PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

door de vorsten en de hoogste priesters en de allergeleerdsten, allerheiligsten, en Judas
moest ook geen geringere dan de apostelstand schenden. Zo heeft God ook geen stad
op aarde met zoveel genaden en heiligen gezegend als Rome, en meer aan haar gedaan
dan aan enige andere. Daarom moet zij Hem ook, ten dank, als Jeruzalem, de grootste
schade aanrichten en van de wereld geven de rechte, schadelijkste antichrist, die meer
kwaad doet dan Christus tevoren goeds gedaan heeft. En zo gaat het wis en zeker, en
moet alles toegaan onder de naam en schijn van Christus en van God, opdat niemand
het gelooft totdat "Hij Zelf komt en verlicht zulke duisternis met het licht Zijner
toekomst", gelijk Paulus zegt.
Voor ditmaal genoeg van de artikelen. Is echter iemand de paus verwant en heeft hij
lust, zo onderwindt hij zich ze te beschermen en te verdedigen, en ik zal ze hem nog
wel duidelijker onder de neus wrijven en nog vele meer ervan op het tapijt brengen.
Dan zal het ernst en menens worden, want tot nog toe heb ik toch alleen nog maar
geschertst en gespeeld met de zaak van de paus. Ik ben het in Gods Naam begonnen,
en hoop, dat het de tijd is, dat het ook in Hem zonder mij zich zelf volvoert.
Hiermee wil ik die artikelen, die door de boden van de antichrist nu van Rome's wege
in de laatste Bul verdoemd en verbrand zijn, als christelijk en waar begrepen hebben,
en zo veel artikelen de paus als antichristelijk en onchristelijk hebben aangewezen, als
er van mijn artikelen zijn verketterd. Durven zij mijn artikelen, waarin meer evangelie
en schriftgrond is (wat ik zonder te roemen met waarheid zeggen en bewijzen wil) dan
in al de boeken van de paus, verbranden, dan verbrand ik met veel meer reden en recht
hun onchristelijke rechtsboeken, waarin niets goeds staat. En al staat er iets goeds in,
zoals ik het Decreet in ere moet nageven, dan wordt het toch alles daarheen verdraaid,
dat het schade moet doen en de paus stijven in zijn antichristelijk regiment; bovendien
wordt daarvan nooit iets gehouden, van overlopende ijver om alleen wat er slecht en
schadelijk in is te houden.
Ik laat een ieder zijn goeddunken, mij beweegt allermeest, dat de paus nog nooit ook
maar een enkele maal met schrift of rede weerlegd heeft iemand, die tegen hem heeft
gesproken, geschreven of gehandeld, maar altijd met geweld en ban, door koningen,
vorsten en andere aanhangers, of met list en valse woorden heeft verdrukt, verjaagd,
verbrand of op andere wijze vermoord, wat ik hem uit alle geschiedboeken wil
bewijzen; hij heeft daarom ook nog nooit een gericht of oordeel willen dragen, altijd
de mond vol ervan gehad, dat hij staat boven alle schrift, gericht en macht.
Nu is het immers waar, dat de waarheid en gerechtigheid juist niets liever heeft dan
licht en gericht, zich gaarne laat bezien en op de proef stellen. De apostelen lieten hun
vijanden recht spreken en zeiden: "Oordeelt u zelf of het recht is, u meer dan God
gehoorzaam te zijn" (Handelingen 4: 19); zo zeker van haar zaak was de waarheid.
Maar de paus wil iedereen de ogen toe binden, niemand laten oordelen, maar zelf
iedereen richten: zo geheel onzeker en bevreesd is hij over zijn zaak en handel. En dit
gemier van hem in het donker en zijn lichtschuwheid maakt, dat al was de paus louter
engel, ik hem toch in niets kon loven. Iedereen haat met recht het werk van de
duisternis en bemint het licht. Amen.
In dit alles bied ik mij aan terecht te staan voor iedereen.
Simson, Richteren 15: 11: "Zoals zij mij gedaan hebben, zo heb ik hun wedergedaan."
15 Juni 1520 had paus Leo X te Rome de "Bulla: Exsurge Domine" uitgevaardigd, die
Luther de ban aankondigde voor het geval hij 41 zinnen uit zijn geschriften niet
herriep - om welke zinnen die geschriften al waren te verbranden.
84