PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

9. VOORREDEN UIT DE HEILIGE SCHRIFT
VOORREDE UIT DE PSALMEN. 1528.
120
Vele heilige vaderen hebben het Psalmboek boven andere boeken van de Schrift
geprezen en bemind. Het werk prijst zelf zijn meester genoeg, maar ook wij moeten
het onze lof en dank bewijzen.
Men heeft in vroeger jaren zeer veel heiligen-legenden en Passionalia 114 ,
exempelboeken 115 en historiën verspreid en de wereld er zó mee vervuld, dat het
Psalmboek in stof en duisternis verborgen lag en men bijna geen enkele Psalm goed
verstond, terwijl het Psalmboek toch een zeer goede en liefelijke geur verspreidde, dat
alle vrome harten ook uit de onbekende woorden stichting en kracht putten en daarom
van dit boekje hielden.
Ik houd het echter daarvoor, dat er geen mooier exempelboek of heiligen-legende op
aarde verschenen is of ooit verschijnen zal dan het boek van de Psalmen. En indien
men zou willen, dat uit alle exempelen, legenden en historiën het beste uitgezocht,
bijeengebracht en samengevoegd zou worden, dan zou daaruit het huidige Psalmboek
moeten ontstaan. Want hierin vinden wij niet alleen wat één of twee heiligen gedaan
hebben, maar wat het Hoofd van alle heiligen zelf gedaan heeft en wat nog alle
heiligen doen: hoe zij zich stellen tegenover God, tegenover vrienden en vijanden, hoe
zij zich gedragen in alle gevaar en lijden en er zich in schikken; bovendien bevat het
nog allerlei goddelijke, heilzame leringen en geboden.
Alleen daarom al zou het Psalmboek ons lief en dierbaar moeten zijn, dat het over
Christus' dood en opstanding zó duidelijke beloften geeft en van Zijn Rijk en het
wezen van de gehele Christenheid reeds een zó duidelijk beeld tekent, dat het bijna
een kleine Bijbel genoemd zou kunnen worden, waarin alles, wat in de Bijbel staat, zo
goed en kort mogelijk wordt weergegeven en in een keurig handboekje is
samengebracht. Mij dunkt, de Heilige Geest heeft zelf de moeite willen nemen een
korte Bijbel en een exempelboek van de gehele christenheid of van alle heiligen bijeen
te brengen, opdat, wie de gehele Bijbel niet zou kunnen lezen, hierin toch bijna de
gehele hoofdsom zou bezitten, samengevat in één boekje.
Maar bovendien is het edele karakter en de eigenaardigheid van het Psalmboek hierin
gelegen, dat andere boeken veel ophef maken over de werken van de heiligen, maar
heel weinig over hun woorden zeggen: het Psalmboek is juist daarin zo voortreffelijk,
dat het een goede en liefelijke geur verspreidt, wanneer men daarin leest, omdat het
niet alleen de werken van de heiligen meedeelt, maar ook hun woorden: hoe zij met
God gesproken en gebeden hebben en nog spreken en bidden; m.a.w. dat de andere
legenden en exempelen, vergeleken bij het Psalmboek ons slechts stomme heiligen
voorhouden, terwijl liet Psalmboek ons echte, wakkere, levende heiligen voor ogen
tekent.
Een zwijgend mens is immers tegenover een sprekend mens te achten als een halfdode.
Het spreken van de mens is dan ook zijn grootste en edelste gave, want daardoor
onderscheidt hij zich het meest van de dieren, meer nog dan door zijn gestalte of
anderszins; ook een stuk hout kan de gestalte van een mens hebben en een dier kan
zien, horen, ruiken, zingen, gaan, staan, eten, drinken, vasten, honger en. dorst lijden,
114 Voorstellingen van het lijden van Christus, in houtsnede uitgevoerd en met tekst voorzien.
115 Boeken, waarin het leven van de heiligen als voorbeeld van vroom, christelijk leven verhaald wordt.