Van de goede wil naar de vrije wil… - Merijn Fagard

Recommendations

Info

Van de goede wil naar de vrije wil... – eindverhandeling – Merijn Fagard – 2006-‘7 – A. Burms 6.2. Argumenten pro 6.2.1. Steiners filosofie kent een inhoud die op zich toegankelijk is en interessant We zouden hier willen argumenteren dat Steiners filosofie een geheel eigen inhoud kent, die verschilt en onafhankelijk te begrijpen is van de inhoud van zijn antroposofie; ook al is deze inhoud daarmee wel op de ene of de andere manier (logisch, inhoudelijk) verbonden. Steiner zegt zelf, in het voorwoord van 1918 bij Die Philosophie der Freiheit, over de relatie in zijn oeuvre tussen de filosofische en de antroposofische gedeelten het volgende. Hij maakt duidelijk hoe aan de ene kant zijn filosofie een zelfstandige plaats inneemt in zijn oeuvre los van de antroposofie die hij later uitwerkte. Zijn filosofie gaat over andere dingen dan de antroposofie. Maar dat wil aan de andere kant volgens hem niet zeggen dat er tussen beide geen verband is. Met zijn filosofie wil Steiner het kennistheoretisch fundament scheppen, niet enkel voor de reeds bestaande natuur- en andere wetenschappen (Einzelwissenschaften), maar in feite voor alle wetenschappen in het algemeen: zowel de reeds gerealiseerde als de voorlopig eigenlijk enkel nog maar gewenste, waaronder eminent ook de mens- en geesteswetenschappen (psychologie, theologie, geschiedenis, kunst- en cultuurwetenschappen, etc.). De antroposofie ziet hij dan als een (gedeeltelijke) realisatie van de wens om de werkelijkheid geheel en alzijdig te leren kennen op basis van het kennistheoretisch kader dat hij met zijn filosofie daartoe heeft geproduceerd. Samengevat: de filosofie neemt in zekere zin een onafhankelijke positie in ten opzichte van de antroposofie (zij kan en moet onafhankelijk daarvan begrepen worden), maar in een andere zin is ze met de antroposofie verbonden, namelijk als fundament voor deze laatste. [...] Ich habe mich bei der damaligen Niederschrift darauf beschränkt, nicht mehr zu sagen als dasjenige, was im engsten Sinne mit den gekennzeichneten beiden Wurzelfragen zusammenhängt [namelijk de vraag naar het kennen en de vrijheid van de mens, MF]. Wenn jemand verwundert darüber sein sollte, dass man in diesem Buche noch keinen Hinweis findet auf das Gebiet der Geistigen Erfahrungswelt, dass in späteren Schriften von mir zur Darstellung gekommen ist, so möge er bedenken, dass ich damals eben nicht eine Schilderung geistiger Forschungsergebnisse geben, sondern erst die Grundlage erbauen wollte, auf der solche Ergebnisse ruhen können. Diese “Philosophie der Freiheit” enthält keine solchen speziellen Ergebnisse, ebensowenig als sie spezielle naturwissenschaftliche Ergebnisse enthält; aber was sie enthält, wird derjenige nach meiner Meinung nicht 130
Van de goede wil naar de vrije wil... – eindverhandeling – Merijn Fagard – 2006-‘7 – A. Burms entbehren können, der sicherheit für solche Erkenntnisse anstrebt. Was in dem Buche gesagt ist, kann auch für manchen Menschen annehmbar sein, der aus irgend welchen ihm geltenden Gründen mit meinen geisteswissenschaftlichen Forschungsergebnissen nichts zu tun haben will. Demjenigen aber, der diese geisteswissenschaftliche Ergebnisse als etwas betrachten kann, zu dem es ihm hinzieht, dem wird auch wichtig sein können, was hier versucht wurde. Es ist dies: nachzuweisen, wie eine unbefangene Betrachtung, die sich bloss über die beiden gekennzeichneten für alles Erkennen grundlegenden Fragen erstreckt, zu der Anschauung führt, dass der Mensch in einer wahrhaftigen Geistwelt drinnen lebt. In diesem Buche ist erstrebt, eine Erkenntnis des Geistgebietes vor dem Eintritte in die geistige Erfahrung zu rechtfertigen. Und diese rechtfertigung ist so unternommen, dass man wohl nirgends bei diesen Ausführungen schon auf die später von mir geltend gemachten Erfahrungen hinzuschielen braucht, um was hier gesagt ist, annehmbar zu finden, wenn man auf die Art dieser ausführungen selbst eingehen kann oder mag. So scheint mir denn dieses Buch auf der einen Seite eine von meinen eigentlich geisteswissenschaftlichen Schriften völlig abgesonderte Stellung einzunehmen; und auf der anderen Seite doch auch aufs allerengste mit ihnen verbunden zu sein. [...] 154 Daarmee geeft Steiner de lezer met zijn filosofie ook een maatstaf mee met behulp waarvan deze het geheel van Steiners oeuvre van binnenuit kan beoordelen, inclusief de geesteswetenschap of antroposofie. Wil men het epistemisch statuut van deze laatste kennen, dan kan men zich immers wenden tot Steiners filosofie. Vindt de lezer dan daar niet wat hem nodig lijkt voor het opstellen van een betrouwbaar en overtuigend door de kennistheorie voor alle overige (gewenste) wetenschappen geleverd fundament, dan is deze gerechtigd om tenminste op basis van Steiners eigen uitspraken deze negatieve conclusie over Steiners filosofie ook af te laten stralen op het antroposofische werk. Maar ook zou het natuurlijk kunnen dat de lezer Steiners kennistheorie accepteert; dan is, indien deze zich ook tot antroposofische vraagstellingen en onderwerpen aangetrokken voelt, een onderzoek van de band tussen filosofie en antroposofie in het oeuvre van Steiner aangewezen. Gevraagd wordt dan in welke mate Steiners antroposofie inderdaad ook berust op het door hem aangegeven kennistheoretisch fundament, een onderzoek van de methodes met behulp waarvan hij naar eigen zeggen tot zijn antroposofische onderzoeksresultaten is gekomen wordt dan volgens ons 154 DPdF, p. 8-9. 131
Page 1 and 2:
HOGER INSTITUUT VOOR WIJSBEGEERTE V
Page 3 and 4:
Van de goede wil naar de vrije wil.
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80: Van de goede wil naar de vrije wil.
Page 129: Van de goede wil naar de vrije wil.
show all

Van de goede wil naar de vrije wil… - Merijn Fagard

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?