tavi meeqvseeklesia SaviT iyo Semos
- Page 147 and 148: madlena acaxcaxda da veRar gamoiRo
- Page 149 and 150: me ki im pirobiT gaZlev mas, Tu Sua
- Page 151 and 152: Tavi meSvidemarokos dapyrobis Semde
- Page 153 and 154: JorJi Cacmis dros ganuwyvetliv buzR
- Page 155 and 156: molaslaseni, adamians im ucnaur naq
- Page 157 and 158: man araferi upasuxa. misive azri, s
- Page 159 and 160: suzanam odnavi gesliT upasuxa:— C
- Page 161 and 162: -ni valteri qaliSvilebTan da madlen
- Page 163 and 164: kuTxeSi waaTries da mis qveS moZrav
- Page 165 and 166: wyvili fexsacmeli — erTi mozrdili
- Page 167 and 168: — uars ar vambob: Cemi sayvarelia
- Page 169 and 170: misi uSvelebeli profili caze mkveTr
- Page 171 and 172: tevri, bneli tye, duqnebi gzis napi
- Page 173 and 174: moTelilic ar iyo. jer ver gaigo da
- Page 175 and 176: mTeli tani gauxeva da mxolod fxizel
- Page 177 and 178: — qalbatoni jer iq darCa, magram
- Page 179 and 180: amdenime wamiT direze Sedga, roca f
- Page 181 and 182: gemo, da am mogonebam mas nasayvarl
- Page 183 and 184: gv. 33. bakalavri — Zvelad dasavl
- Page 185: detai, Jan-batist-eduardi (1848—1
- Page 189 and 190: safrangeT-prusiis omi atyda da kani
- Page 191 and 192: ideuri zegavlena Cans, romelic nawi
- Page 193 and 194: mtkiceni, mxiarulni da kmayofilebiT
- Page 195 and 196: dawvrilmanebis, patritizmis Sesuste
- Page 197 and 198: da agreTve funTuSasebr viTomda `zek