PUBLICATIES VAN DE EERSTE 10 JAAR VAN DE REFORMATOR

dwalende Schriftvervalsers te weerleggen. Dat lukt niet zonder talenkennis. Nu moet
men te allen tijde in de Christenheid de beschikking hebben over bezielde mensen, die
zich in de Schrift verdiepen, haar verklaren, en ook bekwaam zijn tot weerlegging;
men kan niet volstaan met een goed leven en de juiste leer. Daarom is talenkennis een
onmisbaar vereiste voor de Christenheid, zo goed als profeten of tekstverklaarders,
ofschoon men niet behoeft of moet eisen, dat ieder Christen of prediker zulk een
profeet zij, naar het woord van de heilige Paulus, 1 Cor. 12: 8; Ef. 4: 11.
Zo is het te verklaren, dat sedert de tijd van de apostelen de Schrift zo duister is
gebleven, en er nergens vaststaande, blijvende Schriftverklaringen zijn geschreven.
Want ook de kerkvaders hebben zich vaak, zoals ik al opmerkte, vergist, en daar zij de
talen niet beheersten, trekken zij zelden één lijn; de één zegt het zus, de ander zo. St.
Bernard 8 is een man geweest van grote geestesgaven, zodat ik hem bijna zou willen
stellen boven alle leraren, die beroemd zijn geworden, zowel uit vroeger als uit later
tijd; maar let eens op, hoe vaak hij met de Schrift, al is het in geestelijke 9 zin, speelt en
haar uit het rechte verband rukt. Daarom hebben de sofisten 10 ook gezegd, dat de
Schrift duister was; zij meenden, dat Gods Woord naar de aard zo duister was en zich
van zo vreemde taal bediende. Maar zij begrijpen niet, dat het hele euvel voortspruit
uit de talenkwestie; wanneer wij de talen maar beheersten, zou er nooit iets gesproken
zijn, gemakkelijker verstaanbaar dan Gods Woord. Een Turk moet, omdat ik zijn taal
niet ken, voor mij wel onverstaanbaar spreken, terwijl toch een Turks kind van zeven
jaar hem wel verstaat.
Daarom was het ook een dwaas voornemen, om de Schrift te willen leren kennen door
de verklaringen van de kerkvaders en het lezen van veel boeken en glossen 11 . Men
moet zich daarvoor op talenkennis hebben toegelegd. Want de kerkvaders hebben,
daar zij geen talen kenden, vaak veel woorden aan een tekst besteed, om dan tenslotte
er maar net een vermoeden van te krijgen, dat half juist en half mis was. Op die wijze
volgt u iemand met veel moeite, terwijl u, wanneer u de taal beheerst, zelf hem veeleer
kunt inlichten, beter dan hij het kan, die u nu volgt. Want zoals de zon staat tot de
schaduw, zo staat de talenkennis tegenover alle uitlegging van de kerkvaders.
Waar het nu de Christenen past, de Heilige Schrift als hun Boek van gans enige
waarde ter hand te nemen, en het zonde en schande is, dat wij ons eigen Boek niet
kennen, noch de taal en spraak van God, daar is het te meer zonde en schande, dat wij
ons niet toeleggen op talenkennis, vooral waar God ons nu de beschikking geeft over
mensen, boeken en allerlei zaken, die daartoe dienstbaar zijn; ons als het ware er toe
aanzet, en Zijn Boek zo graag open wil hebben. Wat zouden de kerkvaders blij
geweest zijn, wanneer zij, op dezelfde wijze, als het ons nu gegeven is, de Heilige
Schrift hadden kunnen benaderen en talen hadden kunnen leren! Hebben zij niet, met
toch zó grote inspanning en vlijt, nauwelijks brokken verworven, terwijl wij met de
helft, ja zonder enige inspanning het hele brood kunnen verwerven? O, hoe maakt hun
ijver onze luiheid te schande, ja, hoe zwaar zal God deze onze luiheid en
ondankbaarheid op ons wreken.
Daarbij komt nog, dat, wil men, naar het inzicht van Paulus (1 Cor. 14: 29), in de
christelijke gemeenschap kunnen oordelen over allerlei leerstellingen, men daarvoor
toch in ieder geval talen zal moeten kennen. Want een prediker of leraar mag dan nog
zoveel in de Bijbel lezen, wanneer er niemand is, die kan beoordelen, of hij het goed
8 Bernard van Clairvaux (1091 - 1153).
9 D.w.z. allegorisch.
10 Zo noemt Luther bij voorkeur de voormannen van de scholastiek of wijsgerige godgeleerden van de
middeleeuwen.
11 Verklaringen of toelichtingen.
12