FAK-Manifes vir Demokratiese Afrikaners - Welkom by die FAK

More documents

Recommendations

Info

ook nie vreemd nie dat etniese temas tans hoogmode is en wyd verspreid oor die visuele landskap van veral die globale advertensiewese lê. Vanaf etniese temaparke tot en met gestileerde tribalisme in die sit- en slaapkamer; vanaf mode-baronne se ‘ethnic chic’ tot en met postmoderne argitekte wat, verveeld met die gesimuleerde kroonlyste uit die Klassieke, elke denkbare lokale grondstof gebruik om die beeld van byvoorbeeld Afrika-etnisiteit te verkoop. “Sien ’n Sanjagter in sy natuurstaat vir $100 per dag”, of “Koop ’n Zoeloe-ervaring tydens ’n naweek-uitstappie na die Noordkus”, lui dit in sy pro-etniese advertensies. Histories is die verskynsel van verbruik nog altyd omgewe deur ’n magdom religieuse, estetiese en andersoortige simbole waardeur betekenis daaraan gegee is. Dié simboliek het onder meer daarvoor gesorg dat ‘verbruik’ altyd weer in balans met ’n gemeenskapstigtende verskynsel soos ‘die geskenk’ bedink is. Die verbruik deur die self en die geskenk aan andere was nog altyd ervaar as belangrike konstituente van die ritmes eie aan gemeenskap. Sonder die sirkulering van geskenke kan daar nie iets soos gemeenskap wees nie. Met die opheffing van die ou simboliek wat verbruik altyd weer omgewe het, word dit egter vanuit sy samehang met die geskenk losgemaak en word verbruik voortaan bloot ter wille van verbruik nagejaag. So gaan die geskenk en die stigtende effek daarvan op gemeenskappe verlore. Die koalisie tussen die Suid-Afrikaanse staat en die veelheid van gemeenskappe volg ’n patroon wat vanaf die vroegste oorspronge van die nasiestate in die vroeë moderne tyd bykans konsekwent gehandhaaf is. Ons durf nie vanweë ons unieke en dikwels uiters traumatiese verlede dié groter patrone en historiese kragte miskyk nie. Ook ons apartheidsverlede is ’n afskaduwing daarvan, en nie ’n tydlose afwyking wat loodreg vanuit die lug geval het nie. Om die waarheid te sê, as die groter patrone en historiese kragte ten grondslag van apartheid en die tipe staat wat dit was, nie raakgesien word nie, is ons in ons veroordeling daarvan tot ’n soort morele manicheïsme verdoem: apartheid word met al wat boos is geïdentifiseer, terwyl die weerstand daarteen slegs goed kan wees. In die proses loop ons die wesenlike gevaar om die strukturele voorwaardes vir iets soos apartheid juis intakt te laat. So kan apartheid homself juis ironies genoeg in die naam van die stryd teen apartheid kontinueer. Met behulp van dié herdefiniering van kennis het nasiestate daarin geslaag om uniforme strukture aan hul onderskeie grondgebiede op te lê, dit is uniformiteite waarvan die omvang tot op datum ongekend in die geskiedenis van die mensdom was. Eén simboliese orde en één materiële orde, soos gemanifesteer in eén onderwysstelsel, één universitêre stelsel, één gesondheidstelsel, één weermag, één polisie, één vervoer-, pos- en telekommunikasiestelsel, één mark, één geldstelsel, en - les bes - één taal is aan die ganse werklikheid opgedwing. Om hul uniforme wil op almal af te dwing, beroep meerderhede (dikwels ’n bepaalde etniese meerderheid) hulself meestal op die “meerderheidsbeginsel”. Laasgenoemde beginsel is in die begin van die modernisme en met die opkoms van die nasiestate tot ’n soort heilige beginsel uitgeroep. Voortaan is die wese van die demokrasie daarmee geïdentifiseer. Met behulp van die meerderheidsbeginsel het die nasiestate, ten spyte van al die geweld teen minderhede en die ondemokratiese optrede wat daarmee gepaard gegaan het, dan ook ‘legitimiteit’ aan die proses van standaardisering verleen. Apartheid