FAK-Manifes vir Demokratiese Afrikaners - Welkom by die FAK

sowel produksie as verbruik, is onontbeerlik vir
kulturele strukture om hoegenaamd lewensvatbare
strukture te wees. Ons kan ook sê dat instellings aan
die kommunikatiewe wêreld die verhoë bied waarop
daar hoegenaamd gekommunikeer kan word, terwyl
kommunikasie altyd weer die voorwaarde vir die
verlewendiging daarvan is. Kulturele strukture tree in
’n krisis wanneer slegs die kontinue of die diskontinue
beklemtoon word.
In die era van die postmoderne nasiestaat en
globalisering waarna hierbo verwys is, word die balans
tussen kommunikasie en oordrag, tussen verbruik en
produksie, ten gunste van eersgenoemde kragte
skeefgetrek. Veral vanaf die Thatcher- en Reaganrewolusies
in Brittanje en die VSA tydens die 1980’s
word die postmoderne mens toenemend in
kommunikatiewe terme as ’n pure verbruiker ervaar. In
plaas daarvan om hom- of haarself te verstaan as
iemand wat ’n rol binne bepaalde instellings ter wille
kontinuïteit speel, word die mens toenemend vanuit dié
dinge geabstraheer en tot ’n pure, losstaande individu
gereduseer wat slegs op verbruik toegespits is. Met
verwysing na die Thatcher-era en die nagevolge
daarvan op die breë Westerse en geglobaliseerde
wêreld, skryf Nicholas Boyle dan ook: “Society is no
longer to consist of ‘particular people’ who have both a
fixed role of their own and a notion of how that
contributes to the common good; it consists only of
‘individuals’ and their desires, and the state no longer
represents a sense of collective identity but is reduced
to a ‘system of needs’”. 4
Maar daarmee dompel die postmoderne wêreld
homself in die krisis van oordrag: In plaas daarvan om
die instellings en praktyke in beskerming te neem
waardeur oordrag kan plaasvind, word die ganse
ervaringswêreld van die mens ingekort tot die hier en
nou, dit wil sê tot die ekstase van die
verbruikersmoment. Daarom skryf Boyle ook in
dieselfde werk dat die Thatcher-era alles in sy vermoë
gedoen het om die politieke beperkinge op ons as
produsente op te hef en ons as verbruikers te
herdefinieer. Met verwysing na onder meer die
postmoderne huwelikslewe en die wyse waarop
liggaamlikheid vandag vanuit die produktiewe na die
verbruikersmodus vertaal word, skryf Boyle dan ook as
volg: “Bodies are seen as the locus only of
consumption, not of production”. 5 Maar daarmee word
oordrag en die kontinuïteit wat die instelling van die
huwelik onder meer moontlik gemaak het, onder
ernstige spanning onderwerp. Dit is ’n waarheid wat
nie net op ’n instelling soos die huwelik van toepassing
is nie, maar op ’n wye reeks instellings, soos skole,
universiteite, ensovoorts.
4.2. Afrikaners in die era van verbruik
Daar kan met reg gesê word dat Afrikaners onder meer
tydens die apartheidsjare klem op oordrag ten koste
van kommunikasie, op kontinuïteit ten koste van
4 Nicholas Boyle, Who Are We Now? (Edinburgh: T&T
Clark, 2000), p. 30.
5 Ibid, p. 59.
diskontinuïteit, op produksie eerder as verbruik gelê
het. ’n Tipiese voorbeeld hiervan is die talle anekdotes
oor Afrikaner-ouers wat in die eerste dekades van die
vorige eeu hulle verbruik ingekort het ter wille daarvan
dat hulle kinders opvoeding op skool en universiteit
kon ontvang. Dié anekdotes is by uitstek ’n metafoor
van ’n gemeenskap wat oordrag, kontinuïteit en
produksie hoër as kommunikasie, diskontinuïteit en
verbruik ag.
Vanuit ’n metapolitieke oogpunt beoordeel was
die voordeel verbande aan die klem op oordrag ten
koste van kommunikasie ’n hoë graad van
geborgenheid en ’n duidelike toekomsbeeld. Die nadeel
daaraan verbonde was ’n beperking van diskontinuïteit,
vrye denke en ruimtes vir individuele self-ekspressie.
Daarom ook g’n wonder nie dat dié tyd ook staan in die
teken van die heerskappy van die politikus ten opsigte
van die skrywer. Terwyl die politici as vertolkers van
die gedagte van oordrag die botoon gevoer het, het die
skrywers, by uitstek die vertolkers van kommunikasie
en diskontinuïteit, struktureel die onderspit gedelf.
Sedert die 1960’s, -70’s en -80’s en veral ná die
oorgang van 1994 het Afrikaners ’n merkbare
verandering ondergaan. As genoemde dekades nog
deur ’n klem op oordrag en produksie gekenmerk was
(met al die deugde - en ondeugde - eie daaraan), het die
klem vanaf dié tyd toenemend na kommunikasie en
verbruik geskuif.
Vanuit ’n metapolitieke oogpunt beoordeel, is
die voordeel daaraan verbonde juis die wyd verspreide
gevoel dat ’n eie individualiteit, meningsverskille en
kreatiwiteit toelaatbaar is. Figure wat oordrag
simboliseer, is dan ook toenemend vervang met figure
wat diskontinuïteit simboliseer. Simptomaties hiervan
is die feit dat die rol van die politikus veral ná 1994
onder Afrikaner aan betekenis ingeboet het, terwyl die
rol van kunstenaars (volgens ongepubliseerde
navorsing is Steve Hofmeyr die mees invloedryke
Afrikaner) en die kunstefeeste vanaf dié tyd ongekend
toegeneem het. Vanuit ’n metapolitieke oogpunt
beoordeel is die nadeel van die epog van
kommunikasie, diskontinuïteit en verbruik geleë in ’n
ernstige en dikwels selfs patologiese graad van
onsekerheid oor die toekoms van die Afrikaners as ’n
kultuurhistoriese gemeenskap.
Gemeenskapsgeborgenheid maak toenemend plek vir
die radikale teendeel daarvan, naamlik
gemeenskapsontbinding.
Afrikaners het veral vanaf 1994 op globalisering
en die nuwe nasiestaat geantwoord deur hulself
toenemend in die wêreld van kommunikasie en
verbruik te ‘verskans’, eerder as om te midde van die
noodsaak van laasgenoemde ook te vra na wyses
waarop hulle instellings van oordrag versterk en
uitgebou kan word.
Maar daarom ook die fundamentele
kontradiksie in die strategiese mondering van
Afrikaners die afgelope dekade: Terwyl globalisering
en die nuwe nasiestaat dit allernoodsaaklik vir
Afrikaners gemaak het om ook en te midde van die
noodsaak van kommunikasie hul aandag op oordrag en
kontinuïteit te rig, het Afrikaners teen die agtergrond
van die oordrywing van oordrag in die verlede verkies
www.vryeafrikaan.co.za DIE VRYE AFRIKAAN | 15 September 2006 | BLADSY 11