FAK-Manifes vir Demokratiese Afrikaners - Welkom by die FAK

More documents

Recommendations

Info

ek slaat hom met my beiteltjie en dié was sterk genoeg: daar spring die klippie stukkend so skoon soos langs ’n voeg: toe, onder my tien vingers bars die grys rots middeldeur en langs my voete voel ek die sagte aarde skeur, die donker naat loop deur my land en kloof hom wortel toe – só moet ’n beitel slaan wat beitel is, of hoé? Dan, met twee goue afgronde val die planeet aan twee en oor die kranse, kokend, verdwyn die vlak groen see en op die dag sien ek die nag daar anderkant gaan oop met ’n bars wat van my beitel af dwarsdeur die sterre loop. ’n Literêre snuffelaar sal nóg ’n literêre bron agter “Die Plukker” sien oprys, soos die plukker al hoër met sy trapleer na die uiteindelike perske klim, naamlik ’n onsterflike fragment van Sapfo, wat só klink in die Afrikaanse vertaling van prof. P.J. Conradie: Soos ’n soet appel rooi word op die punt van ’n tak Hoog in die top van die boom; die appelplukkers het dit vergeet – Nee, hulle het dit nie heeltemal vergeet nie, maar hulle kon nie daarby kom nie. Terug na “Die beiteltjie”: Dit het in Oktober 1949 onder die titel “Vir die speletjie” in Standpunte verskyn. Van Wyk Louw se voorlopige titel is van belang in soverre dit die spel beklemtoon; die ernstige spel. In een van sy essays loof Van Wyk Louw dan ook “die ligte, ligtende erns”. Is dit toevallig dat Louw dié gedig in die veertigerjare geskryf het toe Johan Huizinga se Homo ludens opgang gemaak het in literêre kringe? Huizinga se uitgangspunt, bondig saamgevat, kom hierop neer: As ’n kultuur homself te ernstig bejeën, en die perk van die spel verlaat, versaak dit sy eie heil. Dit strek Deon Opperman tot eer dat hy Van Wyk Louw se spel met gedagtes en woorde tot in die fynste geledinge van sy vers gevolg het. Maar Opperman slaan teen die einde ’n eie koers in in “Die Plukker”. Anders as Sapfo en Van Wyk Louw, vertoef hy nie in die esoteriese sfeer van hoër lugte nie; hy kom terug met sy vrug van groot waarde wat hy, Nagmaalsgewyse, met aardlinge wil deel. In dié sin is Opperman ook ’n erfgenaam van Albert Schweitzer, wat geglo het dat dié wat baie aan talent en genade ontvang het, dit met die medemens moet deel. Daar word soms gesê dat “Die beiteltjie” van Van Wyk Louw op Afrikaans slaan. Só ’n vertolking vereng die betekenis van Van Wyk Louw se credo, want credo is “Die beiteltjie” beslis. Dit stel die geloof in die mag van ’n kunsmedium wat, as dit met respek gebruik en onderhou word, uiteindelik ontsaglike wêrelde van die gees kan verower. “Die beiteltjie” is ’n credo vir alle kunste en alle kunstenaars; en dieselfde kan van “Die Plukker” gesê word, met dié pluspunt, dat Opperman in die sleutel van die humanisme dink. Toe ek “Die Plukker” in 1995 gelees het, wou ek my geesdrif daaroor onmiddellik met ’n gelykgestemde gees deel. Ek het Deon Opperman se teks “Die Plukker” aan Amanda Strydom gestuur, met dié opdrag: Maak ’n lied daarvan, en neem dit op in jou repertorium. En Amanda hét. Saam met Lize Beekman het sy musiek geskryf vir “Die Plukker”, en dit spoedig op laserskyf opgeneem – Amanda Strydom: Vrou by die spieël (JNSD 43). En nou moet die bloemlesers van Groot Verseboek en Poskaarte hulle kant bring, en “Die Plukker” van Deon Opperman ook vir ’n niekabaretgehoor bestendig. Dis ’n stralende vers – “’n goue glans tussen groen” (1) - wat ’n wins vir enige bloemlesing sal wees. (1) Uys Krige, “Die Lied van die Lemoen”, Die goue kring. Kaapstad: Human & Rousseau, 1976 Dis opvallend dat Deon Opperman nie ’n appel of ’n lemoen as hemelvrug kies nie, maar ’n perske. www.vryeafrikaan.co.za DIE VRYE AFRIKAAN | 15 September 2006 | BLADSY 76
Die Vrye Afrikaan (www.vryeafrikaan.co.za) word uitgegee deur die Federasie van Afrikaanse Kultuurverenigings (FAK). Dit verskyn elke derde Vrydag van die maand, met inbegrip van die Afrikaanse mini-uitgawe van Le Monde diplomatique. Intekening kos R30 per maand vir die papieruitgawe, en R20 per maand vir die elektroniese uitgawe. Rig korrespondensie aan Die Vrye Afrikaan, Posbus 675, DURBANVILLE, 7551 of aan redakteur@vryeafrikaan.co.za. Redakteur: Johann Rossouw, skrywer en spesialis in die filosofie van die tegniek, navorsings- en kommunikasiebeampte van die FAK. Redaksionele raad: Carel (iv) Boshoff, gemeenskapsaktivis van Orania en skrywer van tientalle akademiese en koerantartikels Pieter Duvenage, besoekende professor in filosofie aan die Nelson Mandela Metropolitaanse Universiteit, Port Elizabeth en skrywer van onder meer Habermas and Aesthetics Hermann Giliomee, buitengewone professor in geskiedenis aan die Universiteit van