was ’n tipiese manifestasie van ’n nasiestaatlike minderheidsregering wat sy wil tot standaardisering by wyse van ekonomiese, militêre en politieke mag op ander gemeenskappe afgedwing het. Vandag het ons met die teenoorgestelde situasie te doen: Aan die hand van die meerderheidsbeginsel word opnuut ’n proses van standaardisering deurgevoer. Die effek daarvan op die verwikkelde tekstuur van gemeenskappe is soortgelyk as dié in apartheid. In terme van die wyse waarop die staat homself in al sy geledinge opstel, is daar eenvoudig nie ’n diepgewortelde sin vir die plurale nie. Vanweë sy strukturele wil tot standaardisering sal dit ’n bomenslike ingrype, ’n ware deus ex machina verg as daar hoegenaamd iets tereg kom van die inheemse tale in Suid-Afrika. Die heersende regering en die staat kan homself nie in hierdie verband van sy verantwoordelikheid verskoon deur die vinger te wys na die sogenaamde mense op grondvlak wat hulle kinders na Engelse skole toe stuur nie. Die feit is dat hyself alreeds by voorbaat deur ’n kragtige netwerk van simbole die boodskap uitgestuur het dat Engels die statustaal in die land is. En dat ons almal eintlik niks is as ons nie eers dié magtige en voortreflike taal bemeester het nie. Hyself is die grootste agent van eentaligheid. Sy gebare tot die teendeel grens aan geveins. Die effek van die beleid van verteenwoordigendheid as ’n praktiese manifestasie van die meerderheidsbeginsel is verwoestend op die gedagte van veeltaligheid ... en in die praktyk veral verwoestend op die status en gebruik van Afrikaans. Prof. Koos Malan het reeds in verskeie publikasies daarop gewys: deur die beleid van verteenwoordigendheid word ’n stuk standaardisering ongeag welke talige tekstuur ook al bruut op almal afgedwing. Op grond van die eis dat die wil van die meerderheid binne elke konteks verteenwoordig moet word, kan Afrikaans haarself in bykans geen enkele instelling in die ganse land handhaaf nie. Vanaf die kleinste tot die grootste instellings moet almal in gelid met die wil van die meerderheid gebring word. Teen die agtergrond van bogenoemde kragte, naamlik die proses van globalisering en die sentraliserende werking van die nasiestaat: Waar staan Afrikaners as ’n unieke kultuurhistoriese gemeenskap vandag? Nog nader geformuleer, hoe het Afrikaners die afgelope dekade en meer op genoemde kragte geantwoord? Om hierdie vrae te antwoord, gebruik ons ’n onderskeid wat Régis Debray aanlê om die werking van onder meer kulturele strukture te verstaan. Ons verwys na die onderskeid tussen ‘oordrag’ en ‘kommunikasie’ (2). Volgens Debray funksioneer www.vryeafrikaan.co.za DIE VRYE AFRIKAAN | 15 September 2006 | BLADSY 2
kulturele strukture die beste wanneer oordrag en kommunikasie in balans met mekaar gehou word. Eerstens, oordrag. Met behulp van ’n veelheid van instellings (familie, skole, universiteite, kunsterade, uitgewerye, kerke, regeringsinstansies, ensovoorts) dra kulturele strukture hul tradisies, gebruike en gewoontes oor en gee hulle kontinuïteit aan hulle self. Sonder die oordrag waartoe instellings gemeenskappe in staat stel, kan hulle nie ’n bepaalde identiteit oor tyd heen aanneem en so ’n rol in die geskiedenis speel nie. Met behulp van ’n magdom kommunikatiewe middele (boeke, koerante, radio, TV, die cd, dvd en internet, ensovoorts) skep kulturele strukture ook netwerke van interaksie en kommunikasie. Wat gebeur met kommunikasie? Met kommunikasie lê kulturele strukture nie klem op kontinuïteit nie, maar veel eerder op diskontinuïteit. Om die waarheid te sê, in die wêreld van kommunikasie word die kontinue eerder aan disrupsie, bevraagtekening en verandering