FAK-Manifes vir Demokratiese Afrikaners - Welkom by die FAK

More documents

Recommendations

Info

van tradisionele etiese, maatskaplike en politieke strukture nooit volledig slaag nie. 1 Vanweë die beperkende rol wat dié strukture steeds in die epog van die kapitalisme aan die uitbreiding van begeertes en behoeftes opgelê het, is die mens steeds ervaar as in beginsel méér as slegs blote verbruiker. Met die globale wegkalwing van eersgenoemde kragte en in die besonder na die historiese val van die Berlynse Muur ervaar die globale orde homself egter as vrygestel om inderdaad sy ryk van begeertes ongehinderd te vestig. Elke gemeenskapsbinding word afgewerp. Die mens word nou by uitstek verbruiker. Die gevolg van hierdie gebeure wat homself wêreldwyd voltrek, is dat die mensdom se veelheid van gemeenskappe, waaronder ons taal-gemeenskappe, aan ’n radikale vorm van ontwrigting onderwerp word. As gemeenskap altyd weer verwys na ’n netwerk van verpligtinge jeens andere, dan word die neoliberale orde gekenmerk deur sy poging om die self uit dié netwerk te isoleer - en die enkelstaande individu self as die enige plig uit te roep. As daar in die epog van globalisme nog hoegenaamd van ‘gemeenskap’ sprake is, is dit gemeenskap in pure formalistiese terme, dit wil sê gemeenskap as ’n blote versameling individue wat kontraktueel hulself daartoe verplig om hulle gedeelde ‘belange’ in beskerming te neem. Die gedagte dat gemeenskappe by uitstek te doen het met die deel van hul ‘wese’ met mekaar en nie in die eerste plek met die opweeg van ‘belange’ nie, word daarmee weggedoen. So word ons menslikheid self drasties ingekort. As daar nog ’n rol in die globalisme aan die tradisionele veelheid van gemeenskappe toegeken word, is dit om hulle ter wille van hoër winsgrense in te span. So word die gemeenskappe byvoorbeeld dikwels blote objekte van toeristiese ervarings. Daarom ook nie vreemd nie dat etniese temas tans hoogmode is en wyd verspreid oor die visuele landskap van veral die globale advertensiewese lê. Vanaf etniese temaparke tot en met gestileerde tribalisme in die sit- en slaapkamer; vanaf mode-baronne se ‘ethnic chic’ tot en met postmoderne argitekte wat, verveeld met die gesimuleerde kroonlyste uit die Klassieke, elke denkbare lokale grondstof gebruik om die beeld van byvoorbeeld Afrika-etnisiteit te verkoop. “Sien ’n Sanjagter in sy natuurstaat vir $100 per dag”, of “Koop ’n Zoeloe-ervaring tydens ’n naweek-uitstappie na die Noordkus”, lui dit in sy pro-etniese advertensies. Maar ons universiteite en die soort gemeenskappe wat hulle eens was, is waarskynlik die treffendste voorbeeld van hoe die begrip ‘gemeenskap’ vandag aan ontwrigting onderwerp word. Universiteite verteenwoordig nie meer in die globale orde die gedagte van Bildung nie. Universiteite verstaan hulself met ander woorde nie meer as gemeenskappe waarbinne die gedagte van ons universele menslikheid beliggaam en uitgebou kan word nie, dit wil sê as ruimtes waarin Hegel se konkrete universaliteit gestalte kan kry nie. Hulle verstaan hulself eerder as pure besighede wat bloot hul eie ekonomiese belange 1 Vergelyk Hans Achterhuis, Het rijk van de schaarste (Baarn: Ambo, 1988). najaag. Die neoliberale clichés met behulp waarvan universiteite hulself vandag aan hulle ‘kliënte’ verkoop, regeer ons universitêre landskap op ’n onbeskaamde wyse. As ons praat van die kultuur van die dood hou dit ook intiem met die dood van die ou universiteitswese verband. Die aansprake van die neoliberale ideologie met sy redusering van menswees tot ’n hiperindividuele verbruiker is nie net histories ongegrond nie, maar ook ’n verwringing van ons