PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

100
beschouwen en ter harte nemen, en zo gebruiken, dat men haar verheft, naar voren
haalt en plaatst tegen alle andere leer en godsdienst, welke er ook in de wereld wezen
mogen.
Want als hij zegt dat Christus omwille van onze misdaad verwond is, wat is dat anders
dan als wilde hij zeggen, gelijk de apostelen Petrus en Paulus ook zeggen, dat wij door
de Wet en door onze goede werken niet rechtvaardig kunnen worden voor God? Want
onze zonde blijft vóór en na op ons rusten; zo blijft ook de schuld, de verdoemenis en
de eeuwige onontkoombare straf altijd in ons geweten. Doch Christus alleen draagt
onze schuld.
Dit heeft ook Johannes de Doper in één woord samengevat: 'Zie, dat is Gods Lam, Dat
der wereld zonde draagt.' Want dat Johannes Christus een Lam noemt, daarmee toont
hij aan dat Christus een offer moet zijn, waarin hij het gehele Levietische
priesterschap met al zijn offeranden samenvat. Dat hij echter daarbij zegt dat dit Lam
de zonde der wereld draagt, betekent precies hetzelfde als wat Jesaja hier zegt: dat
onze zonden alleen door Hem moeten betaald en verzoend worden.
Zo hebben de apostelen uit deze uitspraak al hun wijsheid gehaald en daarmee het
gehele Jodendom overwonnen. Gelijk wij ook thans het pausdom met dit enige artikel
ondersteboven geworpen en ten onder gebracht hebben.
Want als dat vaststaat, dat Christus is verwond geworden om onzer zonden wil, dan is
de paus gewis en noodzakelijk de antichrist, omdat hij leert en gebiedt dat wij de
zonden moeten betalen en verzoenen met onze eigen genoegdoening en goede werken.
Dan zijn ook al de werken en heiligheid van de monniken afgodisch en verdoemd.
Dan zijn ook van nul en gener waarde onze verdiensten, waarmee wij vergeving van
zonden en Gods genade ons kopen en verwerven willen.
Het is een groot wonder dat men zulk een hechte en voortreffelijke uitspraak zo geheel
heeft laten liggen en er niet op gelet noch haar op haar waarde geschat heeft, terwijl
zij toch in de kerken zo dikwijls gezongen is. Want dit woord vecht en stormt
geweldig tegen alle menselijke verdienste en werk. Daarom moet het ijverig gebruikt
worden.
Behalve dat ieder mens vooral daarmee aangevochten wordt, dat hij zijn vertrouwen
en toeverzicht op zijn goede werken moet stellen, zijn er bovendien ook hier en daar
veel woorden in de Heilige Schrift te vinden, die er alle schijn van hebben dat zij aan
de goede werken die betekenis toekennen die alleen aan het gelooft toekomt. Ze
zeggen bijvoorbeeld dat het geloof zonder de werken niets is. En daarover wordt veel
gestreden en gedisputeerd. Maar veel grotere en hardere strijd is er in ieders geweten
dan uitwendig en openlijk met onze tegenpartijders. Tegen deze laatsten is het lichter
staande te blijven en hun gezwets te weerleggen. Want daar kunnen wij de leer rein en
zuiver geven en verdedigen met goede en duidelijke onderscheiding, hoe de werken te
verwerpen, of ook toe te laten en te bevestigen zijn. Wij verwerpen ze alleen in
zoverre men daardoor vergeving van zonden en gerechtigheid voor God verkrijgen
wil.
En wederom, in zoverre prijzen en bevestigen wij de goede werken, als men leert dat
zij het geloof (als goede vruchten) moeten volgen.
Maar inwendig in het geweten is het niet zo gemakkelijk naar deze leer tot een goed
besluit te komen en juist te onderscheiden, wanneer er gestreden moet worden tegen
de aanvechting van de duivel en tegen eigen aanvechting vanwege onze zonden. Daar
is het heel moeilijk voor een mens om niet door zulke schriftwoorden over de werken
bewogen en voor het hoofd gestoten te worden, vooral omdat onze natuur ook daartoe
neigt en daarmee overeenstemt.