onderwerp. In plaas daarvan om kontinuïteit aan die oue te gee, soek egte kommunikasie eerder die opwinding van die - momenteel - nuwe op. Die kommunikasie van ‘ou nuus’ - die geskiedenis - is per definisie oneffektiewe kommunikasie, tensy dit in onmiddellik verteerbare - en ook onmiddellik weer vergeetbare - flitse verpak kan word. As oordrag dan ook oor tyd heen afspeel, speel kommunikasie eerder in die onmiddellike hier en nou af. Beide funksies, sowel oordrag as kommunikasie, sowel die kontinue as die diskontinue, sowel produksie as verbruik, is onontbeerlik vir kulturele strukture om hoegenaamd lewensvatbare strukture te wees. Ons kan ook sê dat instellings aan die kommunikatiewe wêreld die verhoë bied waarop daar hoegenaamd gekommunikeer kan word, terwyl kommunikasie altyd weer die voorwaarde vir die verlewendiging daarvan is. Kulturele strukture tree in ’n krisis wanneer slegs die kontinue of die diskontinue beklemtoon word. In die era van die postmoderne nasiestaat en globalisering waarna hierbo verwys is, word die balans tussen kommunikasie en oordrag, tussen verbruik en produksie, ten gunste van eersgenoemde kragte skeefgetrek. Veral vanaf die Thatcher- en Reaganrewolusies in Brittanje en die VSA tydens die 1980’s word die postmoderne mens toenemend in kommunikatiewe terme as ’n pure verbruiker ervaar. In plaas daarvan om hom- of haarself te verstaan as iemand wat ’n rol binne bepaalde instellings ter wille van kontinuïteit speel, word die mens toenemend vanuit dié dinge geabstraheer en tot ’n pure, losstaande individu gereduseer wat slegs op verbruik toegespits is. Daar kan met reg gesê word dat Afrikaners onder meer tydens die apartheidsjare klem op oordrag ten koste van kommunikasie, op kontinuïteit ten koste van diskontinuïteit, op produksie eerder as verbruik gelê het. ’n Tipiese voorbeeld hiervan is die talle anekdotes oor Afrikaner-ouers wat in die eerste dekades van die vorige eeu hulle verbruik ingekort het ter wille daarvan dat hulle kinders opvoeding op skool en universiteit kon ontvang. Dié anekdotes is by uitstek ’n metafoor van ’n gemeenskap wat oordrag, kontinuïteit en produksie hoër as kommunikasie, diskontinuïteit en verbruik ag. Vanuit ’n metapolitieke oogpunt beoordeel was die voordeel verbande aan die klem op oordrag ten koste van kommunikasie ’n hoë graad van geborgenheid en ’n duidelike toekomsbeeld. Die nadeel daaraan verbonde was ’n beperking van diskontinuïteit, vrye denke en ruimtes vir individuele self-ekspressie. Daarom ook g’n wonder nie dat dié tyd ook staan in die teken van die heerskappy van die politikus ten opsigte van die skrywer. Terwyl die politici as vertolkers van die gedagte van oordrag die botoon gevoer het, het die skrywers, by uitstek die vertolkers van kommunikasie en diskontinuïteit, struktureel die onderspit gedelf. Sedert die 1960’s, -70’s en -80’s en veral ná die oorgang van 1994 het Afrikaners ’n merkbare verandering ondergaan. As genoemde dekades nog deur ’n klem op oordrag en produksie gekenmerk was (met al die deugde - en ondeugde - eie daaraan), het die klem vanaf dié tyd toenemend na kommunikasie en verbruik geskuif. Vanuit ’n metapolitieke oogpunt beoordeel, is die voordeel daaraan verbonde juis die wyd verspreide gevoel dat ’n eie individualiteit, meningsverskille en kreatiwiteit toelaatbaar is. Figure wat oordrag simboliseer, is dan ook toenemend vervang met figure wat diskontinuïteit simboliseer. Simptomaties hiervan is die feit dat die rol van die politikus veral ná 1994 onder Afrikaners aan betekenis ingeboet het, terwyl die rol van kunstenaars (volgens ongepubliseerde navorsing is Steve Hofmeyr die mees