Stellenbosch en skrywer van onder meer Die Afrikaners Danie Goosen, mede-professor in godsdienswetenskap aan die Universiteit van Suid-Afrika, voorsitter van die FAK en skrywer van tientalle akademiese en koerantartikels Roland Henwood, lektor in politieke wetenskap aan die Universiteit van Pretoria, ondervoorsitter van die FAK en mederedakteur van Hydropolitics in the Developing World: A Southern African Perspective Kallie Kriel, verantwoordelik vir Solidariteit se Gemeenskapsalliansie en mederedakteur van Struggle Rugby Lawrence Schlemmer, direkteur van die Helen Suzman-stigting asook Markdata en mederedakteur van onder meer Kruispad Marinus Schoeman, medeprofessor in filosofie aan die Universiteit van Pretoria en skrywer van Generositeit en Lewenskuns: Grondtrekke van ’n post-Nietzscheaanse etiek Redaksie: Elirea Bornman, mede-professor in kommunikasiewetenskap aan die Universiteit van Suid-Afrika, spesialis in kwessies van etniese en maatskaplike identiteit Francois Bredenkamp, navorsingsdirekteur van die Garankua-kampus van die Tshwane University of Technology, spesialis in Middeleeuse Bisantynse politiek en vertaler van Markus Aurelius se Bepeinsinge Ampie Coetzee, emeritus-professor in Afrikaans aan die Universiteit van Wes-Kaapland en skrywer van onder meer ’n Hele os vir ’n ou broodmes Heilna du Plooy, professor in Afrikaanse en Nederlandse Letterkunde op die Potchefstroomse kampus van die Noordwes-universiteit en skrywer van onder meer die digbundel In die landskap ingelyf Amanda du Preez, senior-lektor in beeldende kunste aan die Universiteit van Pretoria en mederedakteur van South African Visual Culture Deon Geldenhuys, professor in politieke studies aan die Universiteit van Johannesburg en skrywer van onder meer Internasionale Isolasie: Suid-Afrika in vergelykende perspektief Koos Malan, mede-professor in regte aan die Universiteit van Pretoria en spesialis in regsfilosofie, staatsreg en minderheidsvraagstukke John Miles, skrywer van Die Buiteveld en etlike ander romans Desmond Painter, lektor in sielkunde aan die Universiteit van Stellenbosch en spesialis in maatskaplike en kulturele sielkunde Hans Pienaar, digter, dramaturg en joernalis verbonde aan die Independent-groep Dioné Prinsloo, senior-lektor in geskiedenis aan die Universiteit van Suid-Afrika en spesialis in die geskiedenis van vroue in Suid-Afrika in die 20ste eeu, asook Afrikaanse kultuur Redaksiesekretaresse: Sarie Marais, 012-326-8646, Taalversorger: Susan Roets Uitlegredakteur: Hermien Brits Kunstenaar: Elsabe Milandri www.vryeafrikaan.co.za DIE VRYE AFRIKAAN | 15 September 2006 | BLADSY 77
Page 1 and 2:
www.vryeafrikaan.co.za 15 September
Page 3 and 4:
kulturele strukture die beste wanne
Page 5 and 6:
12 riglyne vir die toekoms 1). Die
Page 7 and 8:
gemeenskap of gemeenskappe. In plaa
Page 9 and 10:
genoeg in die naam van die stryd te
Page 11 and 12:
sowel produksie as verbruik, is ono
Page 13 and 14:
daar ’n politieke wil bestaan om
Page 15 and 16:
weefsel van gemeenskappe nie aan di
Page 17 and 18:
die politieke elites van die gevest
Page 19 and 20:
lang termyn en op planetêre skaal
Page 21 and 22:
Libanese en 300 000 Israeli’s). S
Page 23 and 24:
moet liefs nie hulle leiers verstaa
Page 25 and 26: • Briewe Na aanleiding van die ho
Page 27 and 28: • Gedig Liewe Oom Breyten. (ons b
Page 29 and 30: • Ekonomierubriek ANC-wending oor
Page 31 and 32: • FAK-nuus Gemeenskap, die tergen
Page 33 and 34: • Reeks: Die Afrikaanse universit
Page 35 and 36: program. Vanuit die visie vir die t
Page 37 and 38: om organisasiemandate uit te voer (
Page 39 and 40: • Dossier: Midde-Ooste Israel se
Page 41 and 42: Irak en ooreenstemmend met sy “Nu
Page 43 and 44: • Dossier: Midde-Ooste Tien oë v
Page 45 and 46: diskriminasie, haat en rassegeweld
Page 47 and 48: wat hom aan die einde van 2005 buit
Page 49 and 50: as vyandig ervaar. Hierdie ambisie
Page 51 and 52: • Dossier: FAK-Manifes Manifes: d
Page 53 and 54: • Dossier: FAK-Manifes Afrikaners
Page 55 and 56: Die groot polemiek oor die Universi
Page 57 and 58: onne, is die einde van die debat no
Page 59 and 60: Hollandse taal in die Parlement en
Page 61 and 62: Suid-Afrika se subimperiale projek
Page 63 and 64: Die ontwikkeling van ’n hoogs ras
Page 65 and 66: heid oor maatskaplike en gender-gel
Page 67 and 68: Kapitalistiese materialisme en die
Page 69 and 70: laat plaasvind nie: dit plaas ’n
Page 71 and 72: of: Goud en silwer het ek lief, met
Page 73 and 74: • Hoor en sien Musiekrubriek Deur
Page 75: • Hoor en sien Die beiteltjie kli
show all

FAK-Manifes vir Demokratiese Afrikaners - Welkom by die FAK

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?