menswees. Histories is die verskynsel van verbruik nog altyd omgewe deur ’n magdom religieuse, estetiese en andersoortige simbole waardeur betekenis daaraan gegee is. Dié simboliek het onder meer daarvoor gesorg dat ‘verbruik’ altyd weer in balans met ’n gemeenskapstigtende verskynsel soos ‘die geskenk’ bedink is. Die verbruik deur die self en die geskenk aan andere was nog altyd ervaar as belangrike konstituente van die ritmes eie aan gemeenskap. Sonder die sirkulering van geskenke kan daar nie iets soos gemeenskap wees nie. Met die opheffing van die ou simboliek wat verbruik altyd weer omgewe het, word dit egter vanuit sy samehang met die geskenk losgemaak en word verbruik voortaan bloot ter wille van verbruik nagejaag. So gaan die geskenk en die stigtende effek daarvan op gemeenskappe verlore. As die begrip “menslikheid” nie in die veelheid van gemeenskappe beliggaam word nie, bly dit ’n blote abstraksie en kom daar, ten spyte van al die neoliberale gepraat daaroor, juis niks daarvan tereg nie. Om die waarheid te sê, dikwels is die beroep daarop ’n blote geveins waaragter vorme van ressentiment jeens ander gemeenskappe weggesteek word. Agter die gepraat oor universele menslikheid word ’n renons jeens ander partikuliere gemeenskappe gekultiveer. So is die Westerse verbintenis tot menslikheid dikwels ’n blote rookskerm waaragter hy sy eie partikuliere lewenstyl aan almal as nastrewenswaardig voorhou. 3.2. Gemeenskap in die nasiestaat Maar dit bring ons ook by die tweede ontwrigtende krag in die lewe van gemeenskappe, naamlik die erfenis van die nasiestaat en die wyse waarop dit sigself vandag in Suid-Afrika manifesteer. Die koalisie tussen die Suid-Afrikaanse staat en die veelheid van gemeenskappe volg ’n patroon wat vanaf die vroegste oorspronge van die nasiestate in die vroeë moderne tyd bykans konsekwent gehandhaaf is. Ons durf nie vanweë ons unieke en dikwels uiters traumatiese verlede dié groter patrone en historiese kragte miskyk nie. Ook ons apartheidsverlede is ’n afskaduwing daarvan, en nie ’n tydlose afwyking wat loodreg vanuit die lug geval het nie. Om die waarheid te sê, as die groter patrone en historiese kragte ten grondslag van apartheid en die tipe staat wat dit was, nie raakgesien word nie, is ons in ons veroordeling daarvan tot ’n soort morele manicheïsme verdoem: apartheid word met al wat boos is geïdentifiseer, terwyl die weerstand daarteen slegs goed kan wees. In die proses loop ons die wesenlike gevaar om die strukturele voorwaardes vir iets soos apartheid juis intakt te laat. So kan apartheid homself juis ironies www.vryeafrikaan.co.za DIE VRYE AFRIKAAN | 15 September 2006 | BLADSY 8
genoeg in die naam van die stryd teen apartheid kontinueer. Watter patrone of strukture kenmerk die nasiestaat? Die belangrikste imperatief van die moderne nasiestate is om die ruimte waaroor hulle heers, te standaardiseer. Om dit te kan doen, is “kennis” deur die nasiestate toenemend as ’n blote instrument van burokratiese standaardisering ervaar. Met behulp van dié herdefiniering van kennis het nasiestate daarin geslaag om uniforme strukture aan hul onderskeie grondgebiede neer te lê, dit is uniformiteite waarvan die omvang tot op datum ongekend in die geskiedenis van die mensdom was. Eén simboliese orde en één materiële orde, soos gemanifesteer in eén onderwysstelsel, één universitêre stelsel, één gesondheidstelsel, één weermag, één polisie, één vervoer-, pos- en telekommunikasiestelsel, één mark, één geldstelsel, en - les bes - één taal is aan die ganse werklikheid opgedwing. Vanweë sy wil tot standaardisering ervaar nasiestate altyd weer die veelheid van gemeenskappe as ’n hindernis, dit wil sê die veelheid van gemeenskappe met hul veelheid van kennisideale en simboliese ordes, hul veelheid van herinneringe en geskiedenisse, hul veelheid van deugde en ook praktyke waarbinne hul deugde gekultiveer kan word, en natuurlik ook hulle veelheid van tale, idiome en aksente. Ter wille van standaardisering moet die veelheid altyd weer opgeruim en onder die uniformerende koördinate van sy burokratiese rasionaliteit tuisgebring word. Uniformiteit is sy hoogste imperatief. Met verwysing na die Franse nasiestaat, miskien dié nasiestaat in die era van die modernisme, skryf Eric Hobsbawm dan ook: “Ethnicity, history, the language or patois spoken at home, were irrelevant to the definition of ‘the nation.’” 2 Om hul uniforme wil op almal af te dwing, beroep meerderhede (dikwels ’n bepaalde etniese meerderheid) hulself meestal op die “meerderheidsbeginsel”. Laasgenoemde beginsel is in die begin van die modernisme en met die opkoms van die nasiestate tot ’n soort heilige beginsel uitgeroep. Voortaan is die wese van die demokrasie daarmee geïdentifiseer. Met behulp van die meerderheidsbeginsel het die nasiestate, ten spyte van al die geweld teen minderhede en die ondemokratiese optrede wat daarmee gepaard gegaan het, dan ook ‘legitimiteit’ aan die proses van standaardisering verleen. Minderhede het daarenteen in die era van die nasiestate eerder van dinge soos militêre, ekonomiese en politieke mag gebruik gemaak om die ander gemeenskappe aan hul wil te onderwerp en ’n uniforme standaard op alles af te dwing. Maar watter weg ook al gevolg is, die effek is altyd weer dieselfde: Gemeenskappe word dikwels deur nasiestate onder druk geplaas en selfs uit die weg geruim. Vóór die era van die nasiestate was daar tientalle tale in Frankryk, Engeland, Nederland en elke ander gebied in Europa, die Amerikas en Afrika. Ná die vestiging van die 2 E. J. Hobsbawm, Nations and Nationalism Since 1780 (Cambridge University Press, 1990), p. 88. nasiestate is hulle meestal en selfs binne enkele dekades met slegs één taal vervang. Apartheid was ’n tipiese manifestasie van ’n nasiestaatlike minderheidsregering wat sy wil tot standaardisering by wyse van ekonomiese, militêre en politieke mag op ander gemeenskappe afgedwing het. Vandag het ons met die teenoorgestelde situasie te doen: Aan die hand van die meerderheidsbeginsel word opnuut ’n proses van standaardisering deurgevoer. Die effek daarvan op die verwikkelde tekstuur van gemeenskappe is soortgelyk as dié in apartheid. In terme van die wyse waarop die staat homself in al sy geledinge opstel, is daar eenvoudig nie ’n diepgewortelde sin vir die plurale nie. Vanweë sy strukturele wil tot standaardisering sal dit ’n bo-menslike ingrype, ’n ware deus ex machina verg as daar hoegenaamd iets tereg kom van die inheemse tale in Suid-Afrika. Die heersende regering en die staat kan homself nie in hierdie verband van sy verantwoordelikheid verskoon deur die vinger te wys na die sogenaamde mense op grondvlak wat hulle kinders na Engelse skole toe stuur nie. Die feit is dat hyself alreeds by voorbaat deur ’n kragtige netwerk van simbole die boodskap uitgestuur het dat Engels die statustaal in die land is. En dat ons almal eintlik niks is as ons nie eers dié magtige en voortreflike taal bemeester het nie. Hyself is die grootste agent van eentaligheid. Sy gebare tot die teendeel grens aan geveins. Die effek van die beleid van verteenwoordigendheid as ’n praktiese manifestasie van die meerderheidsbeginsel is verwoestend op die gedagte van veeltaligheid ... en in die praktyk veral verwoestend op die status en gebruik van Afrikaans. Prof. Koos Malan