invloedryke Afrikaner) en die kunstefeeste vanaf dié tyd ongekend toegeneem het. Vanuit ’n metapolitieke oogpunt beoordeel is die nadeel van die epog van kommunikasie, diskontinuïteit en verbruik geleë in ’n ernstige en dikwels selfs patologiese graad van onsekerheid oor die toekoms van die Afrikaners as ’n kultuurhistoriese gemeenskap. Gemeenskapsgeborgenheid maak toenemend plek vir die radikale teendeel daarvan, naamlik gemeenskapsontbinding. Maar daarom ook die fundamentele kontradiksie in die strategiese mondering van Afrikaners die afgelope dekade: Terwyl globalisering en die nuwe nasiestaat dit allernoodsaaklik vir Afrikaners gemaak het om ook en te midde van die noodsaak van kommunikasie hul aandag op oordrag en kontinuïteit te rig, het Afrikaners teen die agtergrond van die oordrywing van oordrag in die verlede verkies om hul eensydig toevlug tot kommunikasie en verbruik te neem. In plaas daarvan dat Afrikaners in dié tyd opnuut die voorwaardes vir gemeenskapsgeborgenheid geskep het, het hulle in ’n reaksie op die oordrywing van oordrag in die verlede eerder die voorwaardes vir die verdere ondermyning daarvan geskep. Talle voorbeelde kan in hierdie verband genoem is. Die mees sigbare voorbeeld is waarskynlik die verandering in private voorkeure van Afrikaners, waarin ’n merkbare verskuiwing vanaf oordrag na kommunikasie en verbruik plaasgevind het. Dit vind onder meer neerslag in die verskuiwing in beroepskeuses (vanaf ‘onderwyser’ en ‘predikant’ tot ‘ondernemer’), private en toeristiese lewenstyle, www.vryeafrikaan.co.za DIE VRYE AFRIKAAN | 15 September 2006 | BLADSY 3
Page 1: www.vryeafrikaan.co.za 15 September
Page 5 and 6: 12 riglyne vir die toekoms 1). Die
Page 7 and 8: gemeenskap of gemeenskappe. In plaa
Page 9 and 10: genoeg in die naam van die stryd te
Page 11 and 12: sowel produksie as verbruik, is ono
Page 13 and 14: daar ’n politieke wil bestaan om
Page 15 and 16: weefsel van gemeenskappe nie aan di
Page 17 and 18: die politieke elites van die gevest
Page 19 and 20: lang termyn en op planetêre skaal
Page 21 and 22: Libanese en 300 000 Israeli’s). S
Page 23 and 24: moet liefs nie hulle leiers verstaa
Page 25 and 26: • Briewe Na aanleiding van die ho
Page 27 and 28: • Gedig Liewe Oom Breyten. (ons b
Page 29 and 30: • Ekonomierubriek ANC-wending oor
Page 31 and 32: • FAK-nuus Gemeenskap, die tergen
Page 33 and 34: • Reeks: Die Afrikaanse universit
Page 35 and 36: program. Vanuit die visie vir die t
Page 37 and 38: om organisasiemandate uit te voer (
Page 39 and 40: • Dossier: Midde-Ooste Israel se
Page 41 and 42: Irak en ooreenstemmend met sy “Nu
Page 43 and 44: • Dossier: Midde-Ooste Tien oë v
Page 45 and 46: diskriminasie, haat en rassegeweld
Page 47 and 48: wat hom aan die einde van 2005 buit
Page 49 and 50: as vyandig ervaar. Hierdie ambisie
Page 51 and 52: • Dossier: FAK-Manifes Manifes: d
Page 53 and 54:
• Dossier: FAK-Manifes Afrikaners
Page 55 and 56:
Die groot polemiek oor die Universi
Page 57 and 58:
onne, is die einde van die debat no
Page 59 and 60:
Hollandse taal in die Parlement en
Page 61 and 62:
Suid-Afrika se subimperiale projek
Page 63 and 64:
Die ontwikkeling van ’n hoogs ras
Page 65 and 66:
heid oor maatskaplike en gender-gel
Page 67 and 68:
Kapitalistiese materialisme en die
Page 69 and 70:
laat plaasvind nie: dit plaas ’n
Page 71 and 72:
of: Goud en silwer het ek lief, met
Page 73 and 74:
• Hoor en sien Musiekrubriek Deur
Page 75 and 76:
• Hoor en sien Die beiteltjie kli
Page 77:
Die Vrye Afrikaan (www.vryeafrikaan
show all

FAK-Manifes vir Demokratiese Afrikaners - Welkom by die FAK

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?