het reeds in verskeie publikasies daarop gewys: Deur die beleid van verteenwoordigendheid word ’n stuk standaardisering ongeag welke talige tekstuur ook al bruut op almal afgedwing. Op grond van die eis dat die wil van die meerderheid binne elke konteks verteenwoordig moet word, kan Afrikaans haarself in bykans geen enkele instelling in die ganse land handhaaf nie. Vanaf die kleinste tot die grootste instellings moet almal in gelid met die wil van die meerderheid gebring word. Maar dit gaan hier nie net oor instellings wat voor die wil tot standaardisering in ’n monolitiese eentaligheid forseer word nie. Dieselfde meerderheidslogika word ook dwarsoor die land teen die simboliese universum van ’n gemeenskap soos die Afrikaners gemobiliseer, met vernietigende implikasies vir die respek wat ons demokrasie vir die veelheid van verhale, geskiedenisse en herinneringe behoort te betoon. Die wyses waarop die pleknaam-kwessie hanteer word, is hiervan ’n voorbeeld. Die voorgestelde wysigings van name soos Lydenburg en Potchefstroom, wat ’n besondere betekenis in die geskiedenis van Afrikaners het, is ’n flagrante vergryp teen die gedagte van ’n land wat op ’n plurale etos gegrond is. As dit ’n demokrasie is, is dit die demokrasie waarin die wil van die meerderheid (en téén die uitdruklike bepalings van die grondwet) die enigste effektiewe stem in instellings geword het. Gemeet aan enige gebalanseerde opvatting van die demokrasie is dit nie ’n demokrasie nie. Kortom, deur die beleid van verteenwoordigendheid vertoon die www.vryeafrikaan.co.za DIE VRYE AFRIKAAN | 15 September 2006 | BLADSY 9
Page 1 and 2: www.vryeafrikaan.co.za 15 September
Page 3 and 4: kulturele strukture die beste wanne
Page 5 and 6: 12 riglyne vir die toekoms 1). Die
Page 7: gemeenskap of gemeenskappe. In plaa
Page 11 and 12: sowel produksie as verbruik, is ono
Page 13 and 14: daar ’n politieke wil bestaan om
Page 15 and 16: weefsel van gemeenskappe nie aan di
Page 17 and 18: die politieke elites van die gevest
Page 19 and 20: lang termyn en op planetêre skaal
Page 21 and 22: Libanese en 300 000 Israeli’s). S
Page 23 and 24: moet liefs nie hulle leiers verstaa
Page 25 and 26: • Briewe Na aanleiding van die ho
Page 27 and 28: • Gedig Liewe Oom Breyten. (ons b
Page 29 and 30: • Ekonomierubriek ANC-wending oor
Page 31 and 32: • FAK-nuus Gemeenskap, die tergen
Page 33 and 34: • Reeks: Die Afrikaanse universit
Page 35 and 36: program. Vanuit die visie vir die t
Page 37 and 38: om organisasiemandate uit te voer (
Page 39 and 40: • Dossier: Midde-Ooste Israel se
Page 41 and 42: Irak en ooreenstemmend met sy “Nu
Page 43 and 44: • Dossier: Midde-Ooste Tien oë v
Page 45 and 46: diskriminasie, haat en rassegeweld
Page 47 and 48: wat hom aan die einde van 2005 buit
Page 49 and 50: as vyandig ervaar. Hierdie ambisie
Page 51 and 52: • Dossier: FAK-Manifes Manifes: d
Page 53 and 54: • Dossier: FAK-Manifes Afrikaners
Page 55 and 56: Die groot polemiek oor die Universi
Page 57 and 58: onne, is die einde van die debat no
Page 59 and 60:
Hollandse taal in die Parlement en
Page 61 and 62:
Suid-Afrika se subimperiale projek
Page 63 and 64:
Die ontwikkeling van ’n hoogs ras
Page 65 and 66:
heid oor maatskaplike en gender-gel
Page 67 and 68:
Kapitalistiese materialisme en die
Page 69 and 70:
laat plaasvind nie: dit plaas ’n
Page 71 and 72:
of: Goud en silwer het ek lief, met
Page 73 and 74:
• Hoor en sien Musiekrubriek Deur
Page 75 and 76:
• Hoor en sien Die beiteltjie kli
Page 77:
Die Vrye Afrikaan (www.vryeafrikaan
show all

FAK-Manifes vir Demokratiese Afrikaners - Welkom by die